TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 6: Boğ-Cem
CEMİL (Didon)
1885 ile 1890 arasında Tophâne kâtiblerinden gaayetle yakışıklı bir genc idi; Üsküdarlı olup çok fakir bir dul kadının oğluydu, çocukluğu perişan geçmiş, mektebe bile yalın ayak takunya ile gitmiş, konu komşuya çeşmeden su taşıyıb sakalık yapmış, hamama gidenlerin boğçalarını taşımışdır; sonra kalender halk şâiri Âşık Râzinin delâleti ile Tophâne kalemine girmişdi. Cemil on yedi on sekiz yaşlarında iken orada birden değişdi, delikanlıya bir şıklık heesi geldi; aylığını alır, anasına ayırabildiği harclığı bırakır, geri kalan yemez içmez, bir simitle akşamı bulur, üstüne başına harcardı, bundan ötürüdür ki kendisine “frenk” manâsına “Didon” lakabı verilmişdi; görenler de hakikaten bir beyzâde paşazâde sanırdı. Didon Cemil mahallesinden bir kıza âşık olur; kız da genc, güzel ve şık kâtibi sever, ve ona daha hoş görünmek için o da alafrangalığa özenir; fakat oğlanın anası alafranga gelini, kızın anası da didon dâmad istemez. Âşık Râzi de, vak’anın dört kahramanın ağzından mizih yollu şu manzûmeyi yazar: Kâtibin anası: Bak oğlum ben şıllık gelin istemem Helâl etmez sana sütünü menem İki örgü saçı, avuçda kına Ağzı var dilli yok olmalıdır hem Kız değil âşifte pencere gülü Cumbada oturur sokak bülbülü Gelin dye sokup onu evime Takamam başıma belâ püskülü Alnında kâkül, topuz b...
⇓ Read more...
1885 ile 1890 arasında Tophâne kâtiblerinden gaayetle yakışıklı bir genc idi; Üsküdarlı olup çok fakir bir dul kadının oğluydu, çocukluğu perişan geçmiş, mektebe bile yalın ayak takunya ile gitmiş, konu komşuya çeşmeden su taşıyıb sakalık yapmış, hamama gidenlerin boğçalarını taşımışdır; sonra kalender halk şâiri Âşık Râzinin delâleti ile Tophâne kalemine girmişdi. Cemil on yedi on sekiz yaşlarında iken orada birden değişdi, delikanlıya bir şıklık heesi geldi; aylığını alır, anasına ayırabildiği harclığı bırakır, geri kalan yemez içmez, bir simitle akşamı bulur, üstüne başına harcardı, bundan ötürüdür ki kendisine “frenk” manâsına “Didon” lakabı verilmişdi; görenler de hakikaten bir beyzâde paşazâde sanırdı. Didon Cemil mahallesinden bir kıza âşık olur; kız da genc, güzel ve şık kâtibi sever, ve ona daha hoş görünmek için o da alafrangalığa özenir; fakat oğlanın anası alafranga gelini, kızın anası da didon dâmad istemez. Âşık Râzi de, vak’anın dört kahramanın ağzından mizih yollu şu manzûmeyi yazar: Kâtibin anası: Bak oğlum ben şıllık gelin istemem Helâl etmez sana sütünü menem İki örgü saçı, avuçda kına Ağzı var dilli yok olmalıdır hem Kız değil âşifte pencere gülü Cumbada oturur sokak bülbülü Gelin dye sokup onu evime Takamam başıma belâ püskülü Alnında kâkül, topuz başında Ne gözde sürme ne rastık kaşında Mal matah olsaydı kalır mı evde Kazûlet kahbe tam onbeş yaşında Kâtib: Setire pantollu kâtibim ana Karımın elinde istemem kına Gelin kızın duvağını açdım mı Avrupası dökülmeli alnına İşte elde kalem yazarım nâme Âhû gözlü dudu dilli yârime Ana vaz geç gel sen terket inadı Beni helâk edip kaareler giyme O kız vermezse anası cadı Ben olurum o karının cellâdı Şirinimi kimselere kaptırmam Görsünler bu dağ deviren Ferhâdı Kızın anası: Kız bu kılığın ne kokona gibi Çıkar aklından o didon kâtibi Aldanma sen setre ile pantola Oğlanın delikdir cebinin dibi Boynuna bağlamış frenk yuları Açık baksan yırtık sako astarı Parmağın ısırır kırıtmasına Şu köçek oğlanla şu çengi karı Toprağa veririm vermem o ite Dünyada kıran mı geldi yiğite Koyarım koynuna saka oğlanı Bakmayıp şakakda dolaşan bite Kız: Varma benim öyle üstüme ana Mercimek aşını verdik fırına Kâtibimde başkasına varamam Mâlik olsa dahi mâil Kaaruna Nâzik elindeki kalemi kamış Yüzün gören gökdeki ay utanmış Kolalı gömleği fiyongalıdır Hem nâz ile bastonuna dayanmış Yeldirme sırtıma boğça koltuğa Kaçarım ana ben kâtib çocuğa Koca diye terlik çevirir isem Kâtibim civanım gümüş topuğa Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
IAM060816
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 6, pages 3445-3446
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD