Bu çok önemli müesseseyi ziyâret ederek ve gözlerimiz görerek, müesseseyi temsil eden baş hekiminden gereken mâlûmat edinmek için bir mektub ile ziyâret izni ile mülâkaat talebinde bulunduk, 30 Nisan târihi ile verilen buluşmaya, târihî büyük hâdiseler dolayısı ile gidemedik; 27 Mayıs inkılâbından sonra da Baltalimanına üç defa gidildiği halde başhekim bulunmadığı için içeriye alınmadık, nöbetçi hekimi ile görüşme isteğimiz, hastahâne kapucusundan ziyâde kurucuya benzeyen bir adam tarafından red edildi. Bu durum karşısında yegâne tesellimiz müessese başhekimi Dr. Opr. Baha Oskay’in, İstanbul Ansiklopedisinin muazzam bir şehir kütüğü hüviyetini lâyık olduğu ciddiyet ile takdir idüp bize gereken notları hazırlamış olduğunu öğrenmek oldu. Hâstahaneye hizmeti her halde büyük olduğu anlaşılan sayin başhekimin notlarını, şükranımızı tesdif ile derc etmekle iktifâ ediyoruz: “Müessese 1944 senesinde açılmıştır. O zaman Kemik ve Mafsal veremli hastaların bir yere toplanarak tecrid ve bakımlarının temini gayesile tarihi bir saraya 85 yatak ve mahdut bir personel konarak açılmış bulunan bu hastahâne o devirden buyana geçen on altı sene içinde birtarafdan yatak kadrosu tedricen genişletilerek 100 - 135 - 150 ve nihâyet 200’e çıktığı gibi, diğer taraftan ilmî ve fennî cebhesinde de Avrupadaki...

Bu çok önemli müesseseyi ziyâret ederek ve gözlerimiz görerek, müesseseyi temsil eden baş hekiminden gereken mâlûmat edinmek için bir mektub ile ziyâret izni ile mülâkaat talebinde bulunduk, 30 Nisan târihi ile verilen buluşmaya, târihî büyük hâdiseler dolayısı ile gidemedik; 27 Mayıs inkılâbından sonra da Baltalimanına üç defa gidildiği halde başhekim bulunmadığı için içeriye alınmadık, nöbetçi hekimi ile görüşme isteğimiz, hastahâne kapucusundan ziyâde kurucuya benzeyen bir adam tarafından red edildi. Bu durum karşısında yegâne tesellimiz müessese başhekimi Dr. Opr. Baha Oskay’in, İstanbul Ansiklopedisinin muazzam bir şehir kütüğü hüviyetini lâyık olduğu ciddiyet ile takdir idüp bize gereken notları hazırlamış olduğunu öğrenmek oldu. Hâstahaneye hizmeti her halde büyük olduğu anlaşılan sayin başhekimin notlarını, şükranımızı tesdif ile derc etmekle iktifâ ediyoruz: “Müessese 1944 senesinde açılmıştır. O zaman Kemik ve Mafsal veremli hastaların bir yere toplanarak tecrid ve bakımlarının temini gayesile tarihi bir saraya 85 yatak ve mahdut bir personel konarak açılmış bulunan bu hastahâne o devirden buyana geçen on altı sene içinde birtarafdan yatak kadrosu tedricen genişletilerek 100 - 135 - 150 ve nihâyet 200’e çıktığı gibi, diğer taraftan ilmî ve fennî cebhesinde de Avrupadaki benzerlerine yaklaşmak gayesile faaliyet göstermiştir. “İlk açılışında preantibiyotik çağda tedavileri uzun, bıktırıcı, verimsiz ve genel cerrahi kliniklerince pek iltifat görmeyen Kemik ve Mafsal veremleri gibi akar ve bulaşıcı binaenaleyh tehlikeli hastaların süslü bir saray içinde toplanarak fikrî, bedenî istirahattinden ibâret sanatoryum kürü ile tedavileri gibi bir amaç güden bu müessese antibiyotik çağın açılmasile bakteriyostatik ilâçların bütün verem sahasındaki parlak başarıları yardımı ile büsbütün başka bir ilmî hüviyet kazanmıştır. Bugün için müessese çeşitli kemik ve mafsal hastalıklarının tedavi ve ameliyatlarını yapacak durumdadır. “Bunu müteakip müessese başhekimi ve operatörlerinin Avrupadaki kemik ve Mafsal hastalıkları müesseselerini görmek ve yerinde incelemeler yaparak yenilikleri hastahâneye getirmek üzere yaptıkları tetkik seyahatları ve bunun neticesinde verdikleri raporlar vekâletçe ehemmiyetle nazarı dikkate alınmış ve bu suretle müessesenin her sene yapılan ilâve ve yeniliklerle ilerlemesi sağlanmıştır. “Bu gün için Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastahânesi ile Deniz ve Güneş Tedavi Enstitüsü aşağıda gösterildiği şekilde taazzû etmiştir: 1 — Yatak sayısı 200 dür. Müessese Erkek, kadın ve çocuk hasta kabul etmektedir. Açılışından bu tarihe kadar cem’an 8046 hasta yatarak tedavi görmüş 3185 hasta ameliyat edilmiştir. 2 — Poliklinik genişletilmiş, kazâ ve âcil vak’aların ilk tedavilerini yapacak bir küçük ameliyathâne ile techiz edilerek açılışından bugüne kadar cem’an 64.509 adet hastayı ayaktan muayene ve tedavi etmiştir. 3 — Ameliyathâneler iki adet olup çeşitli kemik ve mafsal hastalıklarının yapılabileceği şekilde cihazlandırılmıştır. Her iki ameliyathâne için müşterek elektrikle çalışan streilizasyon üniti olduğu gibi iki ameliyathâne için ayrı olarak steril yıkanma suyu tertibatı, protoksit dazot gaz narkoz cihazların, gölgesiz tenvir tertibatlı sabit ve seyyar lâmbalar, filim muayenesi için illüminatörler, elektrik aspiratörleri, normal ve ayrıca ortopedik masalar mevcuttur. Açılışından bu tarihe kadar cem’an 3185 adet kemik mafsal ameliyat ve diğer ameliyatlar yapılmıştır. 4 — Röntgen Dairesi: Kudretli cihazlar ve döner anotla mücehhezdir. Ayrıca Tomograf cihazıda monte edilerek faaliyete geçmek üzeredir. 5 — Bakteriyoloji Lâboratuvarı: Son senelerde meydana getirilmiş olup çeşitli mikrobiyolojik ve tetkikata elverişlidir. Bu lâbiratuvara bağlı olmak üzere tecrübe hayvanlarının bakım ve muhafazasına mahsus kaloriferli bir küçük bina mevcuttur. 6 — Fizik Tedavi Lâboratuvarı: Kemik ve Mafsal sistemi hastalıklarını ve ameliyatların neticeleri üzerinde çok büyük ve önemli selahları sağlayan esaslı çeşitli cihaz ve aletlerle takviye edilmiş bir bölümdür. 7 — Kütüphane: Kemik ve Mafsal hastalıkları üzerinde yazılmış birçok kitap ve neşriyatı ihtiva etmektedir. 8 — Mektep: İlk Okuma çağındaki hastaların tedavi müddetince eğitiminin sekteye uğramaması için baştabibin Avrupa’daki müesseselerden örnek alarak Vekâlete teklif ve bu makamca öğretmeni Maarif Vekâletince tâyin ve bu teşkilâtın kontrolu altında tedrisat yapan 5 sınıflı bir okuma salonudur. Yürüyebilen çocuklar kendileri, yatalaklar da arabalı sedyenlerde tedrisata iştirak etmektedirler. 9 — Hasta ve personelin ruhî sükûn içinde ibadet edebilmesi için oldukça müzeyyen bir cami tesis edilmiştir. 10 — Rehabilitasyon kısmı: Tedavide hastaları hem meşgul etmek hemde bir san’at ve meslek üzerinde inisiyatiflerini temin için Rehabilitasyon atelyeleri mevcuttur. Şimdilik biçki, dikiş, Nakış ve fotoğrafçılık bölümlerinde ehliyetli öğretmenler nezaretinde hastahâne sağlık kurulunca iştigallerinde mahzur görülmeyen hastalar muayyen bir program içinde çalışmaktadırlar. 11 — Deniz ve Güneş Kür yeri: Müessesinin deniz kenarındaki kemik ve mafsal hastalıkları hastahâneleri karakterinde olmasından rıhtım boyunca geniş ve uzun bir kumsal sunî olarak meydana getirilmiştir. Mektebin ve atölyelerin kapandığı 1. Hazirandan itibâren 1, Ekim’e kadarki tatil devresinde faaliyete geçen bu plajda sağlık durumları müsait olan küçük çocukları deniz ve güneş banyoları yaptırılabilmektedir. Ayrıca bütün hastalara şâmil olmak üzere dört ay yaz müddeti devamınca sabah saat 9 dan itibaren kadın ve çocuk hastalıklara öğleden sonra saat 15 ilâ 17 ye kadar erkek hastalara açık hava kürü verilmektedir. Buradaki kanepe veya kür şezlonglarında istirahat eden hastaların başları renkli şemsiyelerle gölgelendirilmiştir. 12 — Kurslar: Müessese Vekâletçe bir öğretim merkezi olarak vasıflandırıldığından yurtta açılmış ve açılacak meki ve mafsal hastahâne ve enstitüleri için mütehassıs yetiştirilmesi amacile buraya asistanlar verilmektedir. Genel şirürji uzmanları arasında da yine bu maksatla bir veya birkaç aylık devreler için ve staj maksadile doktorlar gönderilmektedir?. “Ayrıca bazı seneler yurdun her tarafındaki serbest veyâ görevli doktorların iştirakine mahsus kurslar yapılmaktadır. Bu kurslarda hastahâne mütehassıslarınca itinâ ile hazırlanmış klinik dersler verilmekte, bu konularla ilgili seri ameliyatlar yapılmaktadır. “ Bunun için her kursun matbu programı daha evvelden Vekâlete takdim edilerek bütün Vilâyetlere tamim edilmekte, iştirak etmek isteyenler izin verilmek suretile gelme-müsaade olunmaktadır.” (Baha Oskay, not). Hastahâne çeşmesi — Hastahânenin sokak duvarlarına bitişik büyük, cebhesi tamamen mermer kaplı bir çeşmedir; aslında geçen asır yapısı, metrûk, harab bir çeşme iken Baltalimanı Kemik Hastalıklar Hastahanesi başhekimi tarafından ihya edilmiştir; solda “Eser ve Armagan, Dr. Baha Oskay”, sağ tarafta da “1955” yazılıdır. T. Açıksöz Baltalimanı Hastahâne Çeşmesi (Resim: Turan Açıksöz)