HAREM AĞALARI – Pâdişah sarayında Haremihümâyun hizmetinde ve muhafazasında bulunan hadım edilmiş köle-uşaklara Harem Ağaları,saray mensubları ağzı bir deyim olarak da “Kara Ağalar” denilirdi,hepsi zenci idi,en büyük zâbitleri,âmirleri de Kızlar Ağası,Dârüssaade Ağası unvanını taşırdı.Pâdişah sarayının selâmlık kısmı olan Enderunu Hümâyun hizmetinde olan hadım edilmiş köle uşaklara da Ak Ağalar denilirdi,onların en büyük âmiri zâbiti de Bâbüssaade Ağası unvanını taşırdı.Ak Ağalara saray mensubları ağzı deyimle ayrıca “Tavâşi Ağalar” denilirdi.Gürcü,Boşnak,Arnavud,Habeşî asıllı olurlardı(B.:Dârüssaade Ağası,cild 8,sayfa 4251 ;Kara Ağalar; Tavâşî ;Ak Ağalar,cild 1, sayfa 495 ;Bâbüssaade Ağalığı,Bâbüssaade Ağası ,cild 4, sayfa 1776 ;Hadım Ağalar,cild ,sayfa ). Onaltıncı Yüzyılın ikinci yarısında hadım edilmiş Köle-Uşaklar vezir sarayları,saîr devlet ricâli sarayları,zengin konaklarında da kullanılmaya başlandı,fakat şu fark ile ki yalnız zenci kara ağalar ile tavâşilerden yalnız habeş asıllı olanlar kullanıldı ve hespsine “Harem Ağaları” denildi. Harem Ağaları o saray ve konakların debdebesini tamamlayan bir lüks bilindi. Habeşistandan veya Afrika Çöllerinin birinden mâsum sabilik çağında kaçırılan,vahşi bir ameliyat ile hadım edilen,ve İskenderiyede,Bingazide,Yenbûda,Ciddede,...

HAREM AĞALARI – Pâdişah sarayında Haremihümâyun hizmetinde ve muhafazasında bulunan hadım edilmiş köle-uşaklara Harem Ağaları,saray mensubları ağzı bir deyim olarak da “Kara Ağalar” denilirdi,hepsi zenci idi,en büyük zâbitleri,âmirleri de Kızlar Ağası,Dârüssaade Ağası unvanını taşırdı.Pâdişah sarayının selâmlık kısmı olan Enderunu Hümâyun hizmetinde olan hadım edilmiş köle uşaklara da Ak Ağalar denilirdi,onların en büyük âmiri zâbiti de Bâbüssaade Ağası unvanını taşırdı.Ak Ağalara saray mensubları ağzı deyimle ayrıca “Tavâşi Ağalar” denilirdi.Gürcü,Boşnak,Arnavud,Habeşî asıllı olurlardı(B.:Dârüssaade Ağası,cild 8,sayfa 4251 ;Kara Ağalar; Tavâşî ;Ak Ağalar,cild 1, sayfa 495 ;Bâbüssaade Ağalığı,Bâbüssaade Ağası ,cild 4, sayfa 1776 ;Hadım Ağalar,cild ,sayfa ). Onaltıncı Yüzyılın ikinci yarısında hadım edilmiş Köle-Uşaklar vezir sarayları,saîr devlet ricâli sarayları,zengin konaklarında da kullanılmaya başlandı,fakat şu fark ile ki yalnız zenci kara ağalar ile tavâşilerden yalnız habeş asıllı olanlar kullanıldı ve hespsine “Harem Ağaları” denildi. Harem Ağaları o saray ve konakların debdebesini tamamlayan bir lüks bilindi. Habeşistandan veya Afrika Çöllerinin birinden mâsum sabilik çağında kaçırılan,vahşi bir ameliyat ile hadım edilen,ve İskenderiyede,Bingazide,Yenbûda,Ciddede,Hudeydede bir esirciye satılan harem ağaları,son durak olarak İstanbula getirilirdi.İstanbul saray ve konaklarında maddî huzur ve refâhın en üst imkânlarına kavuşmuş da olsalar feleğin en ağır darbesine uğramış insanlardı.Son kapularında kendilerine Cevher,Anber,Reyhan,Sünbül,Mercan gibi bir isim verilir,biraz büyüdüklerinde o isimlere bi de ağa unvânı eklenirdi.Kölesi oluduğu sarayın,konağın içinde hanımlar,küçük hanımlar,câriyeler,halayıklar,bütün kadınlar kendilerinden kaçmazlar,hareme diledikleri zaman girerler,hattâ haremde yaşarlar. Haremin çarşı ile el ulaklığını da onlar yapardı.Harem halkı,hanımefendiler çarşıya çıkdığında,bir mesîreye gittiklerinde arabalarına bie harem ağası alırlardı.Haremin misâfirlerini de herkesden önce onlar karşılar ve misâfirlerden samimi iltifatlar görürlerdi.Bir harem ağası,âilenin bir uzvu olarak görülürdü. Kalıplı fese,ütülü pantalona,gıcır gıcır boyalı ayakkabıya bir de zıvanalı kalıp cıgarasına meraklıydılar.Selâmlıkdaki diger konak halkı ile iskambil oynarlar ve onlara sigara ikram ederler,fakfon ceb saatleri de en sevgili şeyleriydi, saate bakma behânesiyle sık sık çıkarıp gösterirlerdi ve kapuyoldaşlarına “Yeni Cami ayarıdır..” diyerek öünürlerdi. Bünyece çelimsiz olurlardı,çoğu veremden ölürdü.Bir mıkdar para birikdirirler,ölürken de sevgili saatlerini ve o paracağızını,kapu yoldaşlarından birine bırakırlardı. Sermed Muhtar ALUS