Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BANDIRMALI TEKKESİ VE CAMİİ
Üsküdar’da İnâdiye yokuşunun üst başında mezarlığa karşı büyük ve meşhur bir celvetî dergâhı idi; fevkaanî olan Cami de, tekkenin kurucusu Bandırmalı Şeyh Yusuf Nızameddin Celvetî’nin evi iken, on sekizinci asrın ünlü sadrazamlarından olup Şeyh Yusuf’a kalben bağlı olan Hekimoğlu Ali Paşa ilk sadâreti zamanında büyük ve yeni bir tekke yaptırmış, şeyhin evini de fevkaanî bir camie tahvil ile minber koymuştur, camiin masrafları ile hademesi aylıkları için de İstanbulda yaptırttığı büyük camiin vakfından para ayırtmıştı. Camiin kapusu üzerine şair Bahri’nin bir tarih manzumesi konmuş idi ki târih beyti şudur:
Dü kes ez yek dihan âyed begûyed Bahriyâ târih
Makaamı celvetîyi eyledi ihya Ali Paşâ
H. 1145 (M. 1732 - 1733)
Yüzyirmi sene kadar sonra celvetiye muhiblerinden sadâret kaymakamı Şehlâ Ahmed Paşa tekkeyi ve camii temellerinden yenilemiş, Şeyh Yusuf Nizameddinin oğlu Şeyh Nazif Efendi de bu yeni yapılar için şu târihi söylemiş idi:
Tab’a mülhemdir bu târih ey Nazif
Hânikaahi dilküşâyı evliyâ
H. 1169 (M. 1755 - 1756)
Rakamlarla berâber Hadikatül Cevâniden aldığımız yukarıdaki beyitlerde târih mısrâları hesab edildiğinde, Hekimoğlu yapısı için 1145 yerine 1139, Şehlâ Ahmed Paşa yapısı içinde 1169 yerine 1143 bulundu. Hesabda hataya düştüğümüzü zan etmiyoruz, beyitlerde bir tam...
⇓ Devamını okuyunuz...
Üsküdar’da İnâdiye yokuşunun üst başında mezarlığa karşı büyük ve meşhur bir celvetî dergâhı idi; fevkaanî olan Cami de, tekkenin kurucusu Bandırmalı Şeyh Yusuf Nızameddin Celvetî’nin evi iken, on sekizinci asrın ünlü sadrazamlarından olup Şeyh Yusuf’a kalben bağlı olan Hekimoğlu Ali Paşa ilk sadâreti zamanında büyük ve yeni bir tekke yaptırmış, şeyhin evini de fevkaanî bir camie tahvil ile minber koymuştur, camiin masrafları ile hademesi aylıkları için de İstanbulda yaptırttığı büyük camiin vakfından para ayırtmıştı. Camiin kapusu üzerine şair Bahri’nin bir tarih manzumesi konmuş idi ki târih beyti şudur:
Dü kes ez yek dihan âyed begûyed Bahriyâ târih
Makaamı celvetîyi eyledi ihya Ali Paşâ
H. 1145 (M. 1732 - 1733)
Yüzyirmi sene kadar sonra celvetiye muhiblerinden sadâret kaymakamı Şehlâ Ahmed Paşa tekkeyi ve camii temellerinden yenilemiş, Şeyh Yusuf Nizameddinin oğlu Şeyh Nazif Efendi de bu yeni yapılar için şu târihi söylemiş idi:
Tab’a mülhemdir bu târih ey Nazif
Hânikaahi dilküşâyı evliyâ
H. 1169 (M. 1755 - 1756)
Rakamlarla berâber Hadikatül Cevâniden aldığımız yukarıdaki beyitlerde târih mısrâları hesab edildiğinde, Hekimoğlu yapısı için 1145 yerine 1139, Şehlâ Ahmed Paşa yapısı içinde 1169 yerine 1143 bulundu. Hesabda hataya düştüğümüzü zan etmiyoruz, beyitlerde bir tamiyede bulunamadık. Hekim oğlunun ilk sadareti 1144 de başladığına göre Bandırmalı Tekkesinin 1145 yapıldığı hakikate çok yakındır.
Yine Hadikatül Cevâmi bu dergâhın üçüncü defa olarak Ferârî Hasan Paşa zâde Abdullah Paşa tarafından tâmir ve tecdid edildiiğini yazıyor ve bu yapı için de şâir Nevres’in şu beytini kaydediyor:
Kâbei uşşâk kıldı bu makaamı sıdk ile
Sadri vâla adl Abdullah Paşayı kerîm
Bu beytin tarih mısrâı da 1160 rakamını veriyor; Hadikadaki tarih mısrâlarının zabtında her halde bir hatâ olmak lâzım gelir.
Tekkenin bânisi Şeyh Yusuf’un türbesini, şeyhin hâli hayatında Kâmil Ahmed Paşa yaptırtmış; Şeyh Yusuf hicrî 1166 (M. 1752 - 1753) de vefat etmiş, büyük oğlu Selâmi Tekkesi şeyhi bulunduğu için Bandırmalı Dergâhı postnişinliğine ortanca oğlu Mehmed Hâşim efendi tâyin edilmiş ki bu zât “Hâşim Baba” diye meşhur imiş.
Bu madde üzerinde tek kaynağımız olan Hadikatül Cevâmi: “Bu tekke İnâdiyede olduğu için İnâdiye Tekkesi denmekle de mâruftur. Türbesi kadimdir (Yâni Kâmil Ahmed Paşa bu türbeyi yenilemiş ve genişletmiş olmak lâzım gelir), içinde medfun olanlardan biri İstanbul fethinde kılınan ilk Cuma namazında hutbe okuyan zâttir, etrafında medfun olanlar da yine o zâtin akrabâ ve teallûkaatıdır” diyor ve maalesef İstanbulda ilk hutbeyi okuyan bu zâtın adını kaydetmiyor.
Bandırmalı Tekkesi ve Camii, tekkelerin kapandığı sırada tâmire muhtaç halde idi, Cami tekke harîminde bulunduğu için evkafca kadro dışı bırakıldı; kısa bir zaman sonra da yıkdırıldılar; hâlen yerlerinde temelleri dahi kaybolmak üzeredir (1960, Temmuz).
Bil.: Hadikatül Cevami, II; Vâsıf Hiç, Not.
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040430
Tema
Yapı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfa 2102
Bibliyografya Notu
Bil.: Hadikatül Cevami, II; Vâsıf Hiç, Not.
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.