Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BALOZ, BALOZLAR
İstanbulun ilk barlarıdır, ve müdavimleri ayak takımının haşarat ve erâzil gürûhu olmuş; kötü arkadaşların, refâhate meyyal bendegânın yanında buralara dadanan kibar evladları, bilhassa genç ve toy mirasyediler de olmuş ve ekseriya başlarına türlü felâketler gelmişler. Balozların hemen hepsi Karaköyle Tophane arasında idi.
Baloz adı, “Balo”nun İtalyancası oyun yeri, oyun için topluluk manasına “Ballo” kelimesinden bozmadır. Sermed Muhtar Alus İstanbul Ansiklopedisine verdiği notda şunları yazıyor: “Karaköyden Tophaneye doğru giderken, tramvay caddesinde, sağlı sollu, pek çok idiler. O güzergâh ve havalisi, asırlardanberi İstanbul Limanına gelmiş veya uğramış yabancı gemilerin kaptanları, tayfaları gibi haşarat gürûhunun yatağı; başdan aşağı meyhâneler, bu meyhânelerin içi de sarhoş adamlarla, süflî fâhişeler ve zevk âleti süfli oğlarlarla dolu.
“Galata balozları Sultan Aziz zamanında açılmış, süratle çoğalmış. İkinci Abdülhamit devrinde de mevcud idiler, Meşrutiyet yıllarına, hattâ zamanına kalırsa, birinci Cihan Harbi senelerinde de bunlardan bir kaçı kalmıştı.
“Balozları işletenlerin çoğu, fuhuş batağından yetişmiş, gençliği ve güzelliği elden gitdikten sonra, eski yavuklularının himâyesinde bu işe atılmış kart fâhişelerdi; ki en namlılarından biri “Zorba” lakabı ile meşhur kar...
⇓ Devamını okuyunuz...
İstanbulun ilk barlarıdır, ve müdavimleri ayak takımının haşarat ve erâzil gürûhu olmuş; kötü arkadaşların, refâhate meyyal bendegânın yanında buralara dadanan kibar evladları, bilhassa genç ve toy mirasyediler de olmuş ve ekseriya başlarına türlü felâketler gelmişler. Balozların hemen hepsi Karaköyle Tophane arasında idi.
Baloz adı, “Balo”nun İtalyancası oyun yeri, oyun için topluluk manasına “Ballo” kelimesinden bozmadır. Sermed Muhtar Alus İstanbul Ansiklopedisine verdiği notda şunları yazıyor: “Karaköyden Tophaneye doğru giderken, tramvay caddesinde, sağlı sollu, pek çok idiler. O güzergâh ve havalisi, asırlardanberi İstanbul Limanına gelmiş veya uğramış yabancı gemilerin kaptanları, tayfaları gibi haşarat gürûhunun yatağı; başdan aşağı meyhâneler, bu meyhânelerin içi de sarhoş adamlarla, süflî fâhişeler ve zevk âleti süfli oğlarlarla dolu.
“Galata balozları Sultan Aziz zamanında açılmış, süratle çoğalmış. İkinci Abdülhamit devrinde de mevcud idiler, Meşrutiyet yıllarına, hattâ zamanına kalırsa, birinci Cihan Harbi senelerinde de bunlardan bir kaçı kalmıştı.
“Balozları işletenlerin çoğu, fuhuş batağından yetişmiş, gençliği ve güzelliği elden gitdikten sonra, eski yavuklularının himâyesinde bu işe atılmış kart fâhişelerdi; ki en namlılarından biri “Zorba” lakabı ile meşhur karı idi. Benim gördüğüm meşhur balozlar: Zorbanın Balozu, Alafranga Baloz, Yüksek Baloz, Şerbethâne Balozu, Rus çalgısı Madam Bela’nın Batakhanesidir”. (Bütün bu isimlere bakınız).
Bu ansiklopediye “Alafranga Baloz” maddesi yazmış olan bu değerli muharrir Baloz notlarına da mezkûr Baloz hakkında şu satırları eklemiştir:
“Meselâ bunlardan Alafranga Balozun yerinde şimdi bir fotinbağı fabrikası vardır (1946). Bu Baloza 25-30 ayak merdivenle çıkılır. Etrafta masalar. Orta boş, dans yeri. Sağda küçük bir tiyatro şanosu; önünde yedi sekiz kişilik orkestra.
“Müşterilerin hepsi şapkalı. Kefalonyalılar, Çakanozlar, Maltızlar; ecnebî gemiciler, ateşçiler; Moskof, Fransız, Hırvat, Yunan milletinden ayak takımı. “Alafranga balozun yosmaları ötekilerden biraz daha yüksek: daha seçme. Her dansa kalkanın, polkaya, mazarkaya, valse tutuşanın damına bira alesta. Garsonlar gözbağcılıktan yana öyle kurd kibardakla beraber çifter çifter tabak getirip hâhzada kuleyi dikivermedeler.
“Buranın en gözbebeği kokanası, Kambur Manyo idi. Manyo kusursuz güzellerdendi. Kamburluğunun takılmasına sebeb boynunun kısıkça oluşu. Saray tüfekçilerinden biri, masanın mermerini kaldırıp beyni budur diye indirmiş, zavallıcığın boyun kökü içine göçüvermiş”.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040386
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfalar 2065-2066
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.