Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Halil Haseki (Topcu) maddesi
HALİL HASEKİ ( Topcu ) – 1807 senesinde Üçüncü Sultan Selime ve Nızâmı Cedide karşı Yukarı Boğaz Kelelerinin muhâfızları ve hepsi Karadeniz yalsı halkından seçilmiş “Yamak” denilen askerin ayaklanması ile başlayan kanlı ihtilâlde ,ihtilâlci yamakların İstanbul üzerine yürümeye başlamadan Rumeli Kavağı Kalesinde üzerine bıçak üşürerek öldürdükleri Nızâmı Cedid tarafdarı bir zâbit ( B.: Boğaz Kaleleri Yamakları,cild 6,sayfa 2909 ) ;R.E.Koçu “Kabakcı Mustafa” isimli eserinde vak'ayı şöyle kaydediyor :
“..25 mayıs 1807 bir pazarteki günü,yukarı boğaz kalelerine 2000 nefer yeni getirtilmiş 2000 nefer seçme genc karadeniz yalısı uşağına Nızâmı Cedid esvabı giydirilmesine karar verilmişdi,o vesîle ile ,o zamana kadar avuçları para yüzü görmemiş başları kara puşulu,üstleri kara bez mintanlı ve kara bez donlu,ayakları çıplak,veya çıplak ayakları yarım pabuçlu serkeş tıynetli delikanlılara altın olarak ücretleri de peşin dağıtılacakdı.Bu işe Boğaz Kaleleri Nâzırı İngiliz Râif Mahmud Efendi memur edilmiş,yardımcı olarak da Anadolu yakasında Macar Tabyasının zâbiti Topcu Halil Haseki tayin edilmişdi.Paralar ve sandıklar içindeki Nızâmı Cedid üniformaları Rumlei Kavağı Kalesinde getirildi.2000 genc memleketlerin o yarı pırpırı kılık kıyâfetleri ile takım takım nazır efendinin önünden geçdiler...
⇓ Devamını okuyunuz...
HALİL HASEKİ ( Topcu ) – 1807 senesinde Üçüncü Sultan Selime ve Nızâmı Cedide karşı Yukarı Boğaz Kelelerinin muhâfızları ve hepsi Karadeniz yalsı halkından seçilmiş “Yamak” denilen askerin ayaklanması ile başlayan kanlı ihtilâlde ,ihtilâlci yamakların İstanbul üzerine yürümeye başlamadan Rumeli Kavağı Kalesinde üzerine bıçak üşürerek öldürdükleri Nızâmı Cedid tarafdarı bir zâbit ( B.: Boğaz Kaleleri Yamakları,cild 6,sayfa 2909 ) ;R.E.Koçu “Kabakcı Mustafa” isimli eserinde vak'ayı şöyle kaydediyor :
“..25 mayıs 1807 bir pazarteki günü,yukarı boğaz kalelerine 2000 nefer yeni getirtilmiş 2000 nefer seçme genc karadeniz yalısı uşağına Nızâmı Cedid esvabı giydirilmesine karar verilmişdi,o vesîle ile ,o zamana kadar avuçları para yüzü görmemiş başları kara puşulu,üstleri kara bez mintanlı ve kara bez donlu,ayakları çıplak,veya çıplak ayakları yarım pabuçlu serkeş tıynetli delikanlılara altın olarak ücretleri de peşin dağıtılacakdı.Bu işe Boğaz Kaleleri Nâzırı İngiliz Râif Mahmud Efendi memur edilmiş,yardımcı olarak da Anadolu yakasında Macar Tabyasının zâbiti Topcu Halil Haseki tayin edilmişdi.Paralar ve sandıklar içindeki Nızâmı Cedid üniformaları Rumlei Kavağı Kalesinde getirildi.2000 genc memleketlerin o yarı pırpırı kılık kıyâfetleri ile takım takım nazır efendinin önünden geçdiler;o güne kadar sâdece adını duydukları altını avuçlarında gördüler,fakat hiç birinin yüzü gülmedi.Toy oğlanlar,diğer eski yamaklar ve ihtilâl körükcüsü olmuş sadâret kaymakamı Köse Musa Paşa tarafından iyice kandırılmış,hazırlanmışdı.Kaşları çatık ve bakışlarında vahşet vardı.Parayı aldıkdan sonra çadırlarının etrafında küme küme toplandılar,esvab giyme teklifi yapıldığı zaman nasıl hareket edecekleri hususunda son kararlarını verdiler.Durum ,Nızâmı Cedid tarafdarlığı ile tanınmış ,cessur ve merd bir zâbit olan Halil Hasekinin gözüne çarpdı.Bir kümenin yanına gitti :
- Niçin toplandınız ?..diye sordu.
“Bir delikanlı :
-Mahmud Efendi İstanbuldan bizim için Nızâmı Cedid esvabı getirmiş..sen de o esvabı bize giydirmeyi üstüne almışsın..kabul etmiyoruz,biz gâvur kıyâfetine girmeyiz,altına iman satmayız..dedi.
“Halil Haseki durumun çok ciddî bir tehlike arz ettiğini görünce inkâr yoluna saptı:
- Esvab geldiğinin aslı yokdur..dedi.
- Ya gelen sandıklarda ne vardır ?..diye sordular.
“ Bu küstahca sual üzerine Halil Hasekinin zâbitlik şahsiyeti şahlandı :
- Bre sizler ne makuule adamlarsınız ki bunu sorarsınız..dağılın bre !..diye bağırınca o yalın ayaklı yalı uşağı oğlanlar bıçaklarını çekerek Halil Hasekiyi paralayıverdiler..”(R.E.Koçu,Kabakcı Mustafa ;B.:Mahmud Efendi,İngiliz).
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H11B020
Tema
Kişi
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Halil Can-Halis Efendi bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo
Bakınız Notu
Boğaz Kaleleri Yamakları, cild 6, sayfa 2909; R.E. Koçu, Kabakcı Mustafa; Mahmud Efendi (İngiliz)
Bibliyografya Notu
R.E. Koçu, “Kabakcı Mustafa”
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.