HACIBEKTAŞ ALAYI – 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasına kadar yüz yıllar boyunca İstanbulluların arasıra merakla seyrettikleri bir alaydır. Bektâşi Tarikatının kurucusu 1337-1338 arasında Kırşehir civarında Karahüyük Köyünde ölmüşdü,türbesinin yanındaki tekkesinin yanında bir türbeye gömülmüş,yerine geçen halifesi de aynı zamanda türbedar olmuşdu.Türkiyedeki bütün bektâşi tekkeleri şeylerinin en büyüğü de o türbedar baba ad edilmişdi. Yeniçeri Ocağının kuruluşunda Bektâşi Tarikatı ile olan sıkı bağı dolayısı ile,İstanbulda biri Şehzâdebaşında “Eski Odalar”,digeri Aksarayda Et Meydanında “Yeni Odalar” isimleri ile anılan iki yeniçeri kışlasında da birer bektâşi tekkesi yapılmışdı,Yeni Odalardaki tekke,94. yeniçeri ortası odalarının yanında idi,ve o tekkenin şeyhi,babası da İstanbuldaki bütün bektâşi şeyhlerinin ,babalarının en büyüğü sayılırdı,Karahüyükdeki şeyh tarafından tâyin edilip gönderilir ve “Hacı Bektaş Vekili” unvanını taşırdı. Kırşehirdeki büyük şeyh öldüğünde,yerine geçen yenisin İstanbula gelmesi, Yeniçeri Ocağını ziyâret etmesi bir gelenek hâlini almışdı.Bu gelenek ne zaman başlamışdır tesbit edemedik,Onyedinci Yüzyıl sonlarında olacağını sâdece tahmin ediyoruz.İşte Bektâşi Tarikatının o en büyük şeyhinin İstanbulu ziyâretinde ,yeniçeriler ve bektâşiler çok tanta...

HACIBEKTAŞ ALAYI – 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasına kadar yüz yıllar boyunca İstanbulluların arasıra merakla seyrettikleri bir alaydır. Bektâşi Tarikatının kurucusu 1337-1338 arasında Kırşehir civarında Karahüyük Köyünde ölmüşdü,türbesinin yanındaki tekkesinin yanında bir türbeye gömülmüş,yerine geçen halifesi de aynı zamanda türbedar olmuşdu.Türkiyedeki bütün bektâşi tekkeleri şeylerinin en büyüğü de o türbedar baba ad edilmişdi. Yeniçeri Ocağının kuruluşunda Bektâşi Tarikatı ile olan sıkı bağı dolayısı ile,İstanbulda biri Şehzâdebaşında “Eski Odalar”,digeri Aksarayda Et Meydanında “Yeni Odalar” isimleri ile anılan iki yeniçeri kışlasında da birer bektâşi tekkesi yapılmışdı,Yeni Odalardaki tekke,94. yeniçeri ortası odalarının yanında idi,ve o tekkenin şeyhi,babası da İstanbuldaki bütün bektâşi şeyhlerinin ,babalarının en büyüğü sayılırdı,Karahüyükdeki şeyh tarafından tâyin edilip gönderilir ve “Hacı Bektaş Vekili” unvanını taşırdı. Kırşehirdeki büyük şeyh öldüğünde,yerine geçen yenisin İstanbula gelmesi, Yeniçeri Ocağını ziyâret etmesi bir gelenek hâlini almışdı.Bu gelenek ne zaman başlamışdır tesbit edemedik,Onyedinci Yüzyıl sonlarında olacağını sâdece tahmin ediyoruz.İşte Bektâşi Tarikatının o en büyük şeyhinin İstanbulu ziyâretinde ,yeniçeriler ve bektâşiler çok tantanalı bir gösteride bulunurlardı ki adına“Hacıbektaş Alayı” denilirdi.Yüzlerce kayık yeniçeri ortalarının nişanları ile donatılarak Üsküdara gider,ve oradan alınan büyük şeyh,ki kendisine “Pir Baba” da denilir idi,İstanbulda Çardak İskelesine getirilir,oradan da,yine çok şatafatlı bir alay ile Süleymâniyedeki Ağakapusuna,Yeniçeri Ağalığı Sarayına götürülürdü.Şeyh,tarikat tâcını Ağakapusunda Yeniçeri Ağasının elinden giyer ve ağa,şeyhe mükellef bir ziyâfet verirdi.Sonra aynı debdebe ve tantana ile Paşakapusuna,sadırazamlık sarayına gidilir,orada da sadırazam tarafından şeyhe bir ferâce giydirilirdi.Büyük şey İstanbulda küç gün kalacaksa,her gün,Kethüdâbey'den başlamak üzere ocak erkânı tarafından ziyâfetler verilirdi. Gideceğine bir iki gün kale,ocak adına kendisine bir de uşak nefer,âdetâ bir köle gibi hediye edilirdi.En genc ve en güzel neferlerden kendi arzusu ile verilen bu uşağı da,beş altı tâlibli arasından büyük şeyh kendisi seçerdi. Son Hacıbektaş Alayı ocağın kaldırılmasından beş altı ay kadar önce olmuşdu,ve Pir Baba kendisine peşkeş çekilen uşaklar arasından Tokatlı Mustafa adında bir genci seçmiş götürmüşdü.Son yeniçerilerden Çardak Kolluğu çorbacısı ve halk şâiri Galatalı Hüseyin Ağa bu münâsebetle destan kılıklı altı kıt'alık bir manzume yazmışdır ki şudur (B.: Bektâşiler,cild 5,sayfa 2443 ;Çardak İskelesi,cild 7, sayfa 3746 ;Ağakapusu,cild 1,sayfa 245 ;Hüseyin Ağa,Galatalı) : Pir elim öpdü seçilen oğlan Pîr elin öpdürdü eşbeh oğlana Tâcı Bektaş koydu serine heman Yakıldı el ile ayağa kına O pîre ocakdan koç yiğit kurban Küçük Mustafadır aslı Tokatlı Ocağın o pîre bu sâl peşkeşi Alımlı çalımlı kartal kanatlı Ellidört Bölüğün nevhat serkeşi Âşüfte kâkülü incili püskül Babalar hû dedi bu can yamandır Reşk ider ıtrına reyhanla sünbül Mestâne şûhâne bir pehlivandır Edeb erkân tâlim etti rehberi Ayak mühürledi durdu dîvâne Alnında berk urur hüsnün ülkeri Pir Baba Efendi oldu divâne Kırşehir yolları göründü şâha Tokatlı Mustafa bıçkın servere Galatalı gel sen girme günâha Heman Hak cümleye selâmet vere Pir Baba şikârın aldı hû dedi Şehri Üsküdara çekdi kervanın Âyîni bektaşın selâmın verdi Aşkına Tokatlı o mihribânın