Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Haçı suya atma, "İlkai Salib Filmâ" maddesi
HAÇI SUYA ATMA ,”İLKAAİ SALİB FİLM – Ortodoks Kilisesinin örf ve âdetlerince her yılın 6 ocak terihinde yapılır bir törendir ,Hazreti Îsâ'nın Peygamber Yohanna tarafından vaftiz edilişini temsil eder,bu kutlama Ortodokz dünyasının en büyük yortularından birini teşkil eder.
Bu yoruda,bir salib atılarak suların takdis edilmesi âdet hâline gelmişdir. Tahtadan yapılan o salib(haç) deniz kenarında olan yarlerde denize,deniz olmayan yerlerde de bir ırmağa,göle,temiz olması şartı ile herhangi bir su birikintisine atılır.Kur'anı Kerimde de “ve caalnâ minel mâi külli şey'in hay” diyen bir âyeti kerîme vardır ,suyun,hayat verme kudretini ifâde eder.Ortodokslarca Haç'ın suya atılması,suyun takdisinden başka hiç bir manâsı yokdur,6 ocak tarihi ile de Hazreti Îsâ'nın vaftizi hâtırasına bağlanmışdır.
Tahtadan yapılmış haç,yerine göre,denize,ırmağa,göle ve temiz herhangi bir su birikintisine râhib tarafından atılır.Oranın delikanlılarından üç beş genc hemen suya atılırlar,içlerinden en iyi yüzen de haçı sudan alır ve rahibe getirip elini öper.Çoğunlukla oranın fukarâ tabakasından olan o gence oranın zenginlerince.Bu da tamamen bir mürüvvet meselesidir,gencin taltifinde kilisenin hiç bir ilgisi yoktur.
İstanbulda Rom Ortodoks Kilisesi tarafından Haçı Suya Atma töreni yüz yıllar boyunca yapılmış...
⇓ Devamını okuyunuz...
HAÇI SUYA ATMA ,”İLKAAİ SALİB FİLM – Ortodoks Kilisesinin örf ve âdetlerince her yılın 6 ocak terihinde yapılır bir törendir ,Hazreti Îsâ'nın Peygamber Yohanna tarafından vaftiz edilişini temsil eder,bu kutlama Ortodokz dünyasının en büyük yortularından birini teşkil eder.
Bu yoruda,bir salib atılarak suların takdis edilmesi âdet hâline gelmişdir. Tahtadan yapılan o salib(haç) deniz kenarında olan yarlerde denize,deniz olmayan yerlerde de bir ırmağa,göle,temiz olması şartı ile herhangi bir su birikintisine atılır.Kur'anı Kerimde de “ve caalnâ minel mâi külli şey'in hay” diyen bir âyeti kerîme vardır ,suyun,hayat verme kudretini ifâde eder.Ortodokslarca Haç'ın suya atılması,suyun takdisinden başka hiç bir manâsı yokdur,6 ocak tarihi ile de Hazreti Îsâ'nın vaftizi hâtırasına bağlanmışdır.
Tahtadan yapılmış haç,yerine göre,denize,ırmağa,göle ve temiz herhangi bir su birikintisine râhib tarafından atılır.Oranın delikanlılarından üç beş genc hemen suya atılırlar,içlerinden en iyi yüzen de haçı sudan alır ve rahibe getirip elini öper.Çoğunlukla oranın fukarâ tabakasından olan o gence oranın zenginlerince.Bu da tamamen bir mürüvvet meselesidir,gencin taltifinde kilisenin hiç bir ilgisi yoktur.
İstanbulda Rom Ortodoks Kilisesi tarafından Haçı Suya Atma töreni yüz yıllar boyunca yapılmışdır,6 ocak tarihi yıllık takvimlerimize bile kaydedilmişdir.1924 den bu yana da bu tören kiliseler içinde yapıla gelmişdir.
Aşağıdaki satırları 7 ocak 1952 tarihli günlük gazetelerden alıyoruz: “28 yıldan beri İstanbulda İstanbulda Haçı Suya Atma merasimi tekrar yapılmaya başladı.Rum Ortodoks Kilisesinin müracaatı üzerine Hükûmet,her kiliseden bir rahib ile bir despotun ruhânî esvablarını giyerek,Hazreti Îsa vaftizi hatırasına yapılan Haçı Suya atma merâsiminin yapılmasına izin vermişdir,Büyük Ada ile Boğaziçi köylerinden Arnavudköyü,Yeniköy,Tarabya,Beykozda,Kuzguncuk,Kadıköyünde yapılan haçı suya atma törenlerine ellibin rum ortodoks katılmış,ve soyunmuş gencler denize atlayarak despotlar tarafından denize atılan haçları alıp getirmişlerdir.Yalnız Adada tuhaf bir vak'a olmuş,denize atlayan 10 rum ganeci arasında denize atlayan bir türk genci rumları geçerek haçı almış ve despota getirmişdir.
İstanbulda Balat yakınlarındave Haliç kıyısında bir de Bulgar Ortodoks Kilisesi vardır.İstanbulda tek bulgar kilisesi olduğu için aynı tören orada da yapılır ve haç,baş rahib tarafından Halice atılırdı,fakat tarihi değişik idi,rum ortodoksların 6 ocak tarihine mukaabil bulgar ortodokslar haç suya, 19 ocakda atılırdı,bu değişiklik de,bulgar kilisesinde dinî merâsimde eski takvimin kullanılmasından ileri gelmekte idi.1972 de,bulgarlar da diğer bütün ortodoks kiliselerinin kullana geldikleri takvimi kabul etmiş bulunmaktadırlar ve haçı suya atma töreni bulgar kilsesinde de 6 ocakta yapılmıktadır.
1967 yılında,karlı bir günde,Bulgar Kilisesinden Haliçe atılan haçı Simon Sarıoğlu adında bir delikanlı,6 genc yüzücüyü geçerek alıp getirmişdi,Simon Sarıoğlunun güzel bir resmi Akşam Gazetesinde yayınlanmışdır,resmi basın fotografcılarından Yurdaer Acar çekmişdir.1915 senesinde de yukarı boğazın Anadolu yakasında Paşabağçesi vapur iskelesinden boğaz sularına atılan haçı,o tarihde o köyün en güzel kızı bilinen Afro'nun küçük erkek kardeşi 17-18 yaşlarındaki İstefo çıkarmışdı,fakir bir sandalcının oğlu idi;o köyde oturan rum zenginlerinden banker Andonaki Efendi,25 delikanlı arasından haçı alıp getiren İstefoya yep yeni bir sandal alıp hediye etmişdi ;arşivimizde Sandalcı İstefonun o gün çekilmiş güzel bir resmi bulunmaktadır.
Bibl.:Pavlos Menevişoğlu,Fener Rum Ortodoks Patrikhânesi Sen Sinod sekreteri,not ;Hacı Mazlum Taşduman,not ;Vâsıf Hiç,not.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H6B003
Tema
Folklor
Konular
Haçı suya atma geleneği, Throwing the cross in the waters, İlkaai, Salib Filma, Simon Sarıoğlu, Ortodoks Kilisesi, Orthodox Church, Yortu, Feast, Vaftiz, Baptism, İstanbul Rum Ortodoks Kilisesi, Istanbul Greek Orthodox Church, Büyükada, Boğaziçi, Arnavutköy, Yeniköy, Tarabya, Beykoz, Kuzguncuk, Kadıköy, Haliç, Balat, Bulgar Ortodoks Kilisesi, Bulgarian Orthodox Church, Paşabağçesi Vapur İskelesi, Paşabahçe Vapur İskelesi, Paşabahçe İskelesi, Paşabahçe Pier, Yurdaer Acar, Pavlos Menevişoğlu, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Greek Orthodox Patriarchate
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Haco-Had bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Metnin bir kısmı belgeye yapıştırılmıştır.
Bibliyografya Notu
7 Ocak 1952 tarihli günlük gazete; Pavlos Menevişoğlu, Fener Rum Ortodoks Patrikhânesi Sen Sinod sekreteri, Not; Hacı Mazlum Taşduman, Not; Vâsıf Hiç, Not
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.