Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
ÇAMLICA BEKTÂŞİ TEKKESİ
İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin büyüklerinden biriydi; İstanbulun fethinden bir asır kadar evvel Çamlıca Baba adında bir derviş tarafından kurulduğunu tahmin ediyoruz; yâni bu tekke ismini kurulduğu tepeden almamış, tepe, tekkeye ve bânisine nisbetle isimlendirilmiştir.
On yedinci asrın büyük muharriri Evliyâ Çelebi bu tekkeden şu satırlar ile bahsediyor:
“Eflâke ser çekmiş bir cebelli bâlânın tâ zirvei âlâsında tekki bülend idi”.
Asırlarca sonra Sâmi Paşa zâde Sezâi Bey, Çamlıcayı tasvir eden bir yazısında bu tekkenin adını da kaydediyor:
“... bu hiyâbanı letâfet, semâyi zî safâyi şarkın ziri nûrânîsinde, şedid olduğu derecede medîd bir aşk u muhabbet sâikası ile altmış senedenberi nâ kaabili iftirak bir sûretde birbirleriye kucaklaşmış ağaçlardan vücûda gelmişdi ki Çamlıca çayırlığının nihâyetinden başlayarak Bektâşi Tekkesine kadar imtidad ederdi...”.
İkinci Sultan Mahmud 1826 da Yeniçeri Ocağını kaldırdığı zaman Türkiyede Bektâşi tarikatini de lağvetmiş ve bütün Bektâşi Tekkelerini kapatmış idi, bu arada İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin bâzıları da tahrib edilmişdi, Çamlıca Tekkesi de harab olanlar arasinda idi; Abdülmecid zamanında Bektâşiler tekkelerini “nakşî” dergâhı adı altında açdılar ve içlerinde Bektâşi âyini yapıldı; işte bu arada Çamlıca Tek...
⇓ Devamını okuyunuz...
İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin büyüklerinden biriydi; İstanbulun fethinden bir asır kadar evvel Çamlıca Baba adında bir derviş tarafından kurulduğunu tahmin ediyoruz; yâni bu tekke ismini kurulduğu tepeden almamış, tepe, tekkeye ve bânisine nisbetle isimlendirilmiştir.
On yedinci asrın büyük muharriri Evliyâ Çelebi bu tekkeden şu satırlar ile bahsediyor:
“Eflâke ser çekmiş bir cebelli bâlânın tâ zirvei âlâsında tekki bülend idi”.
Asırlarca sonra Sâmi Paşa zâde Sezâi Bey, Çamlıcayı tasvir eden bir yazısında bu tekkenin adını da kaydediyor:
“... bu hiyâbanı letâfet, semâyi zî safâyi şarkın ziri nûrânîsinde, şedid olduğu derecede medîd bir aşk u muhabbet sâikası ile altmış senedenberi nâ kaabili iftirak bir sûretde birbirleriye kucaklaşmış ağaçlardan vücûda gelmişdi ki Çamlıca çayırlığının nihâyetinden başlayarak Bektâşi Tekkesine kadar imtidad ederdi...”.
İkinci Sultan Mahmud 1826 da Yeniçeri Ocağını kaldırdığı zaman Türkiyede Bektâşi tarikatini de lağvetmiş ve bütün Bektâşi Tekkelerini kapatmış idi, bu arada İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin bâzıları da tahrib edilmişdi, Çamlıca Tekkesi de harab olanlar arasinda idi; Abdülmecid zamanında Bektâşiler tekkelerini “nakşî” dergâhı adı altında açdılar ve içlerinde Bektâşi âyini yapıldı; işte bu arada Çamlıca Tekkesi de ihyâ edildi ve “Tâhir Baba Tekkesi” adını aldı; Üsküdarlı kalender halk şâiri Âşık Râzi, 1880 ile 1885 arasında bu tekkenin canlarından dilber bir gencin şânında yazdığı bir manzûmede tekkeden de gaayet mübhem olarak bahsediyor, Râzinin târifinden mevkiinden pek lâtif olduğu anlaşılıyor.
Çamlıcada geçen gördüm bir fetâ
Bektâşi zeyninde ol dürri yektâ
Dağlı civan saçlı baba kölesi
Berber eli görmemişdir yelesi
Mûcizâtı Hacı Bektâşi Velî
Kara gözler pîr nefesi sürmeli
Hâli vahşet pek yaraşmış dilbere
Taparlar put misâl ol semendere
Ayak mühürlemiş babaya civan
Mikaatı aşk üzre akreb yelkovan
Şebçırağdır zulmeti hadrâ içre
Uşşâkına Kevser Şârâbın içre
Eflâke ser çekmiş nice yüz çınar
Çemen sofalarda gül ile gülnâr
Nedir bu hiyâban içre bu cünbüş
Gonce gül reşk ider topuklar gümüş
Aşk ile müncelî mâşuku ibrâr
Gerekdir teslîme iderse ikrâr
Aceb didim görüb ol gül cemâli
Ceddi ekberi mi şol Hıdır Bâli.
Üçler Yedilere Kırklara bir hû
Bize de bir nigâh lütfetti âhû
Buyurun efendim dost evi bura
Cümle garîbânı mihman kondura
Kapumuz küşâde hazır hem taam
Camlar için yandı yakıldı hamam
Çamlıca Babaya rizâen lillâh
Oku bir Fâtihe âmin eyvallah!.
Tâhir Baba Tekkesinin âyin günü Perşembe idi. Cumhuriyet devrinde bütün tekkelerinin kapatılmasından sonraki durumu tedkik edilemedi (B.: Bektâşi).
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM070404
Tema
Yapı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 7, sayfalar 3717-3718
Bakınız Notu
B.: Bektâşi
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.