Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BAYRAM AĞA (Suşehirli)
Abdülaziz devri sonlarında Tophâne serserilerinden miras yedi bir genç adamdır; memleketinin hatırı sayılır bir ağasının oğlu iken, babasının ölümü üzerine kötü arkadaşlarla düşüb kalkmış, bednâm olarak malını mülkünü satup İstanbula hicret etmiş, elindeki parasını Tophâne çapkınları ile kısa bir zamanda yedikden sonra yalın ayak yarı çıplak hâneberduşlar arasına düşmüş. Üsküdarlı halk şâiri Tophâne kâtiblerinden Âşık Râzi yakından tanıdığı bu Bayram Ağa ağzından o devrin Tophâne ahvalini tasvir eden bir destan kaleme almışdır; İstanbulun hayta yaşayışı bakımından kıymetli bir vesikadır:
1. Tophâne çarşusu hüsün pâzarı
Bal kaymak satılur gezdir nazarı
Kim vuracak terâziye kantara
Şeftali kirazı elmayı narı
2. Narh olmaz efendim cilveye naza
Hem dahi perçeme zülfi tannâza
Nakdi can koyarlar pîştahtasına
Ol çeşmi cellâda lâ’li dilbâza
3. Levendâne reftâr tozub gezerler
Cennet kaçkınları bin perî peyker
Pâ bürehne bıçkın pırpırı dalfes
Bir kese tütüne saydolur dilber
4. Attarı bakkalı kasab berberi
Dolaş dükkânları seç bir dilberi
Göz mîzan hem akıl dirhem ise de
İş gören pazarın dellâl rehberi
5. Gözlerin siyâhı çakır elâsı
Sünbül kâkül perçemlerin alâsı
Gül dikensiz olmaz bunlar engelsiz
Güzellerin hep püsküllü belâsı
6. Tutulmuş köşeler kahvehâneler
Her birin hey heyi top misal ...
⇓ Read more...
Abdülaziz devri sonlarında Tophâne serserilerinden miras yedi bir genç adamdır; memleketinin hatırı sayılır bir ağasının oğlu iken, babasının ölümü üzerine kötü arkadaşlarla düşüb kalkmış, bednâm olarak malını mülkünü satup İstanbula hicret etmiş, elindeki parasını Tophâne çapkınları ile kısa bir zamanda yedikden sonra yalın ayak yarı çıplak hâneberduşlar arasına düşmüş. Üsküdarlı halk şâiri Tophâne kâtiblerinden Âşık Râzi yakından tanıdığı bu Bayram Ağa ağzından o devrin Tophâne ahvalini tasvir eden bir destan kaleme almışdır; İstanbulun hayta yaşayışı bakımından kıymetli bir vesikadır:
1. Tophâne çarşusu hüsün pâzarı
Bal kaymak satılur gezdir nazarı
Kim vuracak terâziye kantara
Şeftali kirazı elmayı narı
2. Narh olmaz efendim cilveye naza
Hem dahi perçeme zülfi tannâza
Nakdi can koyarlar pîştahtasına
Ol çeşmi cellâda lâ’li dilbâza
3. Levendâne reftâr tozub gezerler
Cennet kaçkınları bin perî peyker
Pâ bürehne bıçkın pırpırı dalfes
Bir kese tütüne saydolur dilber
4. Attarı bakkalı kasab berberi
Dolaş dükkânları seç bir dilberi
Göz mîzan hem akıl dirhem ise de
İş gören pazarın dellâl rehberi
5. Gözlerin siyâhı çakır elâsı
Sünbül kâkül perçemlerin alâsı
Gül dikensiz olmaz bunlar engelsiz
Güzellerin hep püsküllü belâsı
6. Tutulmuş köşeler kahvehâneler
Her birin hey heyi top misal gürler
Tulumbacı kopuk kalyoncu topcu
Birbirin yer zehri mâr divâneler
7. Anınçün gerekdir bir meyâneci
Yolun izin bilir kösemen keçi
Ol pâzârı hüsne ger varam dirsen
Dolu olmak gerek kesenin içi
8. Nâmım Bayram Ağa hâkim Suşehri
Hâlen Tophânede külhandır yeri
Kulaklara küpe bu hâle sebeb
Azgın nefis hem Tophâne dilberi
9. Sinnim yirmi beşe varmış idi tam
Peder vefat idüb kaldı han hamam
Bir vak’ai dilsûz geçdi serimden
Yurdum diyârımda ettiler bednâm
10. Satub malım mülküm düşdüm bu yola
Didim varam hele şu İstanbula
Alın yazısıdır gelecek başa
Tophânede muhtac oldum bir pula
11. Zülfü kemendini attı bir dilber
Şîve cilve fennin eylemiş ezber
Bağ bağçe bostan kâh deryâ safâsı
Kahve hamam gece gündüz beraber
12. Ekildi kesenin dibine darı
Başıma üşüşdü bir kovan arı
Didiler külhandır gece mekânın
Gündüzün arşınla kaldırımları
13. Avuç açılmıyor düşmana dosta
Îtibar riâyet keseyle posta
Kese aparmada hem post soymada
Tophânenin civanları pek usta
14. Bayram Ağa yazdı destan efendim
Sebebi müstakil bu işe kendim
Ey karındaş Tophânenin güzeli
Yüzü melek içi şeytan efendim
15. Râhî müstakimden ayrılman sakın
Yimesün akçeni bir sürü çapkın
Yalın ayak uryan zelilü hakir
Bayramın hâline ibretle bakın
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040690
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, page 2291-2292
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.