Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Throwing the cross in the waters "İlkai Salib Filmâ" article
HAÇI SUYA ATMA ,”İLKAAİ SALİB FİLM – Ortodoks Kilisesinin örf ve âdetlerince her yılın 6 ocak terihinde yapılır bir törendir ,Hazreti Îsâ'nın Peygamber Yohanna tarafından vaftiz edilişini temsil eder,bu kutlama Ortodokz dünyasının en büyük yortularından birini teşkil eder.
Bu yoruda,bir salib atılarak suların takdis edilmesi âdet hâline gelmişdir. Tahtadan yapılan o salib(haç) deniz kenarında olan yarlerde denize,deniz olmayan yerlerde de bir ırmağa,göle,temiz olması şartı ile herhangi bir su birikintisine atılır.Kur'anı Kerimde de “ve caalnâ minel mâi külli şey'in hay” diyen bir âyeti kerîme vardır ,suyun,hayat verme kudretini ifâde eder.Ortodokslarca Haç'ın suya atılması,suyun takdisinden başka hiç bir manâsı yokdur,6 ocak tarihi ile de Hazreti Îsâ'nın vaftizi hâtırasına bağlanmışdır.
Tahtadan yapılmış haç,yerine göre,denize,ırmağa,göle ve temiz herhangi bir su birikintisine râhib tarafından atılır.Oranın delikanlılarından üç beş genc hemen suya atılırlar,içlerinden en iyi yüzen de haçı sudan alır ve rahibe getirip elini öper.Çoğunlukla oranın fukarâ tabakasından olan o gence oranın zenginlerince.Bu da tamamen bir mürüvvet meselesidir,gencin taltifinde kilisenin hiç bir ilgisi yoktur.
İstanbulda Rom Ortodoks Kilisesi tarafından Haçı Suya Atma töreni yüz yıllar boyunca yapılmış...
⇓ Read more...
HAÇI SUYA ATMA ,”İLKAAİ SALİB FİLM – Ortodoks Kilisesinin örf ve âdetlerince her yılın 6 ocak terihinde yapılır bir törendir ,Hazreti Îsâ'nın Peygamber Yohanna tarafından vaftiz edilişini temsil eder,bu kutlama Ortodokz dünyasının en büyük yortularından birini teşkil eder.
Bu yoruda,bir salib atılarak suların takdis edilmesi âdet hâline gelmişdir. Tahtadan yapılan o salib(haç) deniz kenarında olan yarlerde denize,deniz olmayan yerlerde de bir ırmağa,göle,temiz olması şartı ile herhangi bir su birikintisine atılır.Kur'anı Kerimde de “ve caalnâ minel mâi külli şey'in hay” diyen bir âyeti kerîme vardır ,suyun,hayat verme kudretini ifâde eder.Ortodokslarca Haç'ın suya atılması,suyun takdisinden başka hiç bir manâsı yokdur,6 ocak tarihi ile de Hazreti Îsâ'nın vaftizi hâtırasına bağlanmışdır.
Tahtadan yapılmış haç,yerine göre,denize,ırmağa,göle ve temiz herhangi bir su birikintisine râhib tarafından atılır.Oranın delikanlılarından üç beş genc hemen suya atılırlar,içlerinden en iyi yüzen de haçı sudan alır ve rahibe getirip elini öper.Çoğunlukla oranın fukarâ tabakasından olan o gence oranın zenginlerince.Bu da tamamen bir mürüvvet meselesidir,gencin taltifinde kilisenin hiç bir ilgisi yoktur.
İstanbulda Rom Ortodoks Kilisesi tarafından Haçı Suya Atma töreni yüz yıllar boyunca yapılmışdır,6 ocak tarihi yıllık takvimlerimize bile kaydedilmişdir.1924 den bu yana da bu tören kiliseler içinde yapıla gelmişdir.
Aşağıdaki satırları 7 ocak 1952 tarihli günlük gazetelerden alıyoruz: “28 yıldan beri İstanbulda İstanbulda Haçı Suya Atma merasimi tekrar yapılmaya başladı.Rum Ortodoks Kilisesinin müracaatı üzerine Hükûmet,her kiliseden bir rahib ile bir despotun ruhânî esvablarını giyerek,Hazreti Îsa vaftizi hatırasına yapılan Haçı Suya atma merâsiminin yapılmasına izin vermişdir,Büyük Ada ile Boğaziçi köylerinden Arnavudköyü,Yeniköy,Tarabya,Beykozda,Kuzguncuk,Kadıköyünde yapılan haçı suya atma törenlerine ellibin rum ortodoks katılmış,ve soyunmuş gencler denize atlayarak despotlar tarafından denize atılan haçları alıp getirmişlerdir.Yalnız Adada tuhaf bir vak'a olmuş,denize atlayan 10 rum ganeci arasında denize atlayan bir türk genci rumları geçerek haçı almış ve despota getirmişdir.
İstanbulda Balat yakınlarındave Haliç kıyısında bir de Bulgar Ortodoks Kilisesi vardır.İstanbulda tek bulgar kilisesi olduğu için aynı tören orada da yapılır ve haç,baş rahib tarafından Halice atılırdı,fakat tarihi değişik idi,rum ortodoksların 6 ocak tarihine mukaabil bulgar ortodokslar haç suya, 19 ocakda atılırdı,bu değişiklik de,bulgar kilisesinde dinî merâsimde eski takvimin kullanılmasından ileri gelmekte idi.1972 de,bulgarlar da diğer bütün ortodoks kiliselerinin kullana geldikleri takvimi kabul etmiş bulunmaktadırlar ve haçı suya atma töreni bulgar kilsesinde de 6 ocakta yapılmıktadır.
1967 yılında,karlı bir günde,Bulgar Kilisesinden Haliçe atılan haçı Simon Sarıoğlu adında bir delikanlı,6 genc yüzücüyü geçerek alıp getirmişdi,Simon Sarıoğlunun güzel bir resmi Akşam Gazetesinde yayınlanmışdır,resmi basın fotografcılarından Yurdaer Acar çekmişdir.1915 senesinde de yukarı boğazın Anadolu yakasında Paşabağçesi vapur iskelesinden boğaz sularına atılan haçı,o tarihde o köyün en güzel kızı bilinen Afro'nun küçük erkek kardeşi 17-18 yaşlarındaki İstefo çıkarmışdı,fakir bir sandalcının oğlu idi;o köyde oturan rum zenginlerinden banker Andonaki Efendi,25 delikanlı arasından haçı alıp getiren İstefoya yep yeni bir sandal alıp hediye etmişdi ;arşivimizde Sandalcı İstefonun o gün çekilmiş güzel bir resmi bulunmaktadır.
Bibl.:Pavlos Menevişoğlu,Fener Rum Ortodoks Patrikhânesi Sen Sinod sekreteri,not ;Hacı Mazlum Taşduman,not ;Vâsıf Hiç,not.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H6B003
Theme
Folklore
Subject
Haçı suya atma geleneği, Throwing the cross in the waters, İlkaai, Salib Filma, Simon Sarıoğlu, Ortodoks Kilisesi, Orthodox Church, Yortu, Feast, Vaftiz, Baptism, İstanbul Rum Ortodoks Kilisesi, Istanbul Greek Orthodox Church, Büyükada, Boğaziçi, Arnavutköy, Yeniköy, Tarabya, Beykoz, Kuzguncuk, Kadıköy, Haliç, Balat, Bulgar Ortodoks Kilisesi, Bulgarian Orthodox Church, Paşabağçesi Vapur İskelesi, Paşabahçe Vapur İskelesi, Paşabahçe İskelesi, Paşabahçe Pier, Yurdaer Acar, Pavlos Menevişoğlu, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Greek Orthodox Patriarchate
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Haco-Had chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Partial text is glued to the document.
Bibliography Note
7 Ocak 1952 tarihli günlük gazete; Pavlos Menevişoğlu, Fener Rum Ortodoks Patrikhânesi Sen Sinod sekreteri, Not; Hacı Mazlum Taşduman, Not; Vâsıf Hiç, Not
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.