Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BALTA OLMAK
Yeniçeri argosundaki “Balta asma ve “Balta verme” deyimlerinin zamansız halk ağzına ve külhânî argosuna intikal etmiş değişik söylenişidir; artık, cebbar bir zorbalığı temsil eden Yeniçeri ocağının orta nişanlarını taşıyan, yapıya veya gemiye asılan, yahud tahakküm pençesi altında bir kadına veya oğlana verilen “Balta” yoktur; fakat, tahakküm ve tasallut her zaman her yerde görüle gelecektir; külhânı ağzı Yeniçerinin baltasını, tahakküm ve tasallut edenin nefsinde görmüş ve bu yolda kullanmakta tereddüt etmemiştir.
1) : Kötü niyetlerle bir güzelin peşine düşmek, konuşma fırsatları hazırlayıp emeline râm etmek için ısrar ile iknaa çalışma; misaller:
— Ulan o kıza balta olma, canavar gibi ağabeyi, yer seni..
— Bana balta olma, her kuşun eti yenmez!..
— Ben bir kere balta oldum, elimden kurtulmaz..
2) : Baş başa kalmak isteyen iki kişiye musallat olma:
— Dün gece râzı ettim, geliyordu, Çamur balta oldu, korktu, gelmedi, kaçtı..
— Kızı parka götürdüm, rahat edemedik ki, nerede oturmak, biri geldi, balta oldu...
— İkiside genç, güzel, bırak şu bahar gününde sevişsinler, balta olmayalım, gidelim...
3) : Dâvet edilmediği sofraya oturmakta, götürülmek istenilmeyen yere gitmekte, huzurû ağırlık verir görülen yerde durmakta ısrar etmek:
— Senin sakallı balta oldu, nezâketden anlamaz, yüzüm...
⇓ Read more...
Yeniçeri argosundaki “Balta asma ve “Balta verme” deyimlerinin zamansız halk ağzına ve külhânî argosuna intikal etmiş değişik söylenişidir; artık, cebbar bir zorbalığı temsil eden Yeniçeri ocağının orta nişanlarını taşıyan, yapıya veya gemiye asılan, yahud tahakküm pençesi altında bir kadına veya oğlana verilen “Balta” yoktur; fakat, tahakküm ve tasallut her zaman her yerde görüle gelecektir; külhânı ağzı Yeniçerinin baltasını, tahakküm ve tasallut edenin nefsinde görmüş ve bu yolda kullanmakta tereddüt etmemiştir.
1) : Kötü niyetlerle bir güzelin peşine düşmek, konuşma fırsatları hazırlayıp emeline râm etmek için ısrar ile iknaa çalışma; misaller:
— Ulan o kıza balta olma, canavar gibi ağabeyi, yer seni..
— Bana balta olma, her kuşun eti yenmez!..
— Ben bir kere balta oldum, elimden kurtulmaz..
2) : Baş başa kalmak isteyen iki kişiye musallat olma:
— Dün gece râzı ettim, geliyordu, Çamur balta oldu, korktu, gelmedi, kaçtı..
— Kızı parka götürdüm, rahat edemedik ki, nerede oturmak, biri geldi, balta oldu...
— İkiside genç, güzel, bırak şu bahar gününde sevişsinler, balta olmayalım, gidelim...
3) : Dâvet edilmediği sofraya oturmakta, götürülmek istenilmeyen yere gitmekte, huzurû ağırlık verir görülen yerde durmakta ısrar etmek:
— Senin sakallı balta oldu, nezâketden anlamaz, yüzümü kızarttım, baba dedim, nevâlemiz bize kadar..
— Balta olma be kardeşim.. Hasan gelecek, aranız açık, ağzımızın tadı kaçacak..
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040405
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, pages 2084-2085
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.