Tanzimatdan evvelki devirde, Osmanlı İmparatorlarının İstanbulda dâimî ikaametgâhları olan ve devlet kütüğünde resmi adı sarâyi Cedîdi Âmire olan Topkapusu Sarayı teşkilâtında Enderunu Hümâyun zülüflü ağalarının en üst sınıfını teşkil eden kırk nefer Has Odalı Ağadan birinin unvânı (B.: Topkapusu Sarayı; Enderunu Hümayün; Zülüflü Ağalar; Has Oda). Vâzifeleri her gün bizzat pâdişaha hizmet olan kırk nefer Has Odalı Zülüflü Ağadan bir kısmı, gördüğü işe, işgal ettiği mevkie Has Odadaki kıdemine göre tâyin edilir, bir kısmı da kıdem nazarı dikkate alınmadan şahsî liyakat ve ehliyetine göre tâyin edilirdi; Başlalalık hizmeti, şahsi liyakat ve ehliyet aranan vazifelerden biri idi. Başlala saray eczâhânesine bakardı; hekimbaşı ile saray hekimleri bu Hasodalı Zülüflü Ağaya bağlanmıştı. Sarayda, Fâtih Sultan Mehmed devrinden kalma bir bîna olub Başlala Kulesi adı ile anılan müstakil bir dâiresi vardı; Hekimbaşı ve hekimler odası ile saray eczâhânesi bu binânın içinde idi. İlâçları Hekimbaşının getirdiği bir eczâcıbaşı hazırlar idi. Pâdişaha mahsus olan ilaçlar şişe veya hokkalara konduktan sonra ağızları veya kapakları balmumu ile kapanub Hekimbaşı ve Başlala tarafından müştereken mühürlenirlerdi. İlâç mâhiyetinde mâcunlarla şurublar da kezâ burada hazırlanırdı. Pâdişahın nefsine mahsus ...

Tanzimatdan evvelki devirde, Osmanlı İmparatorlarının İstanbulda dâimî ikaametgâhları olan ve devlet kütüğünde resmi adı sarâyi Cedîdi Âmire olan Topkapusu Sarayı teşkilâtında Enderunu Hümâyun zülüflü ağalarının en üst sınıfını teşkil eden kırk nefer Has Odalı Ağadan birinin unvânı (B.: Topkapusu Sarayı; Enderunu Hümayün; Zülüflü Ağalar; Has Oda). Vâzifeleri her gün bizzat pâdişaha hizmet olan kırk nefer Has Odalı Zülüflü Ağadan bir kısmı, gördüğü işe, işgal ettiği mevkie Has Odadaki kıdemine göre tâyin edilir, bir kısmı da kıdem nazarı dikkate alınmadan şahsî liyakat ve ehliyetine göre tâyin edilirdi; Başlalalık hizmeti, şahsi liyakat ve ehliyet aranan vazifelerden biri idi. Başlala saray eczâhânesine bakardı; hekimbaşı ile saray hekimleri bu Hasodalı Zülüflü Ağaya bağlanmıştı. Sarayda, Fâtih Sultan Mehmed devrinden kalma bir bîna olub Başlala Kulesi adı ile anılan müstakil bir dâiresi vardı; Hekimbaşı ve hekimler odası ile saray eczâhânesi bu binânın içinde idi. İlâçları Hekimbaşının getirdiği bir eczâcıbaşı hazırlar idi. Pâdişaha mahsus olan ilaçlar şişe veya hokkalara konduktan sonra ağızları veya kapakları balmumu ile kapanub Hekimbaşı ve Başlala tarafından müştereken mühürlenirlerdi. İlâç mâhiyetinde mâcunlarla şurublar da kezâ burada hazırlanırdı. Pâdişahın nefsine mahsus mâcun ve şurublar her ne kadar Başlala Kulesinde hazırlanır ise de sarayda tatlıların yapıldığı Helvahânede pişirilirdi; bu münasebetle Helvâneye de Başlalalar nezâret ederlerdi. Başlalanın maiyetinde Enderunun Kiler koğuşundan (B.: Kiler Koğuşu, kilerli) bir müstaid zülüflü ağa çalışırdı, onun da ünvanı “Başlala Kollukcusu” idi. Başlalanın hizmetinde uşak olarak Baltacılar Ocağından iki zülüflü baltacı neferi, (biri sofalı adını taşır, ortalık siler süpürür), Helvahâne Ocağından da bir “Külahlı” ile “Heybeci” bulunurdu (B.: Baltacılar Ocağı; Helvahâne Ocağı, Bostancılar Ocağı). Başlalaların içinde adı Osmanlı Târihine geçmiş olan zât, Alemdar Mustafa Paşanın Üçüncü Sultan Selimi tekrar tahta çıkarmak için Sarayı bastığı zaman Sultan Selimin şehâdeti facıasına şâhid olmuş ve Şehzâde Sultan Mahmud’un hayatını kurtaranlar arasında bulunmuş. Tayyar Ağa’dır; kendi adına nisbetle “Atâ Tarihi” diye anılan bir Enderun Tarihin müellifi Tayyarzâde Atâ Beyin babasıdır. Bibl.: Tayyarzâde Atâ, Enderun Tarihi; R. E. Koçu, Topkapusu Sarayı.