Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
AKINTIBURNU
Bir adı da Arnavutköyburnudur; Boğaz suyu, Defterdarburnundan buraya kadar bir anafor vücuda getirir ise de, bu burundan aşağı ana akıntıya karışır. Küçük gemiler, sahile gemici çıkarıp palamar ile çekilmek suretile burnu ancak dolaşabilirler. Burnun altında, sahilden bir gomana açıkta 14 kulaçlık bir demir yeri vardır. Bu liman, asırlardanberi Boğaz gemicilerince makbuldür. Evliya Çelebi: “Akıntıburnundan içeri bir körfez limanlı yer olduğundan kışın birçok gemi kışlar, fakat Akıntıburnu bir kayalı yer olduğundan pek tehlikeli, ve gemi geçirmede çok zorluk çekilir” diyor. Deniz seyri bakımından Boğaziçinin en safalı yerlerinden biridir.
Akıntının sürati saatte 4 - 5 mildir. Fırtınalı havalarda, kayıklar ve küçük yelkenliler için bu burnu yedek ile geçmek bile tehlikelidir.
Ruşen Eşref Ünaydın, Boğaziçi üzerine neşrettiği güzel bir makale serisinde şu fıkracığı nakleder:
“Bir kayıkçı demişti ki bir taş bağla, Arnavutköyü akıntısı açığında dibe at; sen hiç kürek çekme; görürsün sandalın gene nasıl akıntı yukarı gider. Aşağıdaki ters akıntı üstündekinden kıyaktır!”
Boğazdan Köprüye inen ve Köprüden Boğaza çıkan Şirketi Hayriye vapurlarına (bu satırların yazıldığı sırada Devletin Denizyolları vapurları) seyrü sefer selâmetini temin etmek için gündüzleri bir kırmızı bayrak ve geceler...
⇓ Read more...
Bir adı da Arnavutköyburnudur; Boğaz suyu, Defterdarburnundan buraya kadar bir anafor vücuda getirir ise de, bu burundan aşağı ana akıntıya karışır. Küçük gemiler, sahile gemici çıkarıp palamar ile çekilmek suretile burnu ancak dolaşabilirler. Burnun altında, sahilden bir gomana açıkta 14 kulaçlık bir demir yeri vardır. Bu liman, asırlardanberi Boğaz gemicilerince makbuldür. Evliya Çelebi: “Akıntıburnundan içeri bir körfez limanlı yer olduğundan kışın birçok gemi kışlar, fakat Akıntıburnu bir kayalı yer olduğundan pek tehlikeli, ve gemi geçirmede çok zorluk çekilir” diyor. Deniz seyri bakımından Boğaziçinin en safalı yerlerinden biridir.
Akıntının sürati saatte 4 - 5 mildir. Fırtınalı havalarda, kayıklar ve küçük yelkenliler için bu burnu yedek ile geçmek bile tehlikelidir.
Ruşen Eşref Ünaydın, Boğaziçi üzerine neşrettiği güzel bir makale serisinde şu fıkracığı nakleder:
“Bir kayıkçı demişti ki bir taş bağla, Arnavutköyü akıntısı açığında dibe at; sen hiç kürek çekme; görürsün sandalın gene nasıl akıntı yukarı gider. Aşağıdaki ters akıntı üstündekinden kıyaktır!”
Boğazdan Köprüye inen ve Köprüden Boğaza çıkan Şirketi Hayriye vapurlarına (bu satırların yazıldığı sırada Devletin Denizyolları vapurları) seyrü sefer selâmetini temin etmek için gündüzleri bir kırmızı bayrak ve geceleri de bir kırmızı fenerle işaret verilmek üzere akıntıburnuna bir işaretçi konulmuştur. Yaz mevsiminin en sıcak ve durgun günlerinde bile Akıntıburnunda tatlı, lâtif bir esinti eksik değildir. Bundan ötürüdür ki Akıntıburnundaki gazino-kahvehaneler yazın fevkalâde rağbet görür.
Bostancıbaşı defterlerinin tetkikinde görülür ki eskiden, Arnavutköyünden Akıntıburnuna kadar Rum kibarlarının yalıları, burundan Bebeğe kadar da Türk yalıları sıralanmıştı.
Üçüncü Selim devri başlarına ait bir Bostancıbaşı defterinde Akıntıburnu ve civarı sahili, Arnavutköyünden Bebeğe doğru şöylece kaydedilmiştir:
Kapıkethüdası Mişoğlunun yalısı, Hatmanoğlu Yorgakinin yalısı, Akıntıburnu, Sadırazam Halil Hamid Paşazade Nuri Beyin yalısı, Kaftan ağasızade Mustafa Ağanın yalısı, Halil Hamid Paşazade Arif Beyin büyük yalısı.
Sonraları bu manzara çok değişmiştir; Üçüncü Selim kızkardeşi Beyhan Sultan adına güzel bir çeşme yaptırmış, bir yangın yukardaki yalıları silip süpürmüş, sahile küçük bir çarşı vücuda gelmiş, Halil Hamid Paşazadeler de geniş arazilerinin üst kısmında birer köşk yaptırmışlardır; ayni sahil parçası İkinnci Mahmud saltanatının ortalarına doğru tanzim edilmiş bir Bostancıbaşı defterinde de şöyle gösterilmiştir:
Yorgaki bezirgânın arsası, Akıntıburnu, Beytansultançeşmesi, yanında Başeski kahvehanesi, yanında yemenici dükkânı, yanında gözlemeci dükkânı, yanında doğramacı dükkânı, yanında berber dükkânı, yanında bakkal dükkânı, yanında tütüncü dükkânı, yüksekte Halil Hamid Paşazedelerin köşkleri...
Akıntıburnunda İkinci Mahmud da tek minareli küçük bir cami yaptırtmıştı.
Manzum bir sahiname sahibi olan Şair Fenni Bey de Arnavutköy akıntısı, dolayısile Akıntıburnu için şu beyti yazmıştır:
Yâreli bir güzelin aşkı ile didei ter
Arnavutköy akıntısı gibi durmaz akar..
Anadolu yakasında Kandilliburnuna da “Akıntıburnu” diyenler vardır.
Akıntı Burnunda Saidpaşa Yalısı
(Resim: Th. Allomdan S. Bozcalı eli ile)
Theme
Location
Contributor
S. Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM011034
Theme
Location
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
S. Bozcalı
Description
Volume 1, pages 519-520
Note
Image: volume 1, page 519
Theme
Location
Contributor
S. Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.