Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
AMALYA (Büyük)
İkinci Abdülhamid devrinin bu ismi taşıyan iki namlı aktrisi kantocusundan biri ve yaşlısı; ilk defa Pirinççi gazinosunda bir hânende olarak görünmüştü. Sonra bir yangında harap olan Kuşlu Tiyatrosunun sahnesinde bir kanto yıldızı oldu.
Ahmed Rasim’in târifine göre, uzun boylu, duru beyaz, balıketinde, sesi gür, yalnız biraz durgun tavırlı bir kadındı. Zamanın ıstılahınca “geçkin” denilecek çağlarına kadar sahnede yıprandı; fakat Abdi’nin, Kel Hasan’ın ilânlarında adı daima bir kıymet olarak kullanıldı. Son günleri, yalnız gündüzün açık olan ve tiyatrodan ziyade bir rezalethâne olan Sahnei Âlemde geçti; ve Amerikan Tiyatrosunun direktörü Sotiraki ile evlendikten sonra sahneden büsbütün çekildi ve pek çabuk unutuldu. Tâzeliğinde:
Kuzumu kaybettim dağda
Aradım bulamadım bağda
Kaldı gözlerim yollarda
Ağla gözlerim ağla.
Kantosunu Strauss’lardan birinin bir valsine uydurarak okuduğu zamanlar, tiyatronun alkış tûfânına tutulduğunu söylerler. Ahmed Rasim, diğer bir yazısında da şunları yazıyor: “Büyük Amalya, beyazca, karakaş, karagöz, Ermenice hoşur tâbirine mâsadak otuz beşlik kantocu bir kızoğlan kızın her sınıftan, her milletten, elhâsıl her çeşit insandan muhtelif sevdâzedeleri vardı. Bu kız sahneye çıkıp da rumca şivesi, falso sesiyle:
Üstü açık faytonda
Gezerim piyasada
Harf ...
⇓ Read more...
İkinci Abdülhamid devrinin bu ismi taşıyan iki namlı aktrisi kantocusundan biri ve yaşlısı; ilk defa Pirinççi gazinosunda bir hânende olarak görünmüştü. Sonra bir yangında harap olan Kuşlu Tiyatrosunun sahnesinde bir kanto yıldızı oldu.
Ahmed Rasim’in târifine göre, uzun boylu, duru beyaz, balıketinde, sesi gür, yalnız biraz durgun tavırlı bir kadındı. Zamanın ıstılahınca “geçkin” denilecek çağlarına kadar sahnede yıprandı; fakat Abdi’nin, Kel Hasan’ın ilânlarında adı daima bir kıymet olarak kullanıldı. Son günleri, yalnız gündüzün açık olan ve tiyatrodan ziyade bir rezalethâne olan Sahnei Âlemde geçti; ve Amerikan Tiyatrosunun direktörü Sotiraki ile evlendikten sonra sahneden büsbütün çekildi ve pek çabuk unutuldu. Tâzeliğinde:
Kuzumu kaybettim dağda
Aradım bulamadım bağda
Kaldı gözlerim yollarda
Ağla gözlerim ağla.
Kantosunu Strauss’lardan birinin bir valsine uydurarak okuduğu zamanlar, tiyatronun alkış tûfânına tutulduğunu söylerler. Ahmed Rasim, diğer bir yazısında da şunları yazıyor: “Büyük Amalya, beyazca, karakaş, karagöz, Ermenice hoşur tâbirine mâsadak otuz beşlik kantocu bir kızoğlan kızın her sınıftan, her milletten, elhâsıl her çeşit insandan muhtelif sevdâzedeleri vardı. Bu kız sahneye çıkıp da rumca şivesi, falso sesiyle:
Üstü açık faytonda
Gezerim piyasada
Harf atarım kızlara
Bırakırım merakta
dedi mi, el vurmalariyle hengâmeler kopar, perde iner inmez ıslıklar, ayaklarla tepinmeler, baston patırtıları, nerede öğrenildiği anlaşılamayıp bir daha mânasına olan Bis!.. Bis!.. sadaları yükselirdi”.
Devrin şarkı risalelerine geçmiş bir de meşhur nihavend kendi kantosu vardır:
Tâliim ah tâliim ah, tâliim
Dolabımı açtı döktü yemeğim
Boşuna mı gitti benim emeğim
Dolabımı açtı, ekmeğimi kaptı,
Beni görünce tavana kaçtı.
Kediyi ben yakaladım,
Bir iyice patakladım.
Mırnav mırnav mırnav mırnav,
Miyav, miyav, miyav, miyav!..
Bu kanto, Türk Tiyatrosunun hakikî şahsiyetine henüz kavuşamadığı bir devirde, sahnede bayağı kepâzeliğin örneklerinden biridir; Amalya ve emsali kadınlar ayak takımı alkışı toplamış şöhretlerdir.
Bibl. : Ahmed Rasim, Muharrir buya; Ahmed Rasim, Fuhşi atik; Kanto Mecmuası
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM020430
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 2, pages 757-758
Bibliography Note
Bibl. : Ahmed Rasim, Muharrir buya; Ahmed Rasim, Fuhşi atik; Kanto Mecmuası
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.