EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Arşiv
❯
H
❯
H13
Hamam, Hamamcı ve Hamamcı Güzeli Türküleri maddesi
HAMAM ,HAMAMCI VE HAMAMCI GÜZELİ TÜRKLERİ – Meşhur bir İstanbul türküsüdür;notası ve şöhretli metni Sâdi Yâver Ataman tarafından “Memleket Havaları” isimli eserinin 1954 de yayınlanmış ilk kitabcığı olan “Esnaf Türküleri” adını taşıyan risâlede neşredilmişdir (B.:Esnaf Türküleri,cild 10,sayfa 5349); fakat değerli eleştirici araştırıcı büyük bir zühul eseri olarak ,bâzı münâsebetsiz ve zevksizeser aparıcıları tarafından sonradan eklenmiş “Allanda gel gel,pullanda gel gel” nekaratlı iki kıt'ayı aslından ayırıp atamamış,veyaburada yapdığımız gibi bir notla belirtmemiş,meşhur istanbul türküsünü Erzincan dolaylarına atfetmişdir Türkünün asıl metni,güftesi şudur : Ey hamamcı bu hamama güzellerden kim gelir Ne bileyim a efendim günde yüzbin can gelir Gel yavaş yavaş köşeyi dolaş Küçücük Saraç yanıma yanaş Sâdî Yâverin kaydettiği metinde “A fendim” gibi âhenkli hitab “Beyefendi” olmuş,başa ve sona “Amman Amman Amman ey ey..” ler, eklenmişdir iki beyit arasına da “Hadi leyli leyli leyli leâm leylâmda gel gel ” eklenmişdir. Başdaki ve sondaki terennümde “ey ey” ler de kekredir ;pek çok İstanbul türküsünde kullanılmış o motif, “Amman”,şeddesiz telâffuz edilerek “Aman aman aman hey” şeklindedir ve âhenklidir. Yamanmış kıt'a şudur : İnsafsız yar,hayırsız yar, arsız yar AL hançeri sok kalb...
⇓ Devamını okuyunuz...
HAMAM ,HAMAMCI VE HAMAMCI GÜZELİ TÜRKLERİ – Meşhur bir İstanbul türküsüdür;notası ve şöhretli metni Sâdi Yâver Ataman tarafından “Memleket Havaları” isimli eserinin 1954 de yayınlanmış ilk kitabcığı olan “Esnaf Türküleri” adını taşıyan risâlede neşredilmişdir (B.:Esnaf Türküleri,cild 10,sayfa 5349); fakat değerli eleştirici araştırıcı büyük bir zühul eseri olarak ,bâzı münâsebetsiz ve zevksizeser aparıcıları tarafından sonradan eklenmiş “Allanda gel gel,pullanda gel gel” nekaratlı iki kıt'ayı aslından ayırıp atamamış,veyaburada yapdığımız gibi bir notla belirtmemiş,meşhur istanbul türküsünü Erzincan dolaylarına atfetmişdir Türkünün asıl metni,güftesi şudur : Ey hamamcı bu hamama güzellerden kim gelir Ne bileyim a efendim günde yüzbin can gelir Gel yavaş yavaş köşeyi dolaş Küçücük Saraç yanıma yanaş Sâdî Yâverin kaydettiği metinde “A fendim” gibi âhenkli hitab “Beyefendi” olmuş,başa ve sona “Amman Amman Amman ey ey..” ler, eklenmişdir iki beyit arasına da “Hadi leyli leyli leyli leâm leylâmda gel gel ” eklenmişdir. Başdaki ve sondaki terennümde “ey ey” ler de kekredir ;pek çok İstanbul türküsünde kullanılmış o motif, “Amman”,şeddesiz telâffuz edilerek “Aman aman aman hey” şeklindedir ve âhenklidir. Yamanmış kıt'a şudur : İnsafsız yar,hayırsız yar, arsız yar AL hançeri sok kalbime gör içinde neler var Piteriç,Köleriç,Nörgâh hep yansın Kaynanandan yalan dolan uydurdu gel.. Her mısraın arasında “Allanda gel,sallanda gel” nekarâtı bulunmaktadır.Sâdi Yâver Ataman “Piteriç,Köleriç ve Nörgâh” ın köy isimleri olduğunu söylüyor, ve o notuna şunları ekliyor :“Türkü ezgi tipinin kırık hava tarzındadır; anyı aynı zamanda oyun havası da olan türküye Makat Kenarı da denilir ;sedir kenarında oynanan oyunlardandır ” diyor. Sâdi Yâver Atamanın kitabcığında, bu türkünün notasının bulunduğu sayfanın üst tarafında en küçük bir açıklama yapılmadan bir türkü kıt'ası daha vardır : Hamamcı güzeli âfet mi âfet Yanık yüreklere gülsuyu şerbet Kurulunca göbek taşında sohbet Saraç güzelin de kat bu araya Asıl metnin bizim görmediğimiz bir parçası da olabilir,asılmetne uygun olarak Sâdi Yâver tarafından da yazılmış olabilir. Türkünün notasını Sâdi Yâver Atamanın kitabından aynen alıyoruz. Geçen asır sonlarında İstanbula gelmiş Erzurumlu Âşık İbrahimin de bir “Hamamcı Güzeli Türküsü” vardır,notası elde edilemedi ,metni şudur : Hamamcı güzeli Dellâk ya Natır Âşık kadri bilir sayarlar hatır Hamama girib de birin sevmeyen İnsan sûretinde katırdır katır Cümle uşakları güzelden güzel Saraçhânebaşı Hamamına gel Hamamcı güzeli Natır ya Dellâk Beyzâde civandan gaayet ile pâk Hamama girüb de birin sevmeyen İnsanda yokdur akl ile idrâk Cümle güzelleri selâma dura Çenberlitaş Valde Hamamı bura Dellâk ile Natır güzün cilâsı İbrişim futanın burda âlâsı Sırmalı havlular şimşirdir nalın Gözü doymayana Hakkın belâsı Güzelleri gören oluyor sarhoş Zeyredke Çinili Hamam da pek hoş Hamamcı güzeli onbeş yaşında Halvet sofalarda göbek taşında Âşıklar meclisi kaş gözle gamze Topuk kâkül perçem her söz başında Güzel seçmek için buyurun ağam Langa Hamamıdır şifâlı hamam Hüsnü KINAYLI
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
HAMAM (HAMAMCI VE HAMAMCI GÜZELİ TÜRKÜLERİ)
Yazar/Üreten
Hüsnü Kınaylı
Kod
H13B004
Tema
Folklor
Konular
Hamam, Hammam, Bathhouse, Hamamcı ve hamamcı güzeli türküleri, Folk songs of bath attendant and bath attendant beauty, İstanbul Türküsü, Istanbul Folk Song, Sadi Yaver Ataman, Memleket havaları, Esnaf türküleri, Âşık İbrahim (Erzurumlu), Erzurumlu Âşık İbrahim
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hamam bölümü için yazılmış metin. Hamamcı ve hamamcı güzeli türküsünün sözleri ve Erzurumlu Âşık İbrahim'in Hamamcı güzeli türküsünün sözleri alıntılanmıştır.
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Beyitlerin bir kısmı belgeye yapıştırılmıştır. Düzeltmeler ve baskı notları tükenmez kalemle yazılmıştır. Madde numarası ve sayfa numarası belirtilmiştir.
Bakınız Notu
Esnaf Türküleri, cild 10, sayfa 5349
Bibliyografya Notu
Sâdi Yâver Ataman, “Memleket Havaları”; Erzurumlu Âşık İbrahim, "Hamamcı güzeli türküsü"
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK