Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hidâyet (Telli) maddesi
HİDÂYET ( Telli ) – Halk şâiri ve ressamı Kahveci Gürcü Nusretin (B.:Nusret,Kahveci Gürcü) “Zından Şiirleri” isimli antoloji kılıklı mahbuzhâne hatıralarında bahsettiği bir bulgar genci,asıl adı Mito idi,Tuna Vilâyetindeki kasabasına nisbetle Gabruvalı Mito denilirdi ;asrımız başlarında Zından denilen mahbushâneler geleneğince Mitonun Gürcü Nusret tarafından bir de tılsımlı resmi vardır (B.:Tılsımlı Zından Resimleri) .
Resim 1905-1909 arasında yapılmışdır.Gabruvalı Mito hakkında Zından Şiirlerinde şu bilgi veriliyor ;çocuk sayılacak bir yaşda Rila Manastırında keşiş yamağı imiş,kendisine tasarruf yolunda “iki keşişi katrânı pelir arasında kan olmuş”,Mito korku ile manastırdan kaşmış,fakat keşişler gencin üzerine hırsızlık suçu atmışlar ve delikanlı zabıtaca yakalanmış,sorgusunda masum olduğu anlaşılmış ise de Mito,müfteri olduğu anlaşılan hazinedar keşişi karakolda bıçaklayarak öldürmüş,bu sefer kaatil olarak onbeş yıl hapse mahkûm olmuş,mahkûmiyetinde 16-17 yaşlarında imiş .Eskizagra Kasabası eşrafından Eminpaşazâde Hacı Şevket Beyin mazlum çocuğa acıması ve kâtibi Tahsin Hocanın bir İstanbul seyahatı sonunda Mito İstanbul Mahbushânesine nakledilmiş ve İstanbula gelir gelmez de kendi isteği ile sünnet olarak islâmiyeti kabul etmiş ve Hidâyet ismini almış.
Mitonun tılsımlı resmi ...
⇓ Devamını okuyunuz...
HİDÂYET ( Telli ) – Halk şâiri ve ressamı Kahveci Gürcü Nusretin (B.:Nusret,Kahveci Gürcü) “Zından Şiirleri” isimli antoloji kılıklı mahbuzhâne hatıralarında bahsettiği bir bulgar genci,asıl adı Mito idi,Tuna Vilâyetindeki kasabasına nisbetle Gabruvalı Mito denilirdi ;asrımız başlarında Zından denilen mahbushâneler geleneğince Mitonun Gürcü Nusret tarafından bir de tılsımlı resmi vardır (B.:Tılsımlı Zından Resimleri) .
Resim 1905-1909 arasında yapılmışdır.Gabruvalı Mito hakkında Zından Şiirlerinde şu bilgi veriliyor ;çocuk sayılacak bir yaşda Rila Manastırında keşiş yamağı imiş,kendisine tasarruf yolunda “iki keşişi katrânı pelir arasında kan olmuş”,Mito korku ile manastırdan kaşmış,fakat keşişler gencin üzerine hırsızlık suçu atmışlar ve delikanlı zabıtaca yakalanmış,sorgusunda masum olduğu anlaşılmış ise de Mito,müfteri olduğu anlaşılan hazinedar keşişi karakolda bıçaklayarak öldürmüş,bu sefer kaatil olarak onbeş yıl hapse mahkûm olmuş,mahkûmiyetinde 16-17 yaşlarında imiş .Eskizagra Kasabası eşrafından Eminpaşazâde Hacı Şevket Beyin mazlum çocuğa acıması ve kâtibi Tahsin Hocanın bir İstanbul seyahatı sonunda Mito İstanbul Mahbushânesine nakledilmiş ve İstanbula gelir gelmez de kendi isteği ile sünnet olarak islâmiyeti kabul etmiş ve Hidâyet ismini almış.
Mitonun tılsımlı resmi de başında sünnet takkesiyle yapılmışdır,takkenin sol kenarından,yine o devrin âdetince bir tutam gelin teli sarkıtılmışdır,“Telli Hidâyet” adını da o münâsebetle almışdır.
Resimde çıplak gövdeye giyilmiş bir fermene ve alt kısmı işlameli potur ile dir ve ayakları da çıplakdır.
Resmin etrafında harf isimleriyle şifreli yazıdan bir çerçive vardır.En üstde ortada iki satır hâlindeki yazı şudur :
Aman ya Kutub irşad ile kalb gözün aç şu civanın .
Yine yukarda iki köşede dâire şeklinde iki şifreli yazı vardır,ortalarında şunlar yazılıdır :
Yâ pîrim himmet .Yâ hû .
Sağda kolun yanında dört satır hâlindeki yazı :
Aşereye yazdım Mito çekdi dumanı
Kanlı gözler mestâne bakıyor baygın baygın
Kutub nefesi sinmin inkâr edilir mi hiç
Hüneri mârifeti o küçücük kabağın
Kabakdan kasıd esrar nargilesidir.Onun altında elin hizasında dört satır hâlinde :
Kabağa
Curaya
Püfe
Aşk olsun.
Onun altında bacak yanındaki yazılar :
Çıkar küfür donunu boy abdesti al heman
Kelimei Şehâdet getirüb ol müslüman
Bir de sünnet oldun mu berk urur nûri îman
Himmet yâ Pîrim himmet
Bu niyyete çekelim bir Hû
İki bacak arasında ressamın adı :
Eseri Nusret
Onun altında :
456(Ebced hesabı ile Mito),bir vav harfi,740 (Ebced ile Nusret).
En altda iki ayak arasında,tılsımlı resmin şifreli ve açık yazılarını hazırlayan müebbed kalebend bir bektâşi babasının imzası :
Kutbi Zından dört duvar karındaşı şeyh Somuncu Baba.
Sol tarafda kolun yanındaki beş satır :
Gabruvalı Mito nam pranga bend haydudcuk
Zındanda mezad oldu satıldı bir altuna
Kime deyû sormayın dalgacı mentereci
Nusret denilen mastor bir kalender meftuna
Ala aşk olsun
Onun altında iki çıplak taban nakşı,o nakşın altındaki yazılar :
Pâyi dilber
Matâfı dîdei uşşâk
Çerâğı murad uyansın
Yâ pîr
Onun altında dâire şeklinde şifreli bir yazı,onun ortasında :
Yâ pîr hû
Onun altında üç harf :
Mim(Mito),vav,Nun(Nusret).
Ayağın altındaki iki satır :
Gabruvalı Mitonun tasviri mutalsamıdır .
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H35B011
Tema
Kişi
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hi-Him bölümü için yazılmış metin. Telli Hidâyet'in tılsımlı resminde yer alan yazılar alıntılanmıştır.
Not
Kâğıt üzerine daktilo
Bakınız Notu
Nusret (Kahveci Gürcü); Tılsımlı Zından Şiirleri
Bibliyografya Notu
Telli Hidâyet
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.