Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hulûsi (Aksaraylı Kâtib) article
HULÛSİ (Aksaraylı Kâtib) – 1900 ile 1910 arasında namlı tulumbacılakrdan ; şöhret bulduğu zaman Muradpaşa sandığı uşaklarından 18-19 yaşlarında gaayetle yakışıklı ,dilber bir delikanlıydı,babası Aksaray semti mescidlerinden birinin imamı olub,Hulûsi devrin geleneğince sibyan mektebini bitirdikden sonra,komşularından bir binbaşının delâlet ve himâyesi ile Seraskerlik kalemlerinden birine kâtib olarak alınmışdı.Kalender halk şâiri Merdivenköylü Bitli Tevfik şöyle anlatıyor :“..Aksaraylı Kâtib Hulûsi de ilk genclik arkadaşlarımdandır,hattâ Seraskerlik kapusuna yerleşdiren de rahmetli dayımdır. Kalemi Süslü gezmeye,şıklığa düşkündü,öylesine de modaya uygun giyinirdi ki,başına da bir şapka geçirse gören bu delikanlı muhakkak Parislidir derdi.Tulumbacılığa ilk heves ettiği zaman,beni babasına karşı siper yapdı,Muradpaşa Sandığında beraber soyunduk,onu tulumbacılık yoluna sözde ben sürüklemiş oldum,o tulumbacılara ayak uydurdu,yıllarca yalın ayak sokaklarda taban depti,ben daha ilk günlerde tökezdim.Tatlıdilli,çok sevimli,fakat gaayet ciddî,kimse ile lâübâli olmayan bir genc idi.Tek arkadaşı bendim,bâzı eğlence yerlerinde dolaşmış ise,hep benim istek ve ısrarım ile olmuşdur.Eline geçen aylığını kıravat,frenk gömleği,çorab,fotin,markalı mendil,baston,şemsiye gibi şeylere harcardı...” ; B...
⇓ Read more...
HULÛSİ (Aksaraylı Kâtib) – 1900 ile 1910 arasında namlı tulumbacılakrdan ; şöhret bulduğu zaman Muradpaşa sandığı uşaklarından 18-19 yaşlarında gaayetle yakışıklı ,dilber bir delikanlıydı,babası Aksaray semti mescidlerinden birinin imamı olub,Hulûsi devrin geleneğince sibyan mektebini bitirdikden sonra,komşularından bir binbaşının delâlet ve himâyesi ile Seraskerlik kalemlerinden birine kâtib olarak alınmışdı.Kalender halk şâiri Merdivenköylü Bitli Tevfik şöyle anlatıyor :“..Aksaraylı Kâtib Hulûsi de ilk genclik arkadaşlarımdandır,hattâ Seraskerlik kapusuna yerleşdiren de rahmetli dayımdır. Kalemi Süslü gezmeye,şıklığa düşkündü,öylesine de modaya uygun giyinirdi ki,başına da bir şapka geçirse gören bu delikanlı muhakkak Parislidir derdi.Tulumbacılığa ilk heves ettiği zaman,beni babasına karşı siper yapdı,Muradpaşa Sandığında beraber soyunduk,onu tulumbacılık yoluna sözde ben sürüklemiş oldum,o tulumbacılara ayak uydurdu,yıllarca yalın ayak sokaklarda taban depti,ben daha ilk günlerde tökezdim.Tatlıdilli,çok sevimli,fakat gaayet ciddî,kimse ile lâübâli olmayan bir genc idi.Tek arkadaşı bendim,bâzı eğlence yerlerinde dolaşmış ise,hep benim istek ve ısrarım ile olmuşdur.Eline geçen aylığını kıravat,frenk gömleği,çorab,fotin,markalı mendil,baston,şemsiye gibi şeylere harcardı...” ; Bitli Tevfikin dayım dediği zâtin,adı tesbit edilememiş Binbaşı hâmi olması gerekir.Çok yaşlı vefat etmiş olan Tevfik Efendi,arkadaşının son günlerinden de hiç bahsetmemişdir.Şu manzume de Bitli Tevfikindir :
Gaayet ile apiko Aksarayın çapkını
Hüsn ile tâzeliğin vermek gerek hakkını
Kalemde kâtib ama koğuşda omuzdaşız
Ayaklarmız sevişmiş yaklalardan yakını
Hulûs çakmanı o şâha nâmı Hulûsi iken
Soyundu gül goncesi dilrübâyi dilşiken
Keçe külâh dizlikle yalın ayaklar ile
Cihânı kundakladı o şereri sûzefken
Mürâhik nûri çeşmim aman süslü kâtibim
Günden güne artıyor alâka muhabbetim
Tevfik zeyni avamda sen Avrupa kesimli
Kaçma benden kâtib bey değişir kıyâfetim
Başındaki dal fesin,nar çiçeği kıravat
İnkâr edilmez revnak vermiş hüsnüne kat kat
Elinde gümüş saplı hezâren baston ile
Çalımına yandığım ey Aksaraylı nevhat
Kendi güzel elinle ben söyleyim sen de yaz
Tulumbacı ağzınla önce medhiyye piyaz
Moda Deniz Hamamı,Bağlarbaşı,Göksuda
Teşrîf et gezdireyim bizim tarafda bu yaz
Nigâhı vahşetinden aldım kâtib işmarı
Şahkulu Tekkesinde aşkın rumuz eskrarı
Pir dîvânı önünde mühürle o müşekkel
Dûsegâhımız olan koşarlı ayakları
Bibl.: O.C.Kaygılı , Not ; T.Karkan,Not.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H39A013
Theme
Person
Subject
Hulusi (Aksaraylı Kâtib), Aksaraylı Kâtib Hulusi, Katip, Clerk, Scribe, Tulumbacı, Firefighter, Murad Paşa, Murad Pasha, Aksaray, Sübyan Mektebi, Primary School, Merdivenköylü Bitli Tevfik Efendi, Binbaşı Hami, Commander Hami, Moda Deniz Hamamı, Moda Sea Bathhouse, Bağlarbaşı, Göksu, Şahkulu Tekkesi, Şahkulu Dervish Lodge, Osman Cemal Kaygılı, Tevfik Karkan
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hris-Hun chapter of Istanbul Encyclopedia. Statements and poem of Merdivenköylü Bitli Tevfik are cited.
Note
Typewriting on paper. Print notes are written with pen.
Bibliography Note
Osman Cemal Kaygılı, Not; Tevfik Karkan, Not; Merdivenköylü Bitli Tevfik
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.