Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hidâyet (Telli) article
HİDÂYET ( Telli ) – Halk şâiri ve ressamı Kahveci Gürcü Nusretin (B.:Nusret,Kahveci Gürcü) “Zından Şiirleri” isimli antoloji kılıklı mahbuzhâne hatıralarında bahsettiği bir bulgar genci,asıl adı Mito idi,Tuna Vilâyetindeki kasabasına nisbetle Gabruvalı Mito denilirdi ;asrımız başlarında Zından denilen mahbushâneler geleneğince Mitonun Gürcü Nusret tarafından bir de tılsımlı resmi vardır (B.:Tılsımlı Zından Resimleri) .
Resim 1905-1909 arasında yapılmışdır.Gabruvalı Mito hakkında Zından Şiirlerinde şu bilgi veriliyor ;çocuk sayılacak bir yaşda Rila Manastırında keşiş yamağı imiş,kendisine tasarruf yolunda “iki keşişi katrânı pelir arasında kan olmuş”,Mito korku ile manastırdan kaşmış,fakat keşişler gencin üzerine hırsızlık suçu atmışlar ve delikanlı zabıtaca yakalanmış,sorgusunda masum olduğu anlaşılmış ise de Mito,müfteri olduğu anlaşılan hazinedar keşişi karakolda bıçaklayarak öldürmüş,bu sefer kaatil olarak onbeş yıl hapse mahkûm olmuş,mahkûmiyetinde 16-17 yaşlarında imiş .Eskizagra Kasabası eşrafından Eminpaşazâde Hacı Şevket Beyin mazlum çocuğa acıması ve kâtibi Tahsin Hocanın bir İstanbul seyahatı sonunda Mito İstanbul Mahbushânesine nakledilmiş ve İstanbula gelir gelmez de kendi isteği ile sünnet olarak islâmiyeti kabul etmiş ve Hidâyet ismini almış.
Mitonun tılsımlı resmi ...
⇓ Read more...
HİDÂYET ( Telli ) – Halk şâiri ve ressamı Kahveci Gürcü Nusretin (B.:Nusret,Kahveci Gürcü) “Zından Şiirleri” isimli antoloji kılıklı mahbuzhâne hatıralarında bahsettiği bir bulgar genci,asıl adı Mito idi,Tuna Vilâyetindeki kasabasına nisbetle Gabruvalı Mito denilirdi ;asrımız başlarında Zından denilen mahbushâneler geleneğince Mitonun Gürcü Nusret tarafından bir de tılsımlı resmi vardır (B.:Tılsımlı Zından Resimleri) .
Resim 1905-1909 arasında yapılmışdır.Gabruvalı Mito hakkında Zından Şiirlerinde şu bilgi veriliyor ;çocuk sayılacak bir yaşda Rila Manastırında keşiş yamağı imiş,kendisine tasarruf yolunda “iki keşişi katrânı pelir arasında kan olmuş”,Mito korku ile manastırdan kaşmış,fakat keşişler gencin üzerine hırsızlık suçu atmışlar ve delikanlı zabıtaca yakalanmış,sorgusunda masum olduğu anlaşılmış ise de Mito,müfteri olduğu anlaşılan hazinedar keşişi karakolda bıçaklayarak öldürmüş,bu sefer kaatil olarak onbeş yıl hapse mahkûm olmuş,mahkûmiyetinde 16-17 yaşlarında imiş .Eskizagra Kasabası eşrafından Eminpaşazâde Hacı Şevket Beyin mazlum çocuğa acıması ve kâtibi Tahsin Hocanın bir İstanbul seyahatı sonunda Mito İstanbul Mahbushânesine nakledilmiş ve İstanbula gelir gelmez de kendi isteği ile sünnet olarak islâmiyeti kabul etmiş ve Hidâyet ismini almış.
Mitonun tılsımlı resmi de başında sünnet takkesiyle yapılmışdır,takkenin sol kenarından,yine o devrin âdetince bir tutam gelin teli sarkıtılmışdır,“Telli Hidâyet” adını da o münâsebetle almışdır.
Resimde çıplak gövdeye giyilmiş bir fermene ve alt kısmı işlameli potur ile dir ve ayakları da çıplakdır.
Resmin etrafında harf isimleriyle şifreli yazıdan bir çerçive vardır.En üstde ortada iki satır hâlindeki yazı şudur :
Aman ya Kutub irşad ile kalb gözün aç şu civanın .
Yine yukarda iki köşede dâire şeklinde iki şifreli yazı vardır,ortalarında şunlar yazılıdır :
Yâ pîrim himmet .Yâ hû .
Sağda kolun yanında dört satır hâlindeki yazı :
Aşereye yazdım Mito çekdi dumanı
Kanlı gözler mestâne bakıyor baygın baygın
Kutub nefesi sinmin inkâr edilir mi hiç
Hüneri mârifeti o küçücük kabağın
Kabakdan kasıd esrar nargilesidir.Onun altında elin hizasında dört satır hâlinde :
Kabağa
Curaya
Püfe
Aşk olsun.
Onun altında bacak yanındaki yazılar :
Çıkar küfür donunu boy abdesti al heman
Kelimei Şehâdet getirüb ol müslüman
Bir de sünnet oldun mu berk urur nûri îman
Himmet yâ Pîrim himmet
Bu niyyete çekelim bir Hû
İki bacak arasında ressamın adı :
Eseri Nusret
Onun altında :
456(Ebced hesabı ile Mito),bir vav harfi,740 (Ebced ile Nusret).
En altda iki ayak arasında,tılsımlı resmin şifreli ve açık yazılarını hazırlayan müebbed kalebend bir bektâşi babasının imzası :
Kutbi Zından dört duvar karındaşı şeyh Somuncu Baba.
Sol tarafda kolun yanındaki beş satır :
Gabruvalı Mito nam pranga bend haydudcuk
Zındanda mezad oldu satıldı bir altuna
Kime deyû sormayın dalgacı mentereci
Nusret denilen mastor bir kalender meftuna
Ala aşk olsun
Onun altında iki çıplak taban nakşı,o nakşın altındaki yazılar :
Pâyi dilber
Matâfı dîdei uşşâk
Çerâğı murad uyansın
Yâ pîr
Onun altında dâire şeklinde şifreli bir yazı,onun ortasında :
Yâ pîr hû
Onun altında üç harf :
Mim(Mito),vav,Nun(Nusret).
Ayağın altındaki iki satır :
Gabruvalı Mitonun tasviri mutalsamıdır .
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H35B011
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hi-Him chapter of Istanbul Encyclopedia. Text written in Telli Hidâyet's charm are written.
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Nusret (Kahveci Gürcü); Tılsımlı Zından Şiirleri
Bibliography Note
Telli Hidâyet
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.