Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ALEKSANYAN (Harutyun)
Sahne artisti, 1857 de Bursanın Çengiler köyünde dünyaya geldi. Yedi yaşında İstanbula geldi, dört sene Ermeni hastahanesinin mektebinde okudu. Mektepte talebe temsillerine iştirâk ediyordu. Mektepten çıkınca eczacı çıraklığı yaptı. Zamanın tanınmış, sevilmiş, nam almış komiği Ristuniyi sahnede gördü, onun monoloğlarını dinledi, sahneye heves sardı.
Tiyatroda çalışmak istiyordu. «Güllü Agob»a gitti, kabul edilmedi. Mınagyan’a gitti, ters yüzü döndü. Başka gidecek yer olmadığı için boynunu büküp kaldı. Bu ara, bir hayır sahibi çıktı. «Güllü Agob» a maddî ve mânevî yardımları da dokunmuş olan Kalust Licetzi Aleksanyanı elinden tuttu, 1887 de tiyatroya aldırttı, ona küçük «Tiran» yani «zalim - canî» rolleri verildi. 1880 de Bursaya «Fasulyaciyan» ın yanına gitti, orada kısa bir zaman kaldı; sonra Mınagyan’ın kumpanyasında «birinci tiran» rollerine çıkmağa başladı.
1893 de Kafkasyaya çağırıldı. Hem melodram, hem de «Şiller» in «Haydutlar» piyesinde «Franz Moor» u oynadı. Burada iyi netice alamadı, İstanbula dönmek mecburiyetinde kaldı, tekrar Mınagyan’la birleşti.
1897 de Mısırda parlak bir sezon geçirdi, İstanbula dönünce yine Mınagyan’a sığındı.
Aleksanyanda kendi başına bir kumpanya kurmak hevesi vardı, fakat bütün teşebbüslerine rağmen muvaffak olamadı. Ona, hocalık eden Mınagyan...
⇓ Read more...
Sahne artisti, 1857 de Bursanın Çengiler köyünde dünyaya geldi. Yedi yaşında İstanbula geldi, dört sene Ermeni hastahanesinin mektebinde okudu. Mektepte talebe temsillerine iştirâk ediyordu. Mektepten çıkınca eczacı çıraklığı yaptı. Zamanın tanınmış, sevilmiş, nam almış komiği Ristuniyi sahnede gördü, onun monoloğlarını dinledi, sahneye heves sardı.
Tiyatroda çalışmak istiyordu. «Güllü Agob»a gitti, kabul edilmedi. Mınagyan’a gitti, ters yüzü döndü. Başka gidecek yer olmadığı için boynunu büküp kaldı. Bu ara, bir hayır sahibi çıktı. «Güllü Agob» a maddî ve mânevî yardımları da dokunmuş olan Kalust Licetzi Aleksanyanı elinden tuttu, 1887 de tiyatroya aldırttı, ona küçük «Tiran» yani «zalim - canî» rolleri verildi. 1880 de Bursaya «Fasulyaciyan» ın yanına gitti, orada kısa bir zaman kaldı; sonra Mınagyan’ın kumpanyasında «birinci tiran» rollerine çıkmağa başladı.
1893 de Kafkasyaya çağırıldı. Hem melodram, hem de «Şiller» in «Haydutlar» piyesinde «Franz Moor» u oynadı. Burada iyi netice alamadı, İstanbula dönmek mecburiyetinde kaldı, tekrar Mınagyan’la birleşti.
1897 de Mısırda parlak bir sezon geçirdi, İstanbula dönünce yine Mınagyan’a sığındı.
Aleksanyanda kendi başına bir kumpanya kurmak hevesi vardı, fakat bütün teşebbüslerine rağmen muvaffak olamadı. Ona, hocalık eden Mınagyandır.. Sanat hayatının en mühim devreleri de onun kumpanyasında geçmiştir.
1917 de öldü. Öldüğü zaman altmış yaşında idi.
Aleksanyan, canî rollerini o kadar tabiî oynardı ki, seyirciler sinirlenirler, isyan ederlerdi. Hattâ, heyecana gelen seyircilerden ona tabanca çıkaranlar, yolunu bekleyip döğüp, öldürmek istiyenler olmuştur. Aslında ise Aleksanyan, dünyanın en munîs insanı idi; tiyatrodan dönerken, evine gitmek için, arkadaşlarının yoldaşlık etmesini rica ederdi.
Sahne arkadaşları, onun bir doğuş hatası mahlûk olduğunu söylerlerdi. Çünkü, sahnede birini öldürürken, hakikî bir canî tavrı, hali aldığı halde hiçbir şey duymazmış.
Türkiyede bıyıklarına ilk ustura vurduran zatın Aleksanyan olduğu söylenir, artistin matruş yüzü, o zamanlar için garaipten sayılırdı, birçoklarınca da kötü gözle bakılırdı. Aleksanyan, kırk senelik sahne hayatının nev’i şahsına münhasır bir artist olmuş, sahne arkadaşları arasında ulvî bir hâtıra bırakmıştır.
Mahmud Yesari
Harutyun Aleksanyan
(Resim : Nezih)
Theme
Person
Contributor
Nezih
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Mahmud Yesarî
Identifier
IAM020026
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Nezih
Description
Volume 2, pages 589-590
Note
Image: volume 2, page 589
Theme
Person
Contributor
Nezih
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.