Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Güzel maddesi
GÜZEL – Türk lugatında:1. Rengi,şekli ve kaş,göz,burun,kulak nakışları,saçları ile göze hoş görünen,muhabbeti çeken kadın veya erkek insan yüzü ;“Güzel Kadın,Güzel Adam,Güzel Kız,Güzel Delikanlı”.Bu anlamda İstanbul ağzında pek çok söz,deyim var-vardır :
Güzeller adama çok iş ederler tâlihsiz olur
Güzelin dümanı çok olur
Güzele bakmak sevabdır
Güzeli herkes sever
Güzel bürünür,çirkin sürünür(Makiyaz anlamında)
Güzeller adama çok iş ederler
Soyarlar âkibet derviş ederler
•
Güzel idin,nerde kaşın kaaresi ?
Kibar idin,hani samur pâresi ?
•
Bir gelim var salıverdim engine,
Bezirgânlar damga vurmuş dengine,
Şimdi rağbet Güzel ile Zengine..
•
Güzel ile taş taşırım,
Çirkin ile aş yemem
•
Güzel !
Senin için zar atılır,
Bıçak oynatılır,
Cıgaraya esrar,
Rakıya zehir katılır ..
2.Göze iyi,hoş görünen her şey :“Güzel Ev,Güzel Esvab,Güzel At.. ”
3.Beğenilen anlamında :“Güzel Ses,Güzel Söz,Güzel Hava,Güzel Hareket ”.
4.Çokluk,iyi kazanç anlamında :“Güzel Para,Güzel Îrad,Güzel İş ”.
5.Tasdik yollu,“Olur !” yerinde kullanılır:“Güzel..öyle yapalım..”.
Eski İstanbul hayatında aşırı derecede güzellikleri ile tanınmış esnaf tabakasından delikanlılara “Güzel” sıfatı işleri de kaydedilerek lakab olarak verilirdi:“Helvacı Güzeli”,“Kahveci Güzeli”,“Kayıkcı Güzeli”,“Yorgancı Güzeli”,“Yemenici Güzeli” ...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÜZEL – Türk lugatında:1. Rengi,şekli ve kaş,göz,burun,kulak nakışları,saçları ile göze hoş görünen,muhabbeti çeken kadın veya erkek insan yüzü ;“Güzel Kadın,Güzel Adam,Güzel Kız,Güzel Delikanlı”.Bu anlamda İstanbul ağzında pek çok söz,deyim var-vardır :
Güzeller adama çok iş ederler tâlihsiz olur
Güzelin dümanı çok olur
Güzele bakmak sevabdır
Güzeli herkes sever
Güzel bürünür,çirkin sürünür(Makiyaz anlamında)
Güzeller adama çok iş ederler
Soyarlar âkibet derviş ederler
•
Güzel idin,nerde kaşın kaaresi ?
Kibar idin,hani samur pâresi ?
•
Bir gelim var salıverdim engine,
Bezirgânlar damga vurmuş dengine,
Şimdi rağbet Güzel ile Zengine..
•
Güzel ile taş taşırım,
Çirkin ile aş yemem
•
Güzel !
Senin için zar atılır,
Bıçak oynatılır,
Cıgaraya esrar,
Rakıya zehir katılır ..
2.Göze iyi,hoş görünen her şey :“Güzel Ev,Güzel Esvab,Güzel At.. ”
3.Beğenilen anlamında :“Güzel Ses,Güzel Söz,Güzel Hava,Güzel Hareket ”.
4.Çokluk,iyi kazanç anlamında :“Güzel Para,Güzel Îrad,Güzel İş ”.
5.Tasdik yollu,“Olur !” yerinde kullanılır:“Güzel..öyle yapalım..”.
Eski İstanbul hayatında aşırı derecede güzellikleri ile tanınmış esnaf tabakasından delikanlılara “Güzel” sıfatı işleri de kaydedilerek lakab olarak verilirdi:“Helvacı Güzeli”,“Kahveci Güzeli”,“Kayıkcı Güzeli”,“Yorgancı Güzeli”,“Yemenici Güzeli” gibi :
Balıkcı Güzeli deryâ kuzusu
Kankırmızı bıçkın olur uslusu
•
Bakırcı Güzeli bıçkın şehbazdır
Kara donlu kara mintanlı lazdır
•
Berber Güzeli de dillerde destan
Cümlesi âşüfte,âlüfte,fettan
•
Bozacı Güzeli âvâre puhu
Düş gice peşine korkma be yâhu
•
Helvacı Güzeli bal ile irmik
Riştei aşkına atmalı ilmik
•
Şekerci Güzeli o nûri dîde
Al dudaklar karanfilli akîde
•
Kayıkcı Güzeli civanın iti
Yalun ayaklarda şânü şevketi
•
Kalyoncu Güzeli o hümâ pervaz
Köroğlu Reisin dalında Ayvaz
•
Yorgancı Güzeli bin içinde bir
Eşbehin dikdiği yorganına gir
•
Yemenicinin de güzeli meşhur
Öper ayağını şehr içre cumhur
Kız ve Delikanlı,aşırı güzeller için de “Dünyâ Güzeli” Denile gelmişdir,dünyâda güzellik yarışmaları yapılmazdan yüzlerce yıl öncesinden beri.
Oldukca Güzel anlamında da “Güzelce” denilir :
Çıplak ayaklar ile,pırpırı kılık ile,
Bak hamlacı Temele,bak o güzelce gence,
Bak o dayı revişli,kopuk gence bak hele,
Hanım oynaşı olmuş,elhak lâyıkdır bence .
(Âşık İbrahim)
“Güzelce” tâbiri“Etraflı,Dikkatli” anlamında da kullnılır :“Güzelce anlatmalı”.
“Güzellik”,güzel olan insan veya şeyin hâli :
Güzellik,Allahın bir lütfudur
Güzelliğe güven olmaz
Güzellik ondur,dokuzu dondur
Güzelliğe kırk günde doyulur,iyi huya kırk yılda doyulmaz
“Güzellik”,hiddete kapılmadan tatlılıkla,sükûnetle anlamında kullanılır:“Güzellikle anlatmalı..”.
“İyilik,Sağlık” anlamlarına da gelir :
– Ne var,ne yok ?
– Güzellik !
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G15A002
Tema
Folklor
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Belge üzerindeki notlar tükenmez kalemle yazılmıştır. Baskı notları belirtilmiştir.
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.