Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Halka maddesi
HALKA – Ortası boş dâire ;1.Kulak Halkası ;parmak halkası 2.Parmak Halkası ;Kapu Halkası ” (Kaamûsi Türkî).
Kulak Halkası,gümüşden,altından ve bâzan altın yaldızlı demirden olurdu ;küpe gibi kölelerin kulakmarına takılırdı, “ Azad kabul etmez köle ” anlamına gelirdi,“Bendei halkabegûş” (kulağı halkalı bende) denilirdi :
Halkabegûş bir benden olmuş idim ben senin
Anlamıdın kadrimi kiymetimi bilmedin
Ben nedâmet taşına vursam eger başımı
Beyim seni kül eder inkisârı kölenin
İbtidâi kavimlerde süslenme yolunda bir de burunlara takılan halkalar vardırki bizde görülmemişdir,köle de olsa buruna halka takılmamışdır.
Bâzan köçek oğlanların,gemi zenânelerinin kulaklarına da halka takılmışdır.
Yüzük yerine de altından veya gümüşden parmak halkaları kullanılmışdır.Kiymetli bir taşla bezenmiş yüzük takamayanlar öyle bir halka ile yetinirlerdi . Hacca gidenler,dönüşlerinde Mekkden öyle bir gümüş parmak halkasını,ahbabına,komşularına hediyelik getirdi, “Mekke Halkası”,“Hacı Yüzüğü” denilirdi,üzerlerine kelimeri şehâdet yazdırılmış olanları da vardır,zamanımızda hâlâ getirilir,kullanılır.
Hâne berduşlar arasında ,baş parmak ve şehâdet parmağı ile yapılan halkaya da “Halka İşmarı” (İşâreti) denilir,ve onu yapan karşısındaki tanımadığı kişiye “Sende bu var mı ?..”,yahud “Bende bu var ” diye bâz...
⇓ Devamını okuyunuz...
HALKA – Ortası boş dâire ;1.Kulak Halkası ;parmak halkası 2.Parmak Halkası ;Kapu Halkası ” (Kaamûsi Türkî).
Kulak Halkası,gümüşden,altından ve bâzan altın yaldızlı demirden olurdu ;küpe gibi kölelerin kulakmarına takılırdı, “ Azad kabul etmez köle ” anlamına gelirdi,“Bendei halkabegûş” (kulağı halkalı bende) denilirdi :
Halkabegûş bir benden olmuş idim ben senin
Anlamıdın kadrimi kiymetimi bilmedin
Ben nedâmet taşına vursam eger başımı
Beyim seni kül eder inkisârı kölenin
İbtidâi kavimlerde süslenme yolunda bir de burunlara takılan halkalar vardırki bizde görülmemişdir,köle de olsa buruna halka takılmamışdır.
Bâzan köçek oğlanların,gemi zenânelerinin kulaklarına da halka takılmışdır.
Yüzük yerine de altından veya gümüşden parmak halkaları kullanılmışdır.Kiymetli bir taşla bezenmiş yüzük takamayanlar öyle bir halka ile yetinirlerdi . Hacca gidenler,dönüşlerinde Mekkden öyle bir gümüş parmak halkasını,ahbabına,komşularına hediyelik getirdi, “Mekke Halkası”,“Hacı Yüzüğü” denilirdi,üzerlerine kelimeri şehâdet yazdırılmış olanları da vardır,zamanımızda hâlâ getirilir,kullanılır.
Hâne berduşlar arasında ,baş parmak ve şehâdet parmağı ile yapılan halkaya da “Halka İşmarı” (İşâreti) denilir,ve onu yapan karşısındaki tanımadığı kişiye “Sende bu var mı ?..”,yahud “Bende bu var ” diye bâzan laf da atar ki gaayet çirkin bir anlama gelir .
Eski İstanbul evlerinde ,kapu kanadına göre tek veya çift Kapu Halkası mutlakaa bulunurdu.Bâzan kapu tokmağı yerine kullanılır,çoğunlukla da hayvan bir binek veya yük hayvanı bağlanırdı.Bilhassa konaklarda,kapu halkaları içinde sanat eseri olanlar vardı.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H12A002
Tema
Folklor
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Halk-Hallac-Halvet bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Baskı notları belirtilmiştir.
Bibliyografya Notu
Şemseddin Sami, "Kamûs-i Türkî"
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.