Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BAŞDAN ÇIKMAK, BAŞDAN ÇIKARILMAK
Halk ağzı deyim, bilhassa genç kızlar, kadınlar, oğlanlar, delikanlılar hakkında söylenir; temiz, nâmuskâr ailenin evlâdı iken kötülüklere meyl etmek, kötü arkadaş, kötü tesadüflerle kumara, ayyaşlığa, refâhete, fuhuşa sürüklenmek, iffetini satmak, hırsızlık etmek. Misaller:
Ehli ırzı çıkaranlar başdan
Başların kurtaramazlar taşdan
Sünbülzâde Vehbi
* Gazetelerde yüksek sosyeteye (?!) mensub bir delikanlının hırsızlık kasdi ile girdiği bir köşkde yakalandığı okunur:
— Bu oğlanı başdan çıkaran anası, babasıdır; on yaşında çocukdu, günde on lira harçlık verirlerdi, sonu böyle olur....
* Bir dedi kodu:
— Dün Mustafa’yı köprü altında iki itin yanında gördüm, yalın ayak, pırpırı bir hâneberduş olmuş, evinden kaçalı bir ay olmadı, gül gibi mektebli çocuk olduğuna bin şahid ister...
— Ah!. o Dedenin kahvesi yokmu.. köyün bütün çocuklarını başdan çıkaran orasıdır.. heroin zehrine orada alışdı...
* Bir bar kızı anlatır:
— Biz hep kenarın yosmalarıyız.. ellerimiz kınalı, arkamızda iki örgü saç, ağzımızda gıcırlı sakız, sırtımızda basma entâri, çıplak ayaklarımızda takunya çeşmeden su taşırdık, Cibali, Defterdar, Bakırköy fabrikalarında işçi idik.. evvelâ, yolumuza ablalar (!) çıkdı, ipekli, cincik boncuk, iki kadeh şampanya, sabahleyin gözümüzü açtık ki, olanlar olmuş, bir altın bilezik, ...
⇓ Devamını okuyunuz...
Halk ağzı deyim, bilhassa genç kızlar, kadınlar, oğlanlar, delikanlılar hakkında söylenir; temiz, nâmuskâr ailenin evlâdı iken kötülüklere meyl etmek, kötü arkadaş, kötü tesadüflerle kumara, ayyaşlığa, refâhete, fuhuşa sürüklenmek, iffetini satmak, hırsızlık etmek. Misaller:
Ehli ırzı çıkaranlar başdan
Başların kurtaramazlar taşdan
Sünbülzâde Vehbi
* Gazetelerde yüksek sosyeteye (?!) mensub bir delikanlının hırsızlık kasdi ile girdiği bir köşkde yakalandığı okunur:
— Bu oğlanı başdan çıkaran anası, babasıdır; on yaşında çocukdu, günde on lira harçlık verirlerdi, sonu böyle olur....
* Bir dedi kodu:
— Dün Mustafa’yı köprü altında iki itin yanında gördüm, yalın ayak, pırpırı bir hâneberduş olmuş, evinden kaçalı bir ay olmadı, gül gibi mektebli çocuk olduğuna bin şahid ister...
— Ah!. o Dedenin kahvesi yokmu.. köyün bütün çocuklarını başdan çıkaran orasıdır.. heroin zehrine orada alışdı...
* Bir bar kızı anlatır:
— Biz hep kenarın yosmalarıyız.. ellerimiz kınalı, arkamızda iki örgü saç, ağzımızda gıcırlı sakız, sırtımızda basma entâri, çıplak ayaklarımızda takunya çeşmeden su taşırdık, Cibali, Defterdar, Bakırköy fabrikalarında işçi idik.. evvelâ, yolumuza ablalar (!) çıkdı, ipekli, cincik boncuk, iki kadeh şampanya, sabahleyin gözümüzü açtık ki, olanlar olmuş, bir altın bilezik, bir çift elmas küpe de gözyaşını dindirdi ... biz hep böyle başdan çıkdık beybaba...
* Yine bir dedi kodu:
— Falanın karısı randevu evinde basılmış!..
— Başdan çıkaran kocası.. sen her akşam evinde içki sofrasını kurar, poker partisi diye bir alay erkeği evine alırsan âkibeti budur...
* “Şeyhzâdemiz Osman Beyfendimizi bağ baston dolaştıran, tiyatora dedikleri rezâlethânelerde oyuncu kızları ile başdan çıkaran kahve ocağında Hallaç Yusuf dedikleri zeberdest haylaz, dinsiz imansız laz uşakdır” (Ruznâmei Reşid Efendi).
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040537
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfa 2178
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.