Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BANDIRMALI TEKKESİ VE CAMİİ
Üsküdar’da İnâdiye yokuşunun üst başında mezarlığa karşı büyük ve meşhur bir celvetî dergâhı idi; fevkaanî olan Cami de, tekkenin kurucusu Bandırmalı Şeyh Yusuf Nızameddin Celvetî’nin evi iken, on sekizinci asrın ünlü sadrazamlarından olup Şeyh Yusuf’a kalben bağlı olan Hekimoğlu Ali Paşa ilk sadâreti zamanında büyük ve yeni bir tekke yaptırmış, şeyhin evini de fevkaanî bir camie tahvil ile minber koymuştur, camiin masrafları ile hademesi aylıkları için de İstanbulda yaptırttığı büyük camiin vakfından para ayırtmıştı. Camiin kapusu üzerine şair Bahri’nin bir tarih manzumesi konmuş idi ki târih beyti şudur:
Dü kes ez yek dihan âyed begûyed Bahriyâ târih
Makaamı celvetîyi eyledi ihya Ali Paşâ
H. 1145 (M. 1732 - 1733)
Yüzyirmi sene kadar sonra celvetiye muhiblerinden sadâret kaymakamı Şehlâ Ahmed Paşa tekkeyi ve camii temellerinden yenilemiş, Şeyh Yusuf Nizameddinin oğlu Şeyh Nazif Efendi de bu yeni yapılar için şu târihi söylemiş idi:
Tab’a mülhemdir bu târih ey Nazif
Hânikaahi dilküşâyı evliyâ
H. 1169 (M. 1755 - 1756)
Rakamlarla berâber Hadikatül Cevâniden aldığımız yukarıdaki beyitlerde târih mısrâları hesab edildiğinde, Hekimoğlu yapısı için 1145 yerine 1139, Şehlâ Ahmed Paşa yapısı içinde 1169 yerine 1143 bulundu. Hesabda hataya düştüğümüzü zan etmiyoruz, beyitlerde bir tam...
⇓ Read more...
Üsküdar’da İnâdiye yokuşunun üst başında mezarlığa karşı büyük ve meşhur bir celvetî dergâhı idi; fevkaanî olan Cami de, tekkenin kurucusu Bandırmalı Şeyh Yusuf Nızameddin Celvetî’nin evi iken, on sekizinci asrın ünlü sadrazamlarından olup Şeyh Yusuf’a kalben bağlı olan Hekimoğlu Ali Paşa ilk sadâreti zamanında büyük ve yeni bir tekke yaptırmış, şeyhin evini de fevkaanî bir camie tahvil ile minber koymuştur, camiin masrafları ile hademesi aylıkları için de İstanbulda yaptırttığı büyük camiin vakfından para ayırtmıştı. Camiin kapusu üzerine şair Bahri’nin bir tarih manzumesi konmuş idi ki târih beyti şudur:
Dü kes ez yek dihan âyed begûyed Bahriyâ târih
Makaamı celvetîyi eyledi ihya Ali Paşâ
H. 1145 (M. 1732 - 1733)
Yüzyirmi sene kadar sonra celvetiye muhiblerinden sadâret kaymakamı Şehlâ Ahmed Paşa tekkeyi ve camii temellerinden yenilemiş, Şeyh Yusuf Nizameddinin oğlu Şeyh Nazif Efendi de bu yeni yapılar için şu târihi söylemiş idi:
Tab’a mülhemdir bu târih ey Nazif
Hânikaahi dilküşâyı evliyâ
H. 1169 (M. 1755 - 1756)
Rakamlarla berâber Hadikatül Cevâniden aldığımız yukarıdaki beyitlerde târih mısrâları hesab edildiğinde, Hekimoğlu yapısı için 1145 yerine 1139, Şehlâ Ahmed Paşa yapısı içinde 1169 yerine 1143 bulundu. Hesabda hataya düştüğümüzü zan etmiyoruz, beyitlerde bir tamiyede bulunamadık. Hekim oğlunun ilk sadareti 1144 de başladığına göre Bandırmalı Tekkesinin 1145 yapıldığı hakikate çok yakındır.
Yine Hadikatül Cevâmi bu dergâhın üçüncü defa olarak Ferârî Hasan Paşa zâde Abdullah Paşa tarafından tâmir ve tecdid edildiiğini yazıyor ve bu yapı için de şâir Nevres’in şu beytini kaydediyor:
Kâbei uşşâk kıldı bu makaamı sıdk ile
Sadri vâla adl Abdullah Paşayı kerîm
Bu beytin tarih mısrâı da 1160 rakamını veriyor; Hadikadaki tarih mısrâlarının zabtında her halde bir hatâ olmak lâzım gelir.
Tekkenin bânisi Şeyh Yusuf’un türbesini, şeyhin hâli hayatında Kâmil Ahmed Paşa yaptırtmış; Şeyh Yusuf hicrî 1166 (M. 1752 - 1753) de vefat etmiş, büyük oğlu Selâmi Tekkesi şeyhi bulunduğu için Bandırmalı Dergâhı postnişinliğine ortanca oğlu Mehmed Hâşim efendi tâyin edilmiş ki bu zât “Hâşim Baba” diye meşhur imiş.
Bu madde üzerinde tek kaynağımız olan Hadikatül Cevâmi: “Bu tekke İnâdiyede olduğu için İnâdiye Tekkesi denmekle de mâruftur. Türbesi kadimdir (Yâni Kâmil Ahmed Paşa bu türbeyi yenilemiş ve genişletmiş olmak lâzım gelir), içinde medfun olanlardan biri İstanbul fethinde kılınan ilk Cuma namazında hutbe okuyan zâttir, etrafında medfun olanlar da yine o zâtin akrabâ ve teallûkaatıdır” diyor ve maalesef İstanbulda ilk hutbeyi okuyan bu zâtın adını kaydetmiyor.
Bandırmalı Tekkesi ve Camii, tekkelerin kapandığı sırada tâmire muhtaç halde idi, Cami tekke harîminde bulunduğu için evkafca kadro dışı bırakıldı; kısa bir zaman sonra da yıkdırıldılar; hâlen yerlerinde temelleri dahi kaybolmak üzeredir (1960, Temmuz).
Bil.: Hadikatül Cevami, II; Vâsıf Hiç, Not.
Theme
Building
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040430
Theme
Building
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, page 2102
Bibliography Note
Bil.: Hadikatül Cevami, II; Vâsıf Hiç, Not.
Theme
Building
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.