Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BALTA LİMANI
Rumelihisarının bir mil şimâlindedir, bitiminde denize aynı ismi taşıyan bir dere dökülür (B.: Baltalimanı Deresi). Derenin denize döküleceği yere yakın ve derenin şimâl kıyısında bir cami vardır (B.: Baltalimanı Camii), civardaki 30-40 ev eskiden Baltalimanı adı ile küçücük bir Boğaz köyü idi, zamanımızda hemen yanındaki Boyacı Köyü ile berâber Emirgânın bir mahallesi olmuştur. (B.: Boyacı Köyü; Emirgân). Tanzimat devri denilen münevver mutlakiyet devrinin büyük diplomatı Mustafa Reşid Paşanın sahil sarayı bu limanın cenub kısmında bulunub “Baltalimanı Sahilsarayı” adı ile meşhurdur (B.: Balta limanı sahilsarayı), saray bağçesinin şimâl kısmından ayrılmış bir arsa üzerinde ve lebideryada “Baltalimanı Gazinosu” adı ile birinci sınıf bir gazino açılmıştır.
İkinci Sultan Mahmud zamanında Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından az evvel tanzim edilmiş Bostancıbaşı Defterinde (B.: Bostancıbaşı Defterleri) Balta Limanı ile etrafı şöyle tesbit edilmiştir, Rumeli hisarı tarafından gelindiğine göre:
... Bursa kadılığından mâzul Rahmi Beyin yalısı ve kayıkhânesi - Aralık iskele - Cebbarzâde kapu kâhyasının yalısı - Mustafa Râhik Efendi yalısı - Mevkuufat kasadarı Hüsnü Efendi yalısı - Yeniçeri tulumbacı başısı Said Ağa yalısı - Müdderrisînden Ârif Efendi yasılı - Balta Limanı mesiregâhı - Zaim...
⇓ Read more...
Rumelihisarının bir mil şimâlindedir, bitiminde denize aynı ismi taşıyan bir dere dökülür (B.: Baltalimanı Deresi). Derenin denize döküleceği yere yakın ve derenin şimâl kıyısında bir cami vardır (B.: Baltalimanı Camii), civardaki 30-40 ev eskiden Baltalimanı adı ile küçücük bir Boğaz köyü idi, zamanımızda hemen yanındaki Boyacı Köyü ile berâber Emirgânın bir mahallesi olmuştur. (B.: Boyacı Köyü; Emirgân). Tanzimat devri denilen münevver mutlakiyet devrinin büyük diplomatı Mustafa Reşid Paşanın sahil sarayı bu limanın cenub kısmında bulunub “Baltalimanı Sahilsarayı” adı ile meşhurdur (B.: Balta limanı sahilsarayı), saray bağçesinin şimâl kısmından ayrılmış bir arsa üzerinde ve lebideryada “Baltalimanı Gazinosu” adı ile birinci sınıf bir gazino açılmıştır.
İkinci Sultan Mahmud zamanında Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından az evvel tanzim edilmiş Bostancıbaşı Defterinde (B.: Bostancıbaşı Defterleri) Balta Limanı ile etrafı şöyle tesbit edilmiştir, Rumeli hisarı tarafından gelindiğine göre:
... Bursa kadılığından mâzul Rahmi Beyin yalısı ve kayıkhânesi - Aralık iskele - Cebbarzâde kapu kâhyasının yalısı - Mustafa Râhik Efendi yalısı - Mevkuufat kasadarı Hüsnü Efendi yalısı - Yeniçeri tulumbacı başısı Said Ağa yalısı - Müdderrisînden Ârif Efendi yasılı - Balta Limanı mesiregâhı - Zaim Nuri Bey yalısı - Köprü başında kalcıbaşı Limorun yalısı ve kayıkhânesi - Sarraf Dalgıcoğlu yalısı - Tuhafcı Yaninin yalısı...
Bu kayde göre, Balta Limanının o zamanlar Boğazın namlı mesîrelerinden biri olduğu kesin olarak anlaşılmaktadır (B.: Baltalimanı Çayırı). Balta Limanına gelirken 4-5 yalının sâhipleri veya vereseleri elinden satın alınarak yerlerine Baltalimanı sahil sarayının inşa edildiğini emniyetle söyliyebiliriz. Baltalimanı Camii deniz kenarında olmayub az geride dere kenarında bulunduğu için Bostancı başı defterinde kaydedilmemiştir. Sâhil yolunu dere üzerinden aşıran köprünün o tarihde, derenin denize döküldüğü noktada olduğu anlaşılıyor. Bu köprünün bir ahşab köprü olduğu da muhakkaktır. Köprübaşından itibâren gayri müslim yalıları başlıyor ki Şirketi Hayriye kurulup bir vapur iskelesi de Emirgân ve Baltalimanı arasında yapılınca orası Boyacı Köyü adını alacaktır (B.: Boyacı Köyü).
Balta Limanı adı, Fâtih Sultan Mehmedin ilk donanma kumandanı, kapdânı deryası Baltaoğlu Süleyman Beyin soy adından kalmıştır; büyük târihî muhasara başlar iken dörtyüz küsur küçük tekneden mürekkeb Türk donanması ile İstanbul sularına gelmiş olan Süleyman bey, donanmayı Bizanslılara bir baskın hücûmundan korumak için, yeni yapılmış olan Boğaz kesen kalesinin (Rumeli Hisarı) himâyesinde bu limana sokmuştur (B.: Süleyman Bey, Baltaoğlu; İstanbul muhasarası ve fethi).
Theme
Location
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040396
Theme
Location
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, page 2076
See Also Note
B.: Baltalimanı Deresi; B.: Baltalimanı Camii; B.: Boyacı Köyü; Emirgân; B.: Balta limanı sahilsarayı; B.: Bostancıbaşı Defterleri; B.: Baltalimanı Çayırı; B.: Boyacı Köyü; B.: Süleyman Bey, Baltaoğlu; İstanbul muhasarası ve fethi
Theme
Location
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.