Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ALİ EFENDİ (Mehmed)
Geçen asır sonlarının seçkin hattatlarından; «Çırçırlı”, yahut «Haydarlı” lâkabları ile anılırdı. Büyük biyograf İbnülemin Mahmud Kemal İnâl merhum «Son Hattatlar” adındaki eserinde bu sanatkârı nisyandan kurtarır iken şu satırları yazıyor: «Maliye nezâretinde muhasebâtı atika varidat kaleminde devâiri merkeziye kâtibinin muavini idi, 600 kuruş maaşı vardı. Abadan cübbe giyer, kaleme geldikçe cübbeyi pabuccuya bırakıp cübbenin altındaki alaturka setre ile içeriye girerdi. Sarı iken ağarmış beyaz ve büyük bıyıklı, mavi gözlü idi. Bekârdı. Pek temiz, titiz, derviş meşreb ve hüsni ahlâk sahibiydi. Hattat Şefik Beyin pek kıymetli şâkirdlerindendir. Sülüs, celî ve nesih yazıda üstâdı kâmîl idi”.
1906 (H. 1324) de, Aksarayda Şâbâniye şeyhlerinden Necib Efendinin dergâhında öldü, Üsküdarda Tunus bağında Karacaahmede giden caddenin sol tarafında defnedildi. Üstad İnal Necib Efendinin vefatından sonra o dergâha şeyh olan küçük oğlu Fahreddin Efendiden, dergâhlarında ölen hattat Çırçırlı Mehmed Ali Efendi hakkında mamulât istemiş; Fahreddin Efendinin İnal’a yolladığı mektubu da o devrin İstanbul hayatı bakımından son derece kıymetli bir vesikadır: «... Ali Efendi merhumun memur olduğu kaleme devam ettiğimden etvarı edîbanesine baktıkça meftun olurdum. Vakit buldukça yanına sokularak ahlâke...
⇓ Read more...
Geçen asır sonlarının seçkin hattatlarından; «Çırçırlı”, yahut «Haydarlı” lâkabları ile anılırdı. Büyük biyograf İbnülemin Mahmud Kemal İnâl merhum «Son Hattatlar” adındaki eserinde bu sanatkârı nisyandan kurtarır iken şu satırları yazıyor: «Maliye nezâretinde muhasebâtı atika varidat kaleminde devâiri merkeziye kâtibinin muavini idi, 600 kuruş maaşı vardı. Abadan cübbe giyer, kaleme geldikçe cübbeyi pabuccuya bırakıp cübbenin altındaki alaturka setre ile içeriye girerdi. Sarı iken ağarmış beyaz ve büyük bıyıklı, mavi gözlü idi. Bekârdı. Pek temiz, titiz, derviş meşreb ve hüsni ahlâk sahibiydi. Hattat Şefik Beyin pek kıymetli şâkirdlerindendir. Sülüs, celî ve nesih yazıda üstâdı kâmîl idi”.
1906 (H. 1324) de, Aksarayda Şâbâniye şeyhlerinden Necib Efendinin dergâhında öldü, Üsküdarda Tunus bağında Karacaahmede giden caddenin sol tarafında defnedildi. Üstad İnal Necib Efendinin vefatından sonra o dergâha şeyh olan küçük oğlu Fahreddin Efendiden, dergâhlarında ölen hattat Çırçırlı Mehmed Ali Efendi hakkında mamulât istemiş; Fahreddin Efendinin İnal’a yolladığı mektubu da o devrin İstanbul hayatı bakımından son derece kıymetli bir vesikadır: «... Ali Efendi merhumun memur olduğu kaleme devam ettiğimden etvarı edîbanesine baktıkça meftun olurdum. Vakit buldukça yanına sokularak ahlâken ve san’aten müstefid olmak isterdim.
Ziyaret etmek maksadı ile bir gün ikaametgâhını sordum, Üsküdarda Yeni Cami civarında bir dükkânın üstünde küçük bir odada kira ile ikamet ettiğini öğrendim. Böyle yaşlı bir zâtin her türlü muinden mahrum olarak yalnız başına kalmasına teessüf ettim. Pederimin tesis ettiği Aksarayda Bostancıbaşı Abdullah ağa mahallesinin İmam Sokağındaki dergâhımıza nakletmesini, ellerini öperek rica ettim. Kemâli nezâketle: — Buradaki muhabbeti samimiyye ile iktifâ edelim, insan yâr olmalıdır, bâr olmamalıdır cevabını verdi.
«Musirrâne istirhâmım üzerine dergâha gelmeyi kabul etti. Pederimin selâmlıkdaki hücresini ona tahsis ettim. Hizmetinde kusur etmemeğe çalıştım. Beni ve pederimin muhiblerini hüsni hal ve irfânı ile mesrur ve müstefid etti. Bu eyyâmı mes’ûde dokuz, on aya münhasir kaldı, birkaç gün rahatsızlık emâresi göstererek vefat etti. Vasiyeti mûcibince Karacahmed karşısına defnolundu.
«Bir gece sonra ruhunu şâd etmek için dergâhda tilâveti Kur’an ve ezkârı Yezdan ile meşgul olduğumuz sırada hünkâr yâverlerine mahsus formayı lâbis bir zât ile bir zâbit gelüb halkai zikrin kenarına dâhil oldular. Mukabele bittikten sonra hücrei ihvanda oturulur iken o zât, merhumun küçük kardeşi İsmail Hakkı Paşa olduğunu söyledi, kardeşinin hizmetinde bulunduğumuzdan dolayı beni taltif etti. Biz de mevcut ihvanla vazifei tâziyeti ifâ ettik.
«Ali Efendi merhum kalemde işden boş kaldıkça yazı resmetmek, istif yapmak ve kendi yazılarını tashih etmekle meşgul olurdu. Kimseyi incitmez bir merdi melek sîret idi” (M.K. İnal, Son Hattatlar).
Çırçırlı Ali Efendinin bir yazısı
(M.K. İnal, Son hattatlardan)
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM020209
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 2, pages 652-653
Note
Image: volume 2, page 653
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.