Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
AMALYA (Büyük)
İkinci Abdülhamid devrinin bu ismi taşıyan iki namlı aktrisi kantocusundan biri ve yaşlısı; ilk defa Pirinççi gazinosunda bir hânende olarak görünmüştü. Sonra bir yangında harap olan Kuşlu Tiyatrosunun sahnesinde bir kanto yıldızı oldu.
Ahmed Rasim’in târifine göre, uzun boylu, duru beyaz, balıketinde, sesi gür, yalnız biraz durgun tavırlı bir kadındı. Zamanın ıstılahınca “geçkin” denilecek çağlarına kadar sahnede yıprandı; fakat Abdi’nin, Kel Hasan’ın ilânlarında adı daima bir kıymet olarak kullanıldı. Son günleri, yalnız gündüzün açık olan ve tiyatrodan ziyade bir rezalethâne olan Sahnei Âlemde geçti; ve Amerikan Tiyatrosunun direktörü Sotiraki ile evlendikten sonra sahneden büsbütün çekildi ve pek çabuk unutuldu. Tâzeliğinde:
Kuzumu kaybettim dağda
Aradım bulamadım bağda
Kaldı gözlerim yollarda
Ağla gözlerim ağla.
Kantosunu Strauss’lardan birinin bir valsine uydurarak okuduğu zamanlar, tiyatronun alkış tûfânına tutulduğunu söylerler. Ahmed Rasim, diğer bir yazısında da şunları yazıyor: “Büyük Amalya, beyazca, karakaş, karagöz, Ermenice hoşur tâbirine mâsadak otuz beşlik kantocu bir kızoğlan kızın her sınıftan, her milletten, elhâsıl her çeşit insandan muhtelif sevdâzedeleri vardı. Bu kız sahneye çıkıp da rumca şivesi, falso sesiyle:
Üstü açık faytonda
Gezerim piyasada
Harf ...
⇓ Devamını okuyunuz...
İkinci Abdülhamid devrinin bu ismi taşıyan iki namlı aktrisi kantocusundan biri ve yaşlısı; ilk defa Pirinççi gazinosunda bir hânende olarak görünmüştü. Sonra bir yangında harap olan Kuşlu Tiyatrosunun sahnesinde bir kanto yıldızı oldu.
Ahmed Rasim’in târifine göre, uzun boylu, duru beyaz, balıketinde, sesi gür, yalnız biraz durgun tavırlı bir kadındı. Zamanın ıstılahınca “geçkin” denilecek çağlarına kadar sahnede yıprandı; fakat Abdi’nin, Kel Hasan’ın ilânlarında adı daima bir kıymet olarak kullanıldı. Son günleri, yalnız gündüzün açık olan ve tiyatrodan ziyade bir rezalethâne olan Sahnei Âlemde geçti; ve Amerikan Tiyatrosunun direktörü Sotiraki ile evlendikten sonra sahneden büsbütün çekildi ve pek çabuk unutuldu. Tâzeliğinde:
Kuzumu kaybettim dağda
Aradım bulamadım bağda
Kaldı gözlerim yollarda
Ağla gözlerim ağla.
Kantosunu Strauss’lardan birinin bir valsine uydurarak okuduğu zamanlar, tiyatronun alkış tûfânına tutulduğunu söylerler. Ahmed Rasim, diğer bir yazısında da şunları yazıyor: “Büyük Amalya, beyazca, karakaş, karagöz, Ermenice hoşur tâbirine mâsadak otuz beşlik kantocu bir kızoğlan kızın her sınıftan, her milletten, elhâsıl her çeşit insandan muhtelif sevdâzedeleri vardı. Bu kız sahneye çıkıp da rumca şivesi, falso sesiyle:
Üstü açık faytonda
Gezerim piyasada
Harf atarım kızlara
Bırakırım merakta
dedi mi, el vurmalariyle hengâmeler kopar, perde iner inmez ıslıklar, ayaklarla tepinmeler, baston patırtıları, nerede öğrenildiği anlaşılamayıp bir daha mânasına olan Bis!.. Bis!.. sadaları yükselirdi”.
Devrin şarkı risalelerine geçmiş bir de meşhur nihavend kendi kantosu vardır:
Tâliim ah tâliim ah, tâliim
Dolabımı açtı döktü yemeğim
Boşuna mı gitti benim emeğim
Dolabımı açtı, ekmeğimi kaptı,
Beni görünce tavana kaçtı.
Kediyi ben yakaladım,
Bir iyice patakladım.
Mırnav mırnav mırnav mırnav,
Miyav, miyav, miyav, miyav!..
Bu kanto, Türk Tiyatrosunun hakikî şahsiyetine henüz kavuşamadığı bir devirde, sahnede bayağı kepâzeliğin örneklerinden biridir; Amalya ve emsali kadınlar ayak takımı alkışı toplamış şöhretlerdir.
Bibl. : Ahmed Rasim, Muharrir buya; Ahmed Rasim, Fuhşi atik; Kanto Mecmuası
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM020430
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 2, sayfalar 757-758
Bibliyografya Notu
Bibl. : Ahmed Rasim, Muharrir buya; Ahmed Rasim, Fuhşi atik; Kanto Mecmuası
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.