Devlet dâirelerinde “dosya”lar kullanılmadan önce evrak torbalar içinde muhafaza edilirdi; evrak torbaları Birinci Cihan harbine kadar devam etmiştir; kalemlerde de, dosya dolabları yerine torbaların konulup kilidlendiği sandıklar vardı. Devlet dâirelerinden evrak sandık ve torbalarının kesin olarak kalkması ve yerlerini evrak dolabları ile dosyalarının alması Cumhuriyet devrindedir. Bir kalemde her ayın işleri için bir evrak torbası kullanılır, üzerine o ayın adı ile yılı yazılırdı. Dâirelerde hükmü kalmayan evrak atılıp, yakılıp yok edilmez, istikbalde bir vesika olacağı düşünülerek “Battal Torbası” denilen torbalarla Battal Sandıklarında saklanırdı. Bugün zengin arşivlerimiz bu battal torbaları ve sandıkları içinden çıkmış evrak ile vücud bulmuştur (B.: Arşiv). Dilimizde, büyüklük taslayan, kibir ve azamet sahibi bir adamın gizli kalmış küçüklüklerini; bayağılıklarını, geçmişindeki utanç verici hallerini bilmek iddiası ile “Ben cemâziyel evvelini bilirim!..” diye bir deyim vardır; bilhassa yakın geçmişin cemiyet hayatını, çok iyi bilen kıymetli âlim Mehmed Zeki Pakalın bu deyimin doğuşunu kalemlerdeki bu eski battal torbalarına bağlıyor ve şöylece anlatıyor: “Küçük bir memur cemâziyelevvel ayına aid torbadan kendisine gömlek yapar, arkadaşlarından biri de, (Her halde hamamda s...

Devlet dâirelerinde “dosya”lar kullanılmadan önce evrak torbalar içinde muhafaza edilirdi; evrak torbaları Birinci Cihan harbine kadar devam etmiştir; kalemlerde de, dosya dolabları yerine torbaların konulup kilidlendiği sandıklar vardı. Devlet dâirelerinden evrak sandık ve torbalarının kesin olarak kalkması ve yerlerini evrak dolabları ile dosyalarının alması Cumhuriyet devrindedir. Bir kalemde her ayın işleri için bir evrak torbası kullanılır, üzerine o ayın adı ile yılı yazılırdı. Dâirelerde hükmü kalmayan evrak atılıp, yakılıp yok edilmez, istikbalde bir vesika olacağı düşünülerek “Battal Torbası” denilen torbalarla Battal Sandıklarında saklanırdı. Bugün zengin arşivlerimiz bu battal torbaları ve sandıkları içinden çıkmış evrak ile vücud bulmuştur (B.: Arşiv). Dilimizde, büyüklük taslayan, kibir ve azamet sahibi bir adamın gizli kalmış küçüklüklerini; bayağılıklarını, geçmişindeki utanç verici hallerini bilmek iddiası ile “Ben cemâziyel evvelini bilirim!..” diye bir deyim vardır; bilhassa yakın geçmişin cemiyet hayatını, çok iyi bilen kıymetli âlim Mehmed Zeki Pakalın bu deyimin doğuşunu kalemlerdeki bu eski battal torbalarına bağlıyor ve şöylece anlatıyor: “Küçük bir memur cemâziyelevvel ayına aid torbadan kendisine gömlek yapar, arkadaşlarından biri de, (Her halde hamamda soyunur iken olacak) gömlekdeki yazıyı okuyub sırra agâh olur, fakat yüzlemez; zaman ile evrak torbasından gömlek yapan yükselir, kendisine bir kibir ve azamet gelir, beriki de onun bu hâlini gördükçe torbadan gömleğini hatırlayup güler ve yeri geldikce: “canım.. ben onun cemâziyelevvelini bilirim!..” der, bu deyim de böylece sohbet dilimizde yerleşip kalır”. Bibl.: M. Z. Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri.