TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 5: Bay-Boğ
BEŞİR (Uzunçarşılı Terlikci)
1885 ile 1890 arasında terlikci esnafından son derece güzelliği ile nam almış bıçkın meşreb bir delikanlıdır. Halk şâiri Üsküdarlı Vâsıf Hoca İstanbul Ansiklopedisine tevdi ettiği notlar arasında o tarihlerde İstanbula gelmiş Semerkandili Şeyh Muhammed adında gaayet zengin bir seyyahın bu gencin zülüf kemendine bend olduğunu, uğranda hayli para harcadıktan sonra yanına yol refiki olarak almağa muvaffak olduğunu ve Beşir ile beraber Mısır niyyeti ile İstanbuldan ayrıldıklarını söylüyor, bu arada şu satırları yazıyor: “Beşid zannederim aslen lâz idi ve beş vakit namazını camide kılar gayet sofu meşreb görünür, fakat saman altından su yürütür, arada işret eder, Galata balozlarına gider, bıçkınlıkda ada ele avuca sığmazlardandı; yalın ayak yarım pabuçlu bekâr uşağı olduğundan bâzı yârânın mesirelerde ve meyhânelerde olan dâvetlerine de nazlanmazdı. Semerkandli şeyh Muhammed ise o tarihlerde elli yaşlarında âlim, fâzıl, yüzünde nûrihi güzelliği olan bir zât idi, misâfir olarak tüccardan bir memleketlisini konağına inmiş iken Terlikci beşir yüzünden Tahtakalede bir bekâr hanında oda tutmuşdu, Beşiri de yanına uşak almışdı. O kadar tesirli bir adam idi ki bıçkın lâz şehbazını kısa bir zaman içinde derlemiş, toplamış, kendi hizmetine lâyık bir edebli uşak yapmış idi. Lâz oğlanın kılık kı...
⇓ Read more...
1885 ile 1890 arasında terlikci esnafından son derece güzelliği ile nam almış bıçkın meşreb bir delikanlıdır. Halk şâiri Üsküdarlı Vâsıf Hoca İstanbul Ansiklopedisine tevdi ettiği notlar arasında o tarihlerde İstanbula gelmiş Semerkandili Şeyh Muhammed adında gaayet zengin bir seyyahın bu gencin zülüf kemendine bend olduğunu, uğranda hayli para harcadıktan sonra yanına yol refiki olarak almağa muvaffak olduğunu ve Beşir ile beraber Mısır niyyeti ile İstanbuldan ayrıldıklarını söylüyor, bu arada şu satırları yazıyor: “Beşid zannederim aslen lâz idi ve beş vakit namazını camide kılar gayet sofu meşreb görünür, fakat saman altından su yürütür, arada işret eder, Galata balozlarına gider, bıçkınlıkda ada ele avuca sığmazlardandı; yalın ayak yarım pabuçlu bekâr uşağı olduğundan bâzı yârânın mesirelerde ve meyhânelerde olan dâvetlerine de nazlanmazdı. Semerkandli şeyh Muhammed ise o tarihlerde elli yaşlarında âlim, fâzıl, yüzünde nûrihi güzelliği olan bir zât idi, misâfir olarak tüccardan bir memleketlisini konağına inmiş iken Terlikci beşir yüzünden Tahtakalede bir bekâr hanında oda tutmuşdu, Beşiri de yanına uşak almışdı. O kadar tesirli bir adam idi ki bıçkın lâz şehbazını kısa bir zaman içinde derlemiş, toplamış, kendi hizmetine lâyık bir edebli uşak yapmış idi. Lâz oğlanın kılık kıyâfetini de değiştirmiş, bir özbek dervişi zeynine koymuşdu. Pek sevdiğimiz Tophâne ketebesinden Âşık Râzi Şeyh Muhammedin ağzından Terlikci Beşir’in ahvâlini tasvir eder manzuma kaleme almışdır”. Sevdim bir güzeli Terlikci Beşir Bin dilberin bir dânesi şehlevend İşmar etti vaslın eyledi tebşir Uzunçarşılı o servi serbülend Takmış külâhına gonce al gülü Kondurmuş diline şeydâ bülbülü Dökmüş cebinine sırma kâkülü Gören sırmakeşler eyliyor pesend Pirehen yakasın açmış şûhâne Görünür sinede iki zer dâne Şöyle bakar vahşet ile mestâne Vallah billâh aşkbazlıkda bi menend İnce belde beş arşındır kuşağı Topuk döver kara şalvarın ağı Kınalı el ayak yirmi parmağı Şeytâni racimden almış olsa pend Terlik diker Beşirim bin nâz ile Ne yoldan o şâhı geçirsem ele Lûtfedüb ayağını öpdürse hele Ağız miskindir ya anber ile kand Uyutub dizinde mum olup yansam Yâne yâne subhadek oyalansam Nakşi hayâl etsem olsam da ressam Beşirin sülfünü boynumda kemend Va’detti cum’a gün ol şûhi şehbaz Kılalım bir rûşen câmide namaz Hem Fulya Bağçesin gezelim biraz Cânıma can kattı biçkın şekerhand Beşiktaşdan geçüp biz Beylerbeye Vardık bağ bağçeye hem germâbeye Görenler reşk idüp dedi lâneye Güzel şikâr almış şeyhi hünermend Eyvallah âşıkdır yedi ceddimiz Bir güzeli seçmek bunca cehdimiz Anı İstanbuldan bulmak ahdimiz Nâmın Muhammeddir mehdim Semerkand Bibl.: Vâsıf Hiç, Not. Terlikci Beşir (Resim : Bülend Şeren)
Theme
Person
Contributor
Bülend Şeren
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM050389
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Bülend Şeren
Description
Volume 5, pages 2598-2599
Note
Image: volume 5, page 2598
Bibliography Note
Bibl.: Vâsıf Hiç, Not.
Theme
Person
Contributor
Bülend Şeren
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD