Dünya dillerine çevrilmiş hâtıraları ile meşhur iranlı bir mâcerâperest; ondokuzuncu Asrın ortalarına doğru İstanbula İran sefiri ve daha sonra Kaçar hükümdarı Fetih Ali Şâh’ın Osmanlı devleti sarayında hususî murahhası idi. Hacı Baba Isfahanda doğmuş bir hamam dellâkının oğludur. Çocukluğunda dellâklık ve berberlk ile geçinmekte idi. Zeki bir adam olduğundan berberlik sanatını icra ederek Isfahandan Tahrana gelmiş ve Tahranda Şahın hekimbaşısının uşaklığına girmiştir. Burada Zeyneb isimli bir cariye ile gizli aşk maceraları geçirdiğinden cezalanmak korkusu ile Kum şehrine kaçmış orada şiy’îlerin ziyaretgâhı olan Hazreti Mâsumenin Türbesine sığınmıştır. Sonra cezası affedilip tekrar Tahrana dönmüş ve Osman Ağa isminde bir Türkmen tüccarın uşaklığına girerek Horasan seyahatine çıkmıştır. Yolda Türkmen eşkiyaları tarafından efendisi ile birlikte soyularak yine berberliğe başlamış, hem kendisini, hem de efendisini geçindirmiş ve nihayet Horasanın merkezi Meşhed şehrine gitmiştir. Orada seyyar kahvecilik, sakalık edip bir müddet geçirmiştir. Daha sonra tüccar kafilesine katılarak Bağdada ve oradan da İstanbula gelmiş, Valide Hanında bir oda kiralayarak kendisine tüccar süsü vererek Şekerleb isminde bir kadınla evlenmiş, sonra foyası meydana çıkmış karısından dayak yeyip evden kovulmu...

Dünya dillerine çevrilmiş hâtıraları ile meşhur iranlı bir mâcerâperest; ondokuzuncu Asrın ortalarına doğru İstanbula İran sefiri ve daha sonra Kaçar hükümdarı Fetih Ali Şâh’ın Osmanlı devleti sarayında hususî murahhası idi. Hacı Baba Isfahanda doğmuş bir hamam dellâkının oğludur. Çocukluğunda dellâklık ve berberlk ile geçinmekte idi. Zeki bir adam olduğundan berberlik sanatını icra ederek Isfahandan Tahrana gelmiş ve Tahranda Şahın hekimbaşısının uşaklığına girmiştir. Burada Zeyneb isimli bir cariye ile gizli aşk maceraları geçirdiğinden cezalanmak korkusu ile Kum şehrine kaçmış orada şiy’îlerin ziyaretgâhı olan Hazreti Mâsumenin Türbesine sığınmıştır. Sonra cezası affedilip tekrar Tahrana dönmüş ve Osman Ağa isminde bir Türkmen tüccarın uşaklığına girerek Horasan seyahatine çıkmıştır. Yolda Türkmen eşkiyaları tarafından efendisi ile birlikte soyularak yine berberliğe başlamış, hem kendisini, hem de efendisini geçindirmiş ve nihayet Horasanın merkezi Meşhed şehrine gitmiştir. Orada seyyar kahvecilik, sakalık edip bir müddet geçirmiştir. Daha sonra tüccar kafilesine katılarak Bağdada ve oradan da İstanbula gelmiş, Valide Hanında bir oda kiralayarak kendisine tüccar süsü vererek Şekerleb isminde bir kadınla evlenmiş, sonra foyası meydana çıkmış karısından dayak yeyip evden kovulmuş ve karısını boşamak zorunda kalmıştır. Tekrar Bağda’da ve oradan da Mekkeye giden Hacı Baba yine Tahrana dönmüş bu defa yavaş yavaş yükselerek sefaretkâtibi, İsanın İstanbul sefiri, Fetih Ali Şâh’ın Osmanlı sarayında hususî murahhaslığına ve daha sonra İngilterede İranı temsil etmeğe kadar yükselmiştir. Hacı Babanın hatıratını Hindistan (Pakistan) âlimlerinden Seyyid Celâleddin-el-Hüseyni yazmıştır. Bu eser ingilizce ve almancaya tercüme edilmiştir. Türkçe tercümesi de Haftalık Mecmua neşriyatı arasında çıkmıştır. Ancak eseri yazan Seyyid Celâleddin bâzı sebeplerden dolayı ona bir roman süsü vermiştir Ali Genceli