Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Hallaçlar
İstisnasız hemen hepsi Karadeniz yalısı uşaklarıdır, Büyükşehri semt semt dolaşanları da çalâk yapılı, sırım gibi adamlardır; hırpanî kıyafet alâmeti farikası gibidir, evlerde atacakları pamuğu götürü pazarlık ederler. Hallaç için evde bir oda boşaltılır, bir süpürge, bir desti su verilir, ev sahibi, gani ve sahi insan ise bir yemek ile ekmek de verir. Bir odasında hallaç çalışan evden sokağa akseden sesler, İstanbulun kendine has âhenklerindendir denilebilir. Eskiden, düğünü yaklaşmış kız evlerinde hallaç tokmağının pamuk diden kirişde çıkardığı ses, ki “dan.. tız.. dan.. dan...” lı bir notası vardır, günlerce devam eder. müstakbel gelin kıza, ev halkına, konuya komşuya yakın bir istikbaldeki aile saadetini müjdelerdi.
İstanbulda sık sık görülmüş vakalardandır, ihtiyar sinirli kaynanalar, eve gelin girdikten sonra, hallaca yataklarını attırmaz olurlar, eve ne zaman hallaç gelse, onların da inad ve ısrarı artar, nihayet, gelin, kaynanasının gece yatısı misafirliğine gitmemesini fırsat bilir, kapudan geçen bir hallacı çağırıp kaynanasının yatak şiltelerini, yorgan, yastıklarını attırır, bir cemile olmak üzere pufla gibi yatağını yapar hazırlar, fakat kaynana döner dönmez feryadı figanı basarak şırak şırak düşer düşer bayılıp ayılır; kadıncağızın şiltesi içinde, bir gül yüzüğü, tek...
⇓ Read more...
İstisnasız hemen hepsi Karadeniz yalısı uşaklarıdır, Büyükşehri semt semt dolaşanları da çalâk yapılı, sırım gibi adamlardır; hırpanî kıyafet alâmeti farikası gibidir, evlerde atacakları pamuğu götürü pazarlık ederler. Hallaç için evde bir oda boşaltılır, bir süpürge, bir desti su verilir, ev sahibi, gani ve sahi insan ise bir yemek ile ekmek de verir. Bir odasında hallaç çalışan evden sokağa akseden sesler, İstanbulun kendine has âhenklerindendir denilebilir. Eskiden, düğünü yaklaşmış kız evlerinde hallaç tokmağının pamuk diden kirişde çıkardığı ses, ki “dan.. tız.. dan.. dan...” lı bir notası vardır, günlerce devam eder. müstakbel gelin kıza, ev halkına, konuya komşuya yakın bir istikbaldeki aile saadetini müjdelerdi.
İstanbulda sık sık görülmüş vakalardandır, ihtiyar sinirli kaynanalar, eve gelin girdikten sonra, hallaca yataklarını attırmaz olurlar, eve ne zaman hallaç gelse, onların da inad ve ısrarı artar, nihayet, gelin, kaynanasının gece yatısı misafirliğine gitmemesini fırsat bilir, kapudan geçen bir hallacı çağırıp kaynanasının yatak şiltelerini, yorgan, yastıklarını attırır, bir cemile olmak üzere pufla gibi yatağını yapar hazırlar, fakat kaynana döner dönmez feryadı figanı basarak şırak şırak düşer düşer bayılıp ayılır; kadıncağızın şiltesi içinde, bir gül yüzüğü, tek taş küpeleri, bir kaç beşi birliği ve cenaze parası olduğunu öğrenince gelin de fenalıklar geçirir, zabıtaya müracaat edilir, edilir ama hallaç uşağını koydunsa bul.. yüzlerce hallaçdan hangisi. gelin elin herifine alıcı gözle bakacak değil a.. üstü başı nasıldı, genç mı, kıranta mı, kör mü, topal mı, sarı mı, esmer mi?.. Ve bazen çok vakidir, ihtiyar kaynanacık o pufla yatağa hasta düşer.. ve ona yatak ölüm döşeği olur.
Burhan Olker
Hallaç
(Resim: merhum İsmail İsâ’nın yağlı boya tablosundan Ayhan eli ile)
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Burhaneddin Olker
Identifier
IAM030247
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 3, pages 1400-1401
Note
Image: volume 3, page 1401
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.