Tanzimatdan evvelki devirde, Osmanlı İmparatorlarının İstanbulda dâimî ikametgâhları olan ve devlet kütüğünde resmî adı Sarâyı Cedîdi Âmire olan Topkapusu Sarayının Enderunu Hümâyun teşkilâtında Hazîne koğuşunun zülüflü ağalarından, saraydaki hizmet kıdemi gözetilmeden, liyakat ve ehliyetleri dolayısı ile tâyin edilen dört hazîne kâtibinden biri, ve bu kâtiblerin âmiri, başı; diğer üç kâtibde “ikinci Efendi, Üçüncü Efendi; Dördüncü Efendi” unvanlarını taşırdı. Hazîne Baş yazıcısı da denilen Başefendi, koğuş arkadaşı zülüflü ağalardan diğer üç yazıcı, kâtib ile beraber “Hazîne Hassa” yâhud “İç Hazine” denilen, ve içi bahâ biçilmez antika târihî eşya, pek kıymetli hâtıralar ve mücevherat ile dolu bulunan, ve zamanımızda Topkapusu Sarayı Müzesinde teşhir edilen Hazînenin defterlerini tutardı; biri giren eşyaya, diğeri çıkan eşyaya mahsus iki defter olub bunlara kaydedilmeden hazîneye hiç bir şey giremez, ve asla çıkamazdı. Defterlere kayd edilen en hurda teferruatına kadar târif edilerek yazılırdı, tebdili, tagyiri imkânsızdı. Devletin ve memleketin kayıdsız şartsız mutlak sâhibi olan Pâdişah kullanmak için hazîneden almak istediği bir şeyi, defterdeki kaydı aynen yazılmış bir senedi imzalamadıkca alamazdı. Bir padişah tahtdan indirildiği zaman, karşısında evvelâ, ellerinde senedler...

Tanzimatdan evvelki devirde, Osmanlı İmparatorlarının İstanbulda dâimî ikametgâhları olan ve devlet kütüğünde resmî adı Sarâyı Cedîdi Âmire olan Topkapusu Sarayının Enderunu Hümâyun teşkilâtında Hazîne koğuşunun zülüflü ağalarından, saraydaki hizmet kıdemi gözetilmeden, liyakat ve ehliyetleri dolayısı ile tâyin edilen dört hazîne kâtibinden biri, ve bu kâtiblerin âmiri, başı; diğer üç kâtibde “ikinci Efendi, Üçüncü Efendi; Dördüncü Efendi” unvanlarını taşırdı. Hazîne Baş yazıcısı da denilen Başefendi, koğuş arkadaşı zülüflü ağalardan diğer üç yazıcı, kâtib ile beraber “Hazîne Hassa” yâhud “İç Hazine” denilen, ve içi bahâ biçilmez antika târihî eşya, pek kıymetli hâtıralar ve mücevherat ile dolu bulunan, ve zamanımızda Topkapusu Sarayı Müzesinde teşhir edilen Hazînenin defterlerini tutardı; biri giren eşyaya, diğeri çıkan eşyaya mahsus iki defter olub bunlara kaydedilmeden hazîneye hiç bir şey giremez, ve asla çıkamazdı. Defterlere kayd edilen en hurda teferruatına kadar târif edilerek yazılırdı, tebdili, tagyiri imkânsızdı. Devletin ve memleketin kayıdsız şartsız mutlak sâhibi olan Pâdişah kullanmak için hazîneden almak istediği bir şeyi, defterdeki kaydı aynen yazılmış bir senedi imzalamadıkca alamazdı. Bir padişah tahtdan indirildiği zaman, karşısında evvelâ, ellerinde senedlerle, kendisindeki hazîne eşyasını isteyen Baş efendi ile Hazîne koğuşun en büyük âmiri olan Giyimbaşı Ağayı görürdü. Pâdişah öldüğü zaman ise, nâşi henüz döşeğinde iken ayni adamlar gelir, yakın bendegânından senedli hazîne eşyasını isterlerdi; ölüm telaşı arasında pâdişah zimmetindeki hazîne malının çalınmasına asla imkânı bırakılmazdı. Ehemmiyetle kaydetmek lâzımdır ki, İstanbul’un fethinden Türkiyede Cumhuriyetin ilânına kadar İstanbul tahtına oturmuş otuz Osmanlı pâdişâhı arasında hâzine malına el uzatmış, hâzîne eşyasını zâyi etmiş tek sîmâ yoktur. Padişahlar tıynat ve meşreblerine göre gözde nigârlarına, mahbublarına verdikleri şâhâne hediyeleri, dâimâ kendi pâdişahlık tahsisatından yaptırdıkları, satın aldıkları mücevherlerden, zikıymet eşyadan vermişlerdir; ve bilakis, kendi keselerinden yaptırtarak hazîneye layık buldukları şeyleri de, vârislerine değil, hazîneye bırakmışlardır. Baş efendiler ve diğer hazîne yazıcıları efendiler, asırlar boyunca istisnâsız iffet ve nâmus timsâli insanlar olmuşlardır. Dura dura nefâsetini ve dolayısı ile kıymetini kaybetmiş bazı eşyanın büsbütün telef olmaması için, hazînedeki kaydinin ibtâli ile satılıp nakda tahvili icab ettiğinde, bunların kayıddan silinmesi defterini de Başefendi tanzim eder ve pâdişâhın tasdikine arz ederdi. Bibl.: R. E. Koçu, Topkapusu Sarayı