Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Halil Haseki (Artillerist) article
HALİL HASEKİ ( Topcu ) – 1807 senesinde Üçüncü Sultan Selime ve Nızâmı Cedide karşı Yukarı Boğaz Kelelerinin muhâfızları ve hepsi Karadeniz yalsı halkından seçilmiş “Yamak” denilen askerin ayaklanması ile başlayan kanlı ihtilâlde ,ihtilâlci yamakların İstanbul üzerine yürümeye başlamadan Rumeli Kavağı Kalesinde üzerine bıçak üşürerek öldürdükleri Nızâmı Cedid tarafdarı bir zâbit ( B.: Boğaz Kaleleri Yamakları,cild 6,sayfa 2909 ) ;R.E.Koçu “Kabakcı Mustafa” isimli eserinde vak'ayı şöyle kaydediyor :
“..25 mayıs 1807 bir pazarteki günü,yukarı boğaz kalelerine 2000 nefer yeni getirtilmiş 2000 nefer seçme genc karadeniz yalısı uşağına Nızâmı Cedid esvabı giydirilmesine karar verilmişdi,o vesîle ile ,o zamana kadar avuçları para yüzü görmemiş başları kara puşulu,üstleri kara bez mintanlı ve kara bez donlu,ayakları çıplak,veya çıplak ayakları yarım pabuçlu serkeş tıynetli delikanlılara altın olarak ücretleri de peşin dağıtılacakdı.Bu işe Boğaz Kaleleri Nâzırı İngiliz Râif Mahmud Efendi memur edilmiş,yardımcı olarak da Anadolu yakasında Macar Tabyasının zâbiti Topcu Halil Haseki tayin edilmişdi.Paralar ve sandıklar içindeki Nızâmı Cedid üniformaları Rumlei Kavağı Kalesinde getirildi.2000 genc memleketlerin o yarı pırpırı kılık kıyâfetleri ile takım takım nazır efendinin önünden geçdiler...
⇓ Read more...
HALİL HASEKİ ( Topcu ) – 1807 senesinde Üçüncü Sultan Selime ve Nızâmı Cedide karşı Yukarı Boğaz Kelelerinin muhâfızları ve hepsi Karadeniz yalsı halkından seçilmiş “Yamak” denilen askerin ayaklanması ile başlayan kanlı ihtilâlde ,ihtilâlci yamakların İstanbul üzerine yürümeye başlamadan Rumeli Kavağı Kalesinde üzerine bıçak üşürerek öldürdükleri Nızâmı Cedid tarafdarı bir zâbit ( B.: Boğaz Kaleleri Yamakları,cild 6,sayfa 2909 ) ;R.E.Koçu “Kabakcı Mustafa” isimli eserinde vak'ayı şöyle kaydediyor :
“..25 mayıs 1807 bir pazarteki günü,yukarı boğaz kalelerine 2000 nefer yeni getirtilmiş 2000 nefer seçme genc karadeniz yalısı uşağına Nızâmı Cedid esvabı giydirilmesine karar verilmişdi,o vesîle ile ,o zamana kadar avuçları para yüzü görmemiş başları kara puşulu,üstleri kara bez mintanlı ve kara bez donlu,ayakları çıplak,veya çıplak ayakları yarım pabuçlu serkeş tıynetli delikanlılara altın olarak ücretleri de peşin dağıtılacakdı.Bu işe Boğaz Kaleleri Nâzırı İngiliz Râif Mahmud Efendi memur edilmiş,yardımcı olarak da Anadolu yakasında Macar Tabyasının zâbiti Topcu Halil Haseki tayin edilmişdi.Paralar ve sandıklar içindeki Nızâmı Cedid üniformaları Rumlei Kavağı Kalesinde getirildi.2000 genc memleketlerin o yarı pırpırı kılık kıyâfetleri ile takım takım nazır efendinin önünden geçdiler;o güne kadar sâdece adını duydukları altını avuçlarında gördüler,fakat hiç birinin yüzü gülmedi.Toy oğlanlar,diğer eski yamaklar ve ihtilâl körükcüsü olmuş sadâret kaymakamı Köse Musa Paşa tarafından iyice kandırılmış,hazırlanmışdı.Kaşları çatık ve bakışlarında vahşet vardı.Parayı aldıkdan sonra çadırlarının etrafında küme küme toplandılar,esvab giyme teklifi yapıldığı zaman nasıl hareket edecekleri hususunda son kararlarını verdiler.Durum ,Nızâmı Cedid tarafdarlığı ile tanınmış ,cessur ve merd bir zâbit olan Halil Hasekinin gözüne çarpdı.Bir kümenin yanına gitti :
- Niçin toplandınız ?..diye sordu.
“Bir delikanlı :
-Mahmud Efendi İstanbuldan bizim için Nızâmı Cedid esvabı getirmiş..sen de o esvabı bize giydirmeyi üstüne almışsın..kabul etmiyoruz,biz gâvur kıyâfetine girmeyiz,altına iman satmayız..dedi.
“Halil Haseki durumun çok ciddî bir tehlike arz ettiğini görünce inkâr yoluna saptı:
- Esvab geldiğinin aslı yokdur..dedi.
- Ya gelen sandıklarda ne vardır ?..diye sordular.
“ Bu küstahca sual üzerine Halil Hasekinin zâbitlik şahsiyeti şahlandı :
- Bre sizler ne makuule adamlarsınız ki bunu sorarsınız..dağılın bre !..diye bağırınca o yalın ayaklı yalı uşağı oğlanlar bıçaklarını çekerek Halil Hasekiyi paralayıverdiler..”(R.E.Koçu,Kabakcı Mustafa ;B.:Mahmud Efendi,İngiliz).
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H11B020
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Halil Can-Halis Efendi chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Boğaz Kaleleri Yamakları, cild 6, sayfa 2909; R.E. Koçu, Kabakcı Mustafa; Mahmud Efendi (İngiliz)
Bibliography Note
R.E. Koçu, “Kabakcı Mustafa”
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.