Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ARSLANHANE, ARSLANCILAR, ARSLANCILAR KETHÜDASI
Topkapı Sarayında, Sarayburnu ile Ahırkapı arasında bir yer Arslanhane adiyle anılır ki, On yedinci asır sonlarına kadar, Türkiye İmparatorlarının sadece bir haşmet nümayişi olarak beslettikleri arslan, kaplan, ayı ve sırtlan gibi büyük yırtıcı hayvanlar burada muhafaza olunurdu. Viyana bozgunundan sonra Arslanhane kaldırılmış, yerine küçük birtakım kasırlar inşa edilmişti. On dokuzuncu asır sonlarına doğru, bir ara, Abdülâziz de arslan beslemeğe merak ederek Arslanhaneyi ihya etmişti. İmparatorluğun son vakanüvisi Abdürrahman Şeref Efendi nakleder.
“Abdülâziz Topkapı sarayını sevmez imiş; ufak tefek köşklere de rağbet etmezmiş.. Bunu fırsat bilen Başmabeyincisi Galip Paşa, ki sonra Mektebi Harbiye Nâzırı olmuştur. eski Arslanhanenin yerinde ve civarındaki bulunan köşkleri (İshakiye köşkü, İncili köşk ve Sultan Mahmud köşkü) ağır ve lüzumsuz masraflara sebep oluyor diye yıktırmış... Hayvanlara meraklı olan Abdülâziz de, bu yıkılan Sultan Mahmud köşkünün yerine yeni bir arslanhâne yaptırmış... Beşir adında bir ihtiyar arslanı pek severmiş... Zincirini çözdürerek, bahçede, hiç korkmadan arslanla eğlenirmiş..”.
Vakanüvis, bu notlarının sonunda “Hayvanat hücrelerinin bölme yerleri arka duvarında hâlâ görür, tesadüfattandır ki, Bizans zamanında ve evaili Osmanide dahi arslanhane orala...
⇓ Read more...
Topkapı Sarayında, Sarayburnu ile Ahırkapı arasında bir yer Arslanhane adiyle anılır ki, On yedinci asır sonlarına kadar, Türkiye İmparatorlarının sadece bir haşmet nümayişi olarak beslettikleri arslan, kaplan, ayı ve sırtlan gibi büyük yırtıcı hayvanlar burada muhafaza olunurdu. Viyana bozgunundan sonra Arslanhane kaldırılmış, yerine küçük birtakım kasırlar inşa edilmişti. On dokuzuncu asır sonlarına doğru, bir ara, Abdülâziz de arslan beslemeğe merak ederek Arslanhaneyi ihya etmişti. İmparatorluğun son vakanüvisi Abdürrahman Şeref Efendi nakleder.
“Abdülâziz Topkapı sarayını sevmez imiş; ufak tefek köşklere de rağbet etmezmiş.. Bunu fırsat bilen Başmabeyincisi Galip Paşa, ki sonra Mektebi Harbiye Nâzırı olmuştur. eski Arslanhanenin yerinde ve civarındaki bulunan köşkleri (İshakiye köşkü, İncili köşk ve Sultan Mahmud köşkü) ağır ve lüzumsuz masraflara sebep oluyor diye yıktırmış... Hayvanlara meraklı olan Abdülâziz de, bu yıkılan Sultan Mahmud köşkünün yerine yeni bir arslanhâne yaptırmış... Beşir adında bir ihtiyar arslanı pek severmiş... Zincirini çözdürerek, bahçede, hiç korkmadan arslanla eğlenirmiş..”.
Vakanüvis, bu notlarının sonunda “Hayvanat hücrelerinin bölme yerleri arka duvarında hâlâ görür, tesadüfattandır ki, Bizans zamanında ve evaili Osmanide dahi arslanhane oralarda idi” diyor. (Tarihi Osmani Encümeni Mecmuası, Topkapı Sarayı makalesi).
Eski Arslanhane hakkında ise Evliya Çelebi kıymetli malûmat veriyor: Aşağıdaki satırlar, Seyahatnamenin birinci cildinden alınmıştır:
“Esnafı Kârhanei Arslanciyan — kârhane bir adet olup neferi yüzdür. Bunlar da avcıların ve çobanların alayında geçerlerken Arslançıbaşı ile Kürkçübaşının bir anda gitmesi fermanı şehriyari iktizasındandır. Pirleri Hazreti Alidir ki, cümle arslanlar gelip hâkipâyına yüz sürmüşlerdir. Ellerinde ceylân etinden afyonlu ve darılı macunlar ve Bağdad kargısı âsalarla böğazlarında pıranga kalınlığında dört zincir bulunan on adet arslan, beş adet bebir, o iki adet kaplan ve daha nice kurt, sırtlan, tilki, çakallarla geçerler. Bir arslan gazaba gelip halk üzere hücum etse,, arslanı elindeki darılı ceylân etini burnuna soktukta mestü sâkin olur; başka türlü zaptı mümkün değildir.
“Kethüdayı Arslancıyan — elli adet arslancı, arslan, kaplan, ayı, kurt, sırtlan nam hayvanları zincirleriyle keşan ber keşan çekip herbiri ejder misal insanlar üzre hamle ederler. Bunlar arslan ve kaplan vesair hayvan postlarını debağat ettiklerinden kürkçü alayında alay etmelerine fermanı padişahî olmuştur. Kürkçülerin Rum ve Müslüman dilberleri pür silâh olup Avcıbaşı, Parscıbaşı, Arslancıbaşı, Kürkçübaşı (Atbaşı) beraber gidip arkalarından sekiz kat mehterhane çalınır.”
Burhan Olker
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Burhaneddin Olker
Identifier
IAM020817
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 2, page 1060
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.