Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Husrev Sübaşı (Receb Paşa Matracısı) article
HUSREV SÜBAŞI (Receb Paşa Matracısı) – XVII. asrın ilk yarısında Dördüncü Sultan Murad zamanında bir yeniçeri çorbacısı olub bu pâdişah ile garib bir mâcerâsı vardır ; vak'ayı müverrih Naimâ Efendi meşhur tarihine Şârihülmenarzâdeden almış , ona da adı kaydedilmeyen biri şöylece anlatmışdır :
Sultan Murad'ın Bağdad seferinde (Hicrî 1048, Milâdî 1638), Ordu Konya sahrâsına konmuştu. Yeniçeri çorbacılarından Husrev Sübaşı ile ikimiz ordugâh kenarında oturur idik, Pâdişah tebdil kıyâfetle önümüzden geçdi ve bize doğru hiddet ve gazabla bakdı. Aklımız başımızdan gitti, gazabının sebebi ne olduğunu bilmedik. Otâğı Hümâyuna varır varmaz yeniçeri ağasına bir ferman göndermiş, “Husrev Sübaşıyı çağır ve hemen başını kes” diye. Ağa da bu işi kethüdâbeye havâle etmiş. O zamanlar kethüdâ olan meşhur Bektaş Ağa idi (B.: Bektaş Ağa), “Ben hakkından gelirim” demiş ve işi akşama, karanlığa bırakmış. Akşam üstü başçavuşu göndermiş, Husrevi çağırtmış. Çorbacı çadırından çıkıp giderken: “Bektaş Ağa beni bu vakit neden ister?.. Bugün Pâdişaha rastgeldim, bana gazabla bakdı bu dâvetin sonu kötü olsa gerek” diyerek dönmüş, çadırından kısa bir pala alarak sırtındaki kısa kürkünün koltuğualtına gizlemiş ve kethüdâbeyin çadırına varmış. Çadır kalabalıkmış, selâm vermiş, bir iki kişi selâmını almış, öbür...
⇓ Read more...
HUSREV SÜBAŞI (Receb Paşa Matracısı) – XVII. asrın ilk yarısında Dördüncü Sultan Murad zamanında bir yeniçeri çorbacısı olub bu pâdişah ile garib bir mâcerâsı vardır ; vak'ayı müverrih Naimâ Efendi meşhur tarihine Şârihülmenarzâdeden almış , ona da adı kaydedilmeyen biri şöylece anlatmışdır :
Sultan Murad'ın Bağdad seferinde (Hicrî 1048, Milâdî 1638), Ordu Konya sahrâsına konmuştu. Yeniçeri çorbacılarından Husrev Sübaşı ile ikimiz ordugâh kenarında oturur idik, Pâdişah tebdil kıyâfetle önümüzden geçdi ve bize doğru hiddet ve gazabla bakdı. Aklımız başımızdan gitti, gazabının sebebi ne olduğunu bilmedik. Otâğı Hümâyuna varır varmaz yeniçeri ağasına bir ferman göndermiş, “Husrev Sübaşıyı çağır ve hemen başını kes” diye. Ağa da bu işi kethüdâbeye havâle etmiş. O zamanlar kethüdâ olan meşhur Bektaş Ağa idi (B.: Bektaş Ağa), “Ben hakkından gelirim” demiş ve işi akşama, karanlığa bırakmış. Akşam üstü başçavuşu göndermiş, Husrevi çağırtmış. Çorbacı çadırından çıkıp giderken: “Bektaş Ağa beni bu vakit neden ister?.. Bugün Pâdişaha rastgeldim, bana gazabla bakdı bu dâvetin sonu kötü olsa gerek” diyerek dönmüş, çadırından kısa bir pala alarak sırtındaki kısa kürkünün koltuğualtına gizlemiş ve kethüdâbeyin çadırına varmış. Çadır kalabalıkmış, selâm vermiş, bir iki kişi selâmını almış, öbürleri almamış. O zaman işin kötüye sardığını anlamış, hemen kaçmak lâzım, çadır kapusundan çıkılmaz, muhakkak tutulmuştur, demiş, koltuğu altındaki palayı sıyırınca Başşçavuşun üstüne yürümüş, o ve etrafındakiler Husrev Sübaşının ölüm eri olduğunu görünce kaçmışlar, çadırın içine dalmış, boş ve karanlık bir bölmeden çadırın iplerini kesmiş ve geceden istifade ile tabanlarını kaldırıp Konya sahrâsına düşmüş. Meram semtinde yoldan uzak bir taşlık içinde gizlenmiş. O gece ve ertesi gün etrafa adamlar salınmış aramışlar, bulamamışlar. İki gece orada aç ve susuz kalmış, sonra ihtimal verilmez bir bağda saklanmış. Bu bağda bir yanaşma oğlana bir miktar para verip, çorbacılardan bir sâdık dostuna yollamış, o çorbacı da kellesini koltuğuna alub dostluk hakkını çiğnememiş, bir mikdar harçlık ile bir at ve bir az azık tedarik ederek bağ yanaşması oğlanla Husrv Sübaşıya yollamış. Hüsrev Sübaşı da atlanıp bir meçhul semte kaçmış, kurtulmuş.
“Meğer Sultan Murad'ın Hüsrev Sübaşıya gazabının sebebi şu imiş: Hüsrev Sübaşı vaktiyle Recep Paşanın matracısı imiş, Paşanın sadâretinden evvel ki, henüz nev hat bir genç imiş, bir gün Sultan Murad onu Recep Paşanın yanında bir defa görmüş, sîmâsını aradan şu kadar yıl geçdiği ve nevhat delikanlının yüzü de hayli değişdiği halde unutmamış. Recep Paşalı olmak da Sultan Murad'ın gazab ve intikam kılıcına baş vermek için kâfi sebebdi.” (B.: Receb Paşa,Topal)
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H41A010
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Print, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hus-Huz chapter of Istanbul Encyclopedia. Clipping including Şârihülmenarzâde's citations from Naima Tarihi is glued to the document.
Note
Pen on paper. Clipping is glued to the document. Notes related to Municipality City Guide are written on the reverse side of the papers.
See Also Note
Bektaş Ağa; Receb Paşa (Topal)
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.