Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hüsam (Yenibağçeli) article
HÜSAM (Yenibağçeli) – 1960 etrafında yaşı seksene yakın olarak ölmüş bir İstanbul çapkını ; varlıklı bir âilenin evlâdı iken ve gaayet güzel bir genc iken kendi kadir ve kiymetini bilememiş,uygunsuzlara ayak uydurmuş,cebinde altınları olduğu halde hırpânî kılık,yalın ayak serserîlik yollarında taban depmişdir.Hattâ bir ara semtini terkederek Merdivenköyünde Şahkulu Bektâşi Tekkesine gelerek bektâşi kalenderlerin hemdemi olmuşdur,Aşağıdaki manzume Merdivenköylü Tevfik halk şâiri Bitli Tevfikindir :
Malın gözü antika Yenibağçeli Hüsam
Hayatı roman olur vakit bulub da yazsam
Hâli vakti yerinde kopukların bitlisi
Kırmadığı ceviz yok haytanın sevimlisi
Sıfır kalıp dalfesi itliğinden kinâye
Zıpırlık yaraşıyor elhak gaayetül gaaye
Tığ gibi,çakı gibi,vücud yapısı güzel,
İri kıyım dökümlü güzel ayak,güzel el
Kalaysız kızıl bakır rengindedir derisi,
Korsanlara benzeyen İstanbul serserîsi.
Göğsünde ceviz gibi vişne rengi çakılı,
Ayrı bir nakış olmuş hattâ vücudun kılı.
Eli altınla oynar,ayakları çıplakdır;
Herkes görsün efendim o ne dilber ayakdır.
Kalem kalem parmaklar,gülle topuklar ile,
Zerâfetde benziyor birer koçan sünbüle.
Gümrah kara saçları ayda bir görmez tarak,
Kâkülü,perçemleri,başka yapuk tumturak.
Yaş onsekiz ondokuz,tüylenmiş duman duman,
O yaşlardaki eşbeh olur dâim...
⇓ Read more...
HÜSAM (Yenibağçeli) – 1960 etrafında yaşı seksene yakın olarak ölmüş bir İstanbul çapkını ; varlıklı bir âilenin evlâdı iken ve gaayet güzel bir genc iken kendi kadir ve kiymetini bilememiş,uygunsuzlara ayak uydurmuş,cebinde altınları olduğu halde hırpânî kılık,yalın ayak serserîlik yollarında taban depmişdir.Hattâ bir ara semtini terkederek Merdivenköyünde Şahkulu Bektâşi Tekkesine gelerek bektâşi kalenderlerin hemdemi olmuşdur,Aşağıdaki manzume Merdivenköylü Tevfik halk şâiri Bitli Tevfikindir :
Malın gözü antika Yenibağçeli Hüsam
Hayatı roman olur vakit bulub da yazsam
Hâli vakti yerinde kopukların bitlisi
Kırmadığı ceviz yok haytanın sevimlisi
Sıfır kalıp dalfesi itliğinden kinâye
Zıpırlık yaraşıyor elhak gaayetül gaaye
Tığ gibi,çakı gibi,vücud yapısı güzel,
İri kıyım dökümlü güzel ayak,güzel el
Kalaysız kızıl bakır rengindedir derisi,
Korsanlara benzeyen İstanbul serserîsi.
Göğsünde ceviz gibi vişne rengi çakılı,
Ayrı bir nakış olmuş hattâ vücudun kılı.
Eli altınla oynar,ayakları çıplakdır;
Herkes görsün efendim o ne dilber ayakdır.
Kalem kalem parmaklar,gülle topuklar ile,
Zerâfetde benziyor birer koçan sünbüle.
Gümrah kara saçları ayda bir görmez tarak,
Kâkülü,perçemleri,başka yapuk tumturak.
Yaş onsekiz ondokuz,tüylenmiş duman duman,
O yaşlardaki eşbeh olur dâim bî aman.
Çatar kaşları bâzan,bıçkın cilvesi nazı,
Serkeşlikde bir dâne Yenibağçe haylazı.
Nigâhındaki vahşet,alâmeti muhabbet ;
Üstâdı bebrü peleng,öyle olacak elbet.
Lehçei külhânîyle soyunur Galistanda,
Anlatılmaz o âlem kırk kıt'alık destanda.
Anlatılmaz o şâhın meyhâne âlemleri,
Mestânelik halleri ne hâle kor dilberi.
Dâvet ettim çapkını Şahkulu Dergâhına,
Aldık fermânı affı biccümle günâhına.
Hacıbektaş Havuzu içine daldı uryan,
Yundu anda o şâhı aşk ile Kerûbiyan.
1955-1960 arasında Kadıköyünde rıhtım boyunda ????? İstrati'nin meyhânesinde tanıdığımız Yenibağçeli Hüsam Baba,ki geçen asır sonlarının İstanbul tiyatroları üzerine çok zengin hâtıralara sâhibdi,bize şöyle bir kiymetli not vermişdir : “ Yenibağçe Çayırında Kehhâlbağı Caddesi üzerinde bir salaş tiyatro ile gazino vardı ,ikisi de benimdi,babamdan kalmışdı,gazinoyu babam işletirdi,sonra bir müddet ben işlettim; o zamanlar güzelliğim dillere destan olmuşdu,güzelin de düşmanı çok olur,serserîlik yoluna sapdım,servetimi harman ettim,uzunca bir zaman da Merdivenköyündeki bektâşilerin tekkesinde bağçıvan yamaklığı yapdım.Yenibağçedeki o salaş tiyatro yaz gecelerinde,cuma ve pazar günleri lebâleb dolardı.Ya Komik Hakkı Efendinin,kâh Komik Kel Hasan Efendinin kumpanyaları gelirdi.1318 de Şehir Emaneti tiyatroyu de gazinoyu da istimlâk etti,yıkdırttı,ben de işte o zaman semtimden ayağımı çekdim,yıllarca Galatada,Tophânede sürttüm..”.
Yenibağçeli Hüsam hâfızasında yanılmışdır,Yenibağçedeki salaş tiyatro ile gazino 1318(1900) de yıkılmaş olamaz,zîrâ,Şehir Emâneti harita şubesi müdürü Necib Beyin 1918 de basılmış İstanbul Rehberinin 1 numaralı paftasında Kehhâlbağı Caddesinde hem tiyatro hem de gazino gösterilmişdir.
Yenibağçeli Hüsam Babam son günlerinde Necib adında Üsküdarlı bir genc seyyar balıkcının himâyesi altında yaşıyordu,kendisini tanıdığımız gün de İstratinin meyhânesine yoldan geçerlerken şöyle bir uğramışlardı. Biz ise kendisini görmeden,adını yıllarca önce Bitli Tevfik Efendiden duymuşduk.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H43A009
Theme
Person
Subject
Hüsam (Yenibağçeli), Yenibağçeli Hüsam, Çapkın, Lecherous, Serseri, Vagabond, Merdivenköy, Şahkulu Bektaşi Tekkesi, Şahkulu Bektaşi Dervish Lodge, Merdivenköylü Bitli Tevfik, Tevfik Karkan, Kadıköy, İstrati'nin Meyhanesi, Istrati's Gin mill, Meyhane, Gin mill, Yenibağçe Çayırı, Yenibağçe Grove, Yenibahçe Çayırı, Yenibahçe Grove, İstanbul Tiyatroları, Istanbul Theaters, Istanbul Theatres, Kehhalbağı Caddesi, Kehhalbağı Avenue, Tiyatro, Theater, Theatre, Gazino, Casino, Komik Hakkı Efendi, Hasan (Komik kel), Şehremaneti, Istanbul Municipality, Galata, Tophane, Necib Bey, Necib, Üsküdar
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hür-Hüsameddin chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Corrections are written with pen.
Bibliography Note
Merdivenköylü Bitli Tevfik; Yenibağçeli Hüsam Baba
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.