Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BÂLİ EFENDİ (Şeyh Sarhoş)
On altıncı asır ulemâsından ve şeyhlerinden, şâir; Yavuz Sultan Selimin büyük kardeşi şehzâde Sultan Ahmedin hocalığında bulunmuş bir zâtin oğludur; doğum tarihi bilinmiyor. İstanbulda Kepenekci Medreresinde müdderris iken bir gece rüyâsında büyük bir şeyhin dervişleri ile berâber zikrettiğini görür. Ve Şeyh: “Niçin sen de halkai zikre dahîl olmazsın?” diye sorar. Aradan zaman geçer, bir gün devrin tanınmış şeyhlerinden Ramazan Efendinin meclisine gider, ve hayret içinde kalır, o güne kadar tanımadığı Ramazan Efendinin rüyâsına giren şeyh olduğunu, meclisinin de rüyasındaki meclis olduğunu görünce Ramazan Efendiye hemen biat eder ve riyâzet ile nefsini terbiyeye koyulur, müderrislikden çekilir, vezirlerin büyüklerin kapılarına varmaz olur.
“Sarhoş” lakabını kapıldığı ilâhî cezbe dolayısı ile de almış olabilir, fakat gençliğinde kalenderâne bir hayat sürmüş olan Bâli Efendinin tövbesine ve inzivâsına sebep olarak bir fıkra nakledilir:
Gençliğinde Pîrûze Ali adında bir civana âşık olur, mâşûkundan sıdk ü vefâ ile karşılık görür, bu güzel gence nisbetle şiirlerinde “Cevherî” mahlâsını kullanır. Pîrûze Ali ölür ve Bâli Efendi bir gece rüyâsında mahbubunu görür, “Ali, bana bir hediye ver!..” der, çocuk da bir kâğıt parçasına azıcık toprak koyarak verir. Efendi ertesi sabah bâzı mahrem...
⇓ Devamını okuyunuz...
On altıncı asır ulemâsından ve şeyhlerinden, şâir; Yavuz Sultan Selimin büyük kardeşi şehzâde Sultan Ahmedin hocalığında bulunmuş bir zâtin oğludur; doğum tarihi bilinmiyor. İstanbulda Kepenekci Medreresinde müdderris iken bir gece rüyâsında büyük bir şeyhin dervişleri ile berâber zikrettiğini görür. Ve Şeyh: “Niçin sen de halkai zikre dahîl olmazsın?” diye sorar. Aradan zaman geçer, bir gün devrin tanınmış şeyhlerinden Ramazan Efendinin meclisine gider, ve hayret içinde kalır, o güne kadar tanımadığı Ramazan Efendinin rüyâsına giren şeyh olduğunu, meclisinin de rüyasındaki meclis olduğunu görünce Ramazan Efendiye hemen biat eder ve riyâzet ile nefsini terbiyeye koyulur, müderrislikden çekilir, vezirlerin büyüklerin kapılarına varmaz olur.
“Sarhoş” lakabını kapıldığı ilâhî cezbe dolayısı ile de almış olabilir, fakat gençliğinde kalenderâne bir hayat sürmüş olan Bâli Efendinin tövbesine ve inzivâsına sebep olarak bir fıkra nakledilir:
Gençliğinde Pîrûze Ali adında bir civana âşık olur, mâşûkundan sıdk ü vefâ ile karşılık görür, bu güzel gence nisbetle şiirlerinde “Cevherî” mahlâsını kullanır. Pîrûze Ali ölür ve Bâli Efendi bir gece rüyâsında mahbubunu görür, “Ali, bana bir hediye ver!..” der, çocuk da bir kâğıt parçasına azıcık toprak koyarak verir. Efendi ertesi sabah bâzı mahrem dostlarına bu rüyâsını göz yaşları arasında anlatır iken başındaki destârı düzeltmek icab eder, elini atar atmaz dülbendin arasında içinde toprak bulunan bir kâğıt parçası çıkar. Dehşet içinde kalan Bâli Efendi hemen Ramazan Efendiye koşarak tasavvuf yoluna girer.
“Fenâ câmı ile Bâli Efendi mest idi geçdi”
Mısrâı ölümüne târihdir ki hicrî 981 (M. 1573-1574) yılına tekaabül etmektedir.
Bibl: Peçevili Tarihi, I.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040357
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfalar 2045-2046
Bibliyografya Notu
Bibl: Peçevili Tarihi, I.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.