Büyükdere - Bağçeköy yolu üzerinde, Bağçeköyün cenubunda ve pek yakınındadır. Onsekizinci asırda Birinci Sultan Mahmud tarafından yapılmış olan bu kemer, bazan bânisinin adı ile de anılır. Dr. Saadi Nazım Nirven “İstanbul Suları” adındaki eserinde Bağçeköy kemeri için şu satırları yazıyor: “Mimarî kaliteleri dikkate şayan olmayıp hattâ basit olan bu su kemeri İstanbul civarının en pitoreskleri arasında bulunup, bir yandan Büyükdere vâdisinin diğer taraftan Belgrad ormanının arzettiği muhtelif manzaralar arasında kendine mahsus değişik şekillerde devam eder. Hakikaten de, gerek meşhur çınar ağaçlariyle süslü o güzel ova ve ağaçlı kaba taş yamaçları temaşa edilsin, gerekse Belgrad Ormanı yeşilliklerine atfı nazar olunsun, her tarafta Bağçeköy su kemeri, zümrüt tepelere asılmış gümüş bir şerit halinde görülür.” Kraliçe Viktorya devrinin namlı İngiliz adibesi Miss Pardoe da “İstanbul” adındaki eserinde, bu kemeri şöylece tasvir ediyor ki aşağıdaki satırlar, İstanbul Ansiklopedisinin aziz ve kıymetli dostlarından, bir ara Haydarpaşa Lisesi Tabiiye Muallimi ve Eczacılığında bulunmuş geçirdiği ağır bir hastalıktan sonra İzmit’de ikaamet ederken 1959 yılı sonlarında vefat etmiş Nureddin Bey tarafından tercüme edilmiştir: “Büyükdere Çayırında kurulmuş yüksek, zarif ve kadim bir kemerdir. ...

Büyükdere - Bağçeköy yolu üzerinde, Bağçeköyün cenubunda ve pek yakınındadır. Onsekizinci asırda Birinci Sultan Mahmud tarafından yapılmış olan bu kemer, bazan bânisinin adı ile de anılır. Dr. Saadi Nazım Nirven “İstanbul Suları” adındaki eserinde Bağçeköy kemeri için şu satırları yazıyor: “Mimarî kaliteleri dikkate şayan olmayıp hattâ basit olan bu su kemeri İstanbul civarının en pitoreskleri arasında bulunup, bir yandan Büyükdere vâdisinin diğer taraftan Belgrad ormanının arzettiği muhtelif manzaralar arasında kendine mahsus değişik şekillerde devam eder. Hakikaten de, gerek meşhur çınar ağaçlariyle süslü o güzel ova ve ağaçlı kaba taş yamaçları temaşa edilsin, gerekse Belgrad Ormanı yeşilliklerine atfı nazar olunsun, her tarafta Bağçeköy su kemeri, zümrüt tepelere asılmış gümüş bir şerit halinde görülür.” Kraliçe Viktorya devrinin namlı İngiliz adibesi Miss Pardoe da “İstanbul” adındaki eserinde, bu kemeri şöylece tasvir ediyor ki aşağıdaki satırlar, İstanbul Ansiklopedisinin aziz ve kıymetli dostlarından, bir ara Haydarpaşa Lisesi Tabiiye Muallimi ve Eczacılığında bulunmuş geçirdiği ağır bir hastalıktan sonra İzmit’de ikaamet ederken 1959 yılı sonlarında vefat etmiş Nureddin Bey tarafından tercüme edilmiştir: “Büyükdere Çayırında kurulmuş yüksek, zarif ve kadim bir kemerdir. Buradan etrafa çevrilen nazarlar eşsiz ve vâsi bir güzellik karşısında kalır. Dağ ve ova, kara ve deniz orman ve beyâban her yanda asilâne bir imtizaç ile imtidad eder, mevkiinin derin sükûtu manzaraya hissedilmemesi imkânsız bir ruhaniyet bahşeder. “Sonbaharda Türklerce patlıcan meltemi denilen bir mevsimde değişmeksizin şimali şarkîden esen rüzgâr Karadenizin korkunç dalgalarını garb kıyılarına çarparken burada can çekişen bir insanın mütemadî ağır, derin iniltilerine benziyen sesler çıkarır. Bağçeköy su kemerinden meydana gelen bu mahuf diyapazunun tesiri tüyler ürperticidir. “Bağçeköy su kemerini yukarıda tarif ettiğimiz gibi bir fırtınalı günde gezmekten ise münasip bir mevsimde ziyaret etmek daha çok şayanı tavsiyedir. İnsan kuvvetinin, insan zekâsının bir zaferi olan Bağçeköy kemeri de yıpratıcı asırlar boyunca hâlâ yerinde durmaktadır. Fakat her beşer işi gibi o da tam değil, harabiyete namzettir. Muazzam taş inşaat zamanın dişleriyle, havanın itikâlâtiyle aşınmış ve gevşemiştir. Yarıklara dikenler, sarmaşıklar kök salmıştır. Bir tarafta koca çınar her bahar yeni bir tazelik gösterirken diğer tarafta beşerî âbide yıldan yıla zayıflamakta, çökmekte, muazzam kemerlerine harabiyetin izleri hakkedilmektedir.” Arkadaşımız mimar ve ressam Reşad Sevinçsoy’un refakatinden mahrum kalmıştık; bu târihî eser hakkında aşağıdaki satırları yine ansiklopedimizin aziz dostu kıymetli bilgin Dr. Saadi Nazım Nirvenin “İstanbul Suları” adındaki güzel eserinden alıyoruz: “Topuzlu Bend, Vâlîde Bendi ve Bendi Cedid’in (Bu isimlere bakınız) suyunun şehre akışları esnasında bir takım katmalar da katılır; Birinci Sultan Mahmudun Bağçeköy Kemeri yolu ile Acıelma mevkiine gelir. “Bağçeköy su kemeri Büyükdereden Bağçeköye giden şose üzerinde ve bu köyün cenubundadır. Kemerin 20 sivri kavsi (gözü) vardır; daha geniş eb’adda, açıklığı 7 metre 80, bir tek kavis (göz) daha bulunur, bu suretle yalnız bu noktada kemer iki katlı olmuş demektir (Şose kemeri bu noktada kateder ve bu geniş gözün içinden geçer). Diğer kavisler (gözler) 6 metre 14 santim - 7 metre 27 santim açıklığındadır. Kemerin boyu 420 metre 45 santimdir; yüksekliği 19 metre 57 santimdir. Kaidesi ikinci gözden aşağı 2 metre 77 santimdir; toprak üstü 3 metre 23 santim, su galerisinin geçtiği yer 2 metre 43 santimdir” (Eserin Taksim Suları bahsi). Miss Pardoe’nun “İstanbul” unda ingiliz ressamı W. H. Bartlett’in yaptığı iki Bağçeköy Kemeri gravürü vardır; biri kemerin uzaktan, umumî manzarası, biri de altından yol geçen gözün resmidir; umumî manzara yanlış, bu kemere aid değildir, Uzun Kemer’in resmi olup altına sehven Bağçeköy yazılmıştır. Bağçeköy Su kemeri (Resim: Dr. S. N. Nirven) Bağçeköy Su kemeri (W. H. Bartlett’den O.Z. Çakaloz eli ile)