Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hacı Pehlivan (Çırpanlı) article
HACI PEHLİVAN (Çırpanlı) – Tahminen 1822-1825 arasında doğmuş, gencliğinde memleketinin ünlü pehlivanlarından imiş,1876 Rus Harbine katılmış,Plevnede Gazi Osman Paşanın uşağı imiş,onunla birlikde esir olmuş ve esâret dönüşünde de İstanbulda,Üsküdarda yerleşmişdi.1900 etrâfında Paşakapusu karşısında konağı olan Hıfzı Bey adında kibar bir zâtin kâhyası ve yaşı da seksen sularında idi.
İki metroya yakın bir boyu vardı,ve o ileri yaşında direk gibi dimdik yürürdü.Fesine ağabâni sarar,rumeli kesimi cebken potur giyer, ayaklarında mevsimine göre bembeyz tire yahud yün çorablar, belinde ku- sarı çedik pabuç,belinde kuşak,kuşağında kuşağının kıvrımları arasında enfiye kutusu,mendili,tesbihi,iri bir kapu anahtarı ve para kesesi bu- dururdu.İskele tarafından gelip de Doğancılar Meydanına çıkdığı zaman,eger Çamlıca üstünden sertce bir rüzgâr esiyorsa,uzun boyu ile bir kavak ağacı gibi sallanarak yürürdü.Hiç evlenmemişdi,cemâl âşıkı bir adamdı.Kâhyalığı,himâye yolunda bir unvandan ibâret,günlük işi yok gibiydi ,her sabah kahvehâne kahvehâne dolaşırdı.Bir gün bir kahvehânede kendini bilmezlerden haçı koltuğunda bir Hacı Efendi,pehlivanın adının Hacı oluşunu da diline dolayarak ve hüsün temâşâsı düşkünlğünü da de katarak ağırca bir laf etmiş,gerçi etraf Pehlivandan yana çıkıp mütecâvizin haddi...
⇓ Read more...
HACI PEHLİVAN (Çırpanlı) – Tahminen 1822-1825 arasında doğmuş, gencliğinde memleketinin ünlü pehlivanlarından imiş,1876 Rus Harbine katılmış,Plevnede Gazi Osman Paşanın uşağı imiş,onunla birlikde esir olmuş ve esâret dönüşünde de İstanbulda,Üsküdarda yerleşmişdi.1900 etrâfında Paşakapusu karşısında konağı olan Hıfzı Bey adında kibar bir zâtin kâhyası ve yaşı da seksen sularında idi.
İki metroya yakın bir boyu vardı,ve o ileri yaşında direk gibi dimdik yürürdü.Fesine ağabâni sarar,rumeli kesimi cebken potur giyer, ayaklarında mevsimine göre bembeyz tire yahud yün çorablar, belinde ku- sarı çedik pabuç,belinde kuşak,kuşağında kuşağının kıvrımları arasında enfiye kutusu,mendili,tesbihi,iri bir kapu anahtarı ve para kesesi bu- dururdu.İskele tarafından gelip de Doğancılar Meydanına çıkdığı zaman,eger Çamlıca üstünden sertce bir rüzgâr esiyorsa,uzun boyu ile bir kavak ağacı gibi sallanarak yürürdü.Hiç evlenmemişdi,cemâl âşıkı bir adamdı.Kâhyalığı,himâye yolunda bir unvandan ibâret,günlük işi yok gibiydi ,her sabah kahvehâne kahvehâne dolaşırdı.Bir gün bir kahvehânede kendini bilmezlerden haçı koltuğunda bir Hacı Efendi,pehlivanın adının Hacı oluşunu da diline dolayarak ve hüsün temâşâsı düşkünlğünü da de katarak ağırca bir laf etmiş,gerçi etraf Pehlivandan yana çıkıp mütecâvizin haddini bildirmiş,hattâ erâzil güruhunen bir genc öyle bir şey söylemiş ki Hacı Efendinin koltuk altındaki haçını yere düşürmüş,ama Hacı Pehlivan da ayağını kahvehânelerden çekmişdi.Vak'ayı duyan kibar efendisi de pehlivana Habib adında bir yakışıklı uşak tutmuşdu.aşırı hürmet etti.
Kendisini çok yakından tanımış olan Vâsıf Hoca şöyle anlatıyor:
“Aşırı hürmetde bulunurdum,beni severdi,kahvehânede enfiye ikrâmında bulunurdu,bir gün de : - Sana destancı diyorlar,şu benim ahvâlimi de yaz bir destan yap da mârifetini göreyim...dedi.Destan değil ama bir şeyler karaladım ,şöyle bir şey idi :
Doksanüç Bozgununda kopup gelmiş Çırpandan
Hacı Pehlivan derler seksenlik merdi meydan
Cemâl âşıkıdır o gördü mü bir güzeli
Tökezir ayakları,ditre hem iki eli
Nakşi Hüdâ diyerek kâkül çehre topukdan
Ayrılamaz gözleri bıçkın fetâ kopukdan
Gel gör ki haddin bilmez riyâkârlardan biri
Dil ile dağlamışdı bir gün muhterem piri
Gerçi haddin bildirdi Külhancının Piç Ali
Düşdü başından sarık çıkdı yobazın keli
Çekince ayağını kahvelerden pehlivan
Hıfzı Beyfendi bulmuş kâhyasına bir civan
Gaayet ile mahbub bir Habibi vardır anın
Uşağı oldu kâhya uşak delikanlının
“ Duyan şaşdı ve söyleyecek söz bulamadı.Bir gün uşak Habib,iskele meydanında parlar çift atı parlayan bir yük arabasının altında kalır,başı ezilerek ölür.Konak halkı ve bilhassa Hıfzı, bu acı haberi ihtiyar pehlivana nasıl duyuracaklarını bilemezler,bizzat beyfendi gider,ve odasına girdiğinde Hacı Pehlivanı yatağında cansız uzanmış bulur.Cenazeleri beraber kaldırıldı,büyük bir cemaat toplandı,hepimize bir evliyâ gömdü gömüyoruz gibi gelmişdi”.
Bibl.: Vâsıf HİÇ,Not.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H5A004
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hacıoğlu-Hacinyan chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
Bibliography Note
Vâsıf Hiç, Not
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.