TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 7: Cem-Çir
ÇAKIR
Batı türkçesinde sıfat, ala ile mâvi çizgili renk; bir çeşid göz rengi (Türk lûgatı); bilhassa göz rengi olarak kullanılır. Çakır renginde garib bir vahşet vardır ki güzel bir yüze, sâhibi cilveyle bakmasını bilirse, esrârengiz bir albeni verir, fakat karşısındakini korkutur; çakır gözlü dilberlerde âşıklarına karşı sadâkat ve efâ yokdur denilir; avam pesendi renkdir; çakır gözler şiir dilimizde kara, elâ ve kestâne renkli gözler gibi medhedilmişdir. Gördüm çakır gözlü bir dağlı âfet Eşkiyâ zeyninde kılık kıyâfet Galatalı Hüseyin Elâ, kara ve kestâne gibi göz renkleri sâhiblerine lakab olarak kullanılmaz iken “çakır” avam tabakası arasında hemen istisnâsız sühiblerine lakab olur; meselâ “Kestâne Süleyman”, “Elâ Süleyman” denmez, “Kara Süleyman” denilince de bu karalık gözden gelmez, cild, deri esmerliğinden gelir; tekrar edelim, avam arasında ne kadar çakır gözlü Süleyman varsa hepsi “Çakır Süleyman” olur: Üç çiftede hamlaciyken bir zaman Şu bizim Lazoğlu Çakır Süleyman Geçermiş yalının altından bir gün Levendâne çalım ol kaşı keman Yalın ayak sîne açık dal fele Ak bezden bir pîrehenle bir tuman Görür görmez hanım kafes ardından Dir ki: — Yandım şol civana ben aman Dadı kalfa durma koş git ara bul Zirâ hâlim oldu benim pek yaman Kaçırır mı kopuk devlet kuşunu Çöp çatan peşin...
⇓ Read more...
Batı türkçesinde sıfat, ala ile mâvi çizgili renk; bir çeşid göz rengi (Türk lûgatı); bilhassa göz rengi olarak kullanılır. Çakır renginde garib bir vahşet vardır ki güzel bir yüze, sâhibi cilveyle bakmasını bilirse, esrârengiz bir albeni verir, fakat karşısındakini korkutur; çakır gözlü dilberlerde âşıklarına karşı sadâkat ve efâ yokdur denilir; avam pesendi renkdir; çakır gözler şiir dilimizde kara, elâ ve kestâne renkli gözler gibi medhedilmişdir. Gördüm çakır gözlü bir dağlı âfet Eşkiyâ zeyninde kılık kıyâfet Galatalı Hüseyin Elâ, kara ve kestâne gibi göz renkleri sâhiblerine lakab olarak kullanılmaz iken “çakır” avam tabakası arasında hemen istisnâsız sühiblerine lakab olur; meselâ “Kestâne Süleyman”, “Elâ Süleyman” denmez, “Kara Süleyman” denilince de bu karalık gözden gelmez, cild, deri esmerliğinden gelir; tekrar edelim, avam arasında ne kadar çakır gözlü Süleyman varsa hepsi “Çakır Süleyman” olur: Üç çiftede hamlaciyken bir zaman Şu bizim Lazoğlu Çakır Süleyman Geçermiş yalının altından bir gün Levendâne çalım ol kaşı keman Yalın ayak sîne açık dal fele Ak bezden bir pîrehenle bir tuman Görür görmez hanım kafes ardından Dir ki: — Yandım şol civana ben aman Dadı kalfa durma koş git ara bul Zirâ hâlim oldu benim pek yaman Kaçırır mı kopuk devlet kuşunu Çöp çatan peşine takılır heman Nigârı nâzenîn ol daltabanı Ol gece yalıda eylemiş mihman Oğlan demiş: — Ben harama el sürmem Tövbekâr ol eyle ahd ile peyman Seni helâlinden çekem aguuşe Rencîde olmasın din ile îman İşte böyle ağa oldu sivrildi Şu bizim Lazoğlu Çakır Süleyman
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM070335
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 7, page 3669
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD