Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hamparsum (Baba) maddesi
HAMPURSUM (Baba) – Ermeni asıllı ünlü kemânî,bestekâr ;kendi adına nisbetle “Hamparsum Notası” diye anılan musiki notasının mûcidi ;çağdaşları arasında Baba Hamparsum denilmişdir ;ermeni ağzı ile asıl söylenişi ve âile soyadı ile Hampartzum Limonciyan,1768 de İstanbulda Beyoğlu'nda Ağacamii yakınlarındaki Çukur Sokak'taki bir evde doğdu, Harputlu Serkesi adında birinin oğludur. Ailesi fakirdi. İlk tahsilden sonra bir terzinin yanına çırak olarak girdi. Pek zengin ve tanınmış, aynı zamanda musikisever bir ermeni ailesi olan Düzyan'larca himaye edildi. (B.: Düzoğulları,cild 9,sayfa 4834) Onların Kuruçeşme'deki sarayımsı yalılarına devama başladı. Musiki öğrendi. Mevlevî-hâneler'e ve ermeni kiliselerine gitti. Beşiktaş Mevlevi-hânesi'nde kudümzenbaşılık yapan Dede Efendi ile tanıştı. Ders aldı ve teşvik gördü Üçüncü Sultan Selim'in huzûruna kabûl edildi ve bu padişahın teşvikıyle meşhur notasını icad etti. Kiliselerde müzisyen olarak hizmet etti. Yaptığı nota dolayısıyle kıskançlıklara mâruz kaldı. Hasköy'deki evinde musiki dersleri verdi ve orada 1839-1840 arasında 71 yaşında öldü. Beyoğlu'nda Sürp Agop Ermeni mezarlığına gömüldü. 6 çocuğu oldu. Dördüncüsü, neyzen olarak tanınan Zenop Limonciyan'dır.
Kemâni, biraz tanbûri ve iyi hânende olan Hamparsum, XVIII. asır ve daha önceki Tü...
⇓ Devamını okuyunuz...
HAMPURSUM (Baba) – Ermeni asıllı ünlü kemânî,bestekâr ;kendi adına nisbetle “Hamparsum Notası” diye anılan musiki notasının mûcidi ;çağdaşları arasında Baba Hamparsum denilmişdir ;ermeni ağzı ile asıl söylenişi ve âile soyadı ile Hampartzum Limonciyan,1768 de İstanbulda Beyoğlu'nda Ağacamii yakınlarındaki Çukur Sokak'taki bir evde doğdu, Harputlu Serkesi adında birinin oğludur. Ailesi fakirdi. İlk tahsilden sonra bir terzinin yanına çırak olarak girdi. Pek zengin ve tanınmış, aynı zamanda musikisever bir ermeni ailesi olan Düzyan'larca himaye edildi. (B.: Düzoğulları,cild 9,sayfa 4834) Onların Kuruçeşme'deki sarayımsı yalılarına devama başladı. Musiki öğrendi. Mevlevî-hâneler'e ve ermeni kiliselerine gitti. Beşiktaş Mevlevi-hânesi'nde kudümzenbaşılık yapan Dede Efendi ile tanıştı. Ders aldı ve teşvik gördü Üçüncü Sultan Selim'in huzûruna kabûl edildi ve bu padişahın teşvikıyle meşhur notasını icad etti. Kiliselerde müzisyen olarak hizmet etti. Yaptığı nota dolayısıyle kıskançlıklara mâruz kaldı. Hasköy'deki evinde musiki dersleri verdi ve orada 1839-1840 arasında 71 yaşında öldü. Beyoğlu'nda Sürp Agop Ermeni mezarlığına gömüldü. 6 çocuğu oldu. Dördüncüsü, neyzen olarak tanınan Zenop Limonciyan'dır.
Kemâni, biraz tanbûri ve iyi hânende olan Hamparsum, XVIII. asır ve daha önceki Türk klasik repertuarının bir kısmını 6 defter hâlinde notaya aldı. İcad ettiği nota, Batı notasından sonra musikimizde en çok kullanılmış olan nota yazısıdır. Ermenice, fakat emsali gibi Türk makam ve usulleri ile yazılmış dinî parçalarından başka bugün elimizde 31 parçası vardır. Büyük bir bestekârdır. Eserleri 9 Peşrev, 5 Saz Semâîsi, Bayatî-Arabân ve Bestenigâr fasılları (ikişer Beste ve Semâî), Bayatî'den bir Beste ve iki Semâî, Nîşâbûrek Kâr-ı Nâtık, Dügâh Beste ve Yürük Semâî ile 3 Şarkı'dır.
T.Yılmaz ÖZTUNA
Hamparsum Notası – Ermeni asıllı ünlü kemânî ve bestekâr Baba Hamparsum Limonciyan tarafından icad edilmiş bir nota yazısı ;Üçüncü Sultan Selim zamanının iki ünlü musiki bilgininden Baba Hamparsum ile Abdülbâki Nâsır Dededen ayrı ayrı birer nota yazısı yaptırtmışdı,musikide nota kullanılmaması yüzünden binlerce musiki eseri unutulup kayboluyordu.
Abdülbâki Dede “Tahririye” adlı eserinde Sultan Selimin dört eserini ebced notası ile yazmışdır,fakat bu nota yazısı taammüm etmemişdir.Çok kötü ve musiki sistemimize aykırı olmasına rağmen Baba Hamparsumun notası daha çok yayılmışdır. Her ses ermeni harfleriyle gösterilmişdir.
1971 de ermeni patriki Şinork Başpiskoposun emri ile ve patrikhâne Ruhânî Meclisinin çalışmaları le “Sabah Âyini Tagannileri” adı ile bir eser yayınlanmışdır.Her taganni için ,sol tarafda batı notası ile,sağ tarafda da Hamparsum notası ile mukaayeseli besteleri bulunmaktadır.Buraya,o esere derc edilmiş ilk teganniden :“ Sulh için tekrar Allaha niyâz edelim.Yâ Rabbi,merhamet etle ” Sözlerinin nağmelerini alıyoruz.
Bibl.:K.Pamukciyan,Not ;T.Yılmaz Öztuna,Not.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Yazar/Üreten
T. Yılmaz Öztuna
Kod
H15021
Tema
Kişi
Konular
Hamparsum (Baba), Baba Hamparsum, Kemani, Bestekâr, Violin player, Music (Composers), Hamparsum notası, Hamparsum note, Hampartzum Limonciyan, Beyoğlu, Ağa Camii, Çukur Sokak, Çukur Street, Düzoğulları, Düzyan, Kuruçeşme, Beşiktaş Mevlevihanesi, Beşiktaş Mevlevi Lodge, T. Yılmaz Öztuna, Kevork Pamukciyan, Selim III (Sultan), Abdülbaki Nasır Dede
Tür
Belge
Biçim
Baskı, Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hamlacı-Hammal-Hamza bölümü için yazılmış metin. Hamparsum'un (Baba) hayatını anlatan bir gazete makalesi alıntılanmıştır.
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Kupür belgeye yapıştırılmıştır. Düzeltmeler tükenmez kalemle yazılmıştır.
Bakınız Notu
Düzoğulları, cild 9, sayfa 4834
Bibliyografya Notu
K. Pamukciyan, Not; T. Yılmaz Öztuna, Not
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.