Aslı arabca “cemi” toplanma kökünden isim cem eden, toplayan, bir araya getiren müslümanların ibâdet için toplandıkları, yer, camiin mescidden farkı, içinde hutbe için minber bulunması, her camide muhakkak cuma namazı kılındığıdır; fakat İstanbul’da ne kadar mescid varsa zamanı ile hemen hepsine minber konmuşdur. İstanbul camilerini dilimizde bir beyit içinde en güzel toplayıp tasvir eden şâir Abdülhak Hâmid Tarhan olmuşdur. Görmez mi çeşmi ibretiniz nûru câmii İstanbul’un nedir o selâtin cevâmii!... İstanbul ağzında cami ismi ile darbı meseller vardır; devlet idâresi mesuliyetini taşıyanların aydın hakikatlere karşı kaskatı, kör inadını anlatmak için: “Cami ne kadar büyük olursa olsun imam bildiğini okur”; iyinin, güzelin, üstün kıymetin dâimâ tercih edileceğini ifâde yolunda: “Cami dururken mescidde namaz kılınmaz”; çağı geçdiği halde eski güzelliğinin câzibesini hâlâ muhafaza eden dilberle şânında: “Cami yıkılmış ise de mihrab yerinde”; divan edebiyatında bilhassa hat’âver, yüzleri yeni yeni tüylenmiş civanlar sânında kullanılır: Hatâver olsa da ebrûsidir perestişgâh Yıkılsa camii hüsni yerindedir mihrâb... (Sünbülzâde Vehbi) Gördüm ol şahı Günün birinde Câmi yıkılmış Mihrab yerinde Sûrei Yûsuf Gubâri hatle Fermânı kazâ Sarmışız katle Çerâğı hüsnü Nûri alâ nûr...

Aslı arabca “cemi” toplanma kökünden isim cem eden, toplayan, bir araya getiren müslümanların ibâdet için toplandıkları, yer, camiin mescidden farkı, içinde hutbe için minber bulunması, her camide muhakkak cuma namazı kılındığıdır; fakat İstanbul’da ne kadar mescid varsa zamanı ile hemen hepsine minber konmuşdur. İstanbul camilerini dilimizde bir beyit içinde en güzel toplayıp tasvir eden şâir Abdülhak Hâmid Tarhan olmuşdur. Görmez mi çeşmi ibretiniz nûru câmii İstanbul’un nedir o selâtin cevâmii!... İstanbul ağzında cami ismi ile darbı meseller vardır; devlet idâresi mesuliyetini taşıyanların aydın hakikatlere karşı kaskatı, kör inadını anlatmak için: “Cami ne kadar büyük olursa olsun imam bildiğini okur”; iyinin, güzelin, üstün kıymetin dâimâ tercih edileceğini ifâde yolunda: “Cami dururken mescidde namaz kılınmaz”; çağı geçdiği halde eski güzelliğinin câzibesini hâlâ muhafaza eden dilberle şânında: “Cami yıkılmış ise de mihrab yerinde”; divan edebiyatında bilhassa hat’âver, yüzleri yeni yeni tüylenmiş civanlar sânında kullanılır: Hatâver olsa da ebrûsidir perestişgâh Yıkılsa camii hüsni yerindedir mihrâb... (Sünbülzâde Vehbi) Gördüm ol şahı Günün birinde Câmi yıkılmış Mihrab yerinde Sûrei Yûsuf Gubâri hatle Fermânı kazâ Sarmışız katle Çerâğı hüsnü Nûri alâ nûr Ebrûde va’di Vaslı okunur Pâyi billûri Uşşâka mihrab Cebinin koy gel Ey hâneharâb (Ali Çamiç)