Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Mustafa (Erenköylü Sığırtmaç) article
MUSTAFA ( Erenköylü Sığırtmaç ) - 1891 ile 1892 yılları arasında,Göztepede yıllarca Kanlısokak adı ile anılmış yerde polis komiseri Hüsâmeddin Efendiyi kahbece bıçaklayarak öldürmüş bir kopuk kötü oğlan; “Keskinin Mustafa”,“Şorolo Mustafa”,“Bahriyelinin Mustafa”, “Kürdün Mustafa”,“Hayta Halilin Mustafa”,“Zehir Alinin Mustafa” gibi ona yakın lakabı daha vardı.Kanlı Sokak Cinâyetinde ,kendisinin tam benzeri Kız Halid suç ortaklığı yapmışdı.Sığırtmaç Mustafa Halidin kız kardeşini sevmiş,fakat kız da Komiser Hüsameddine gönül vermiş ve onunla evlenmişdi.Kız Halid,bütün çirkin mâceralarını bilen eniştesinden nefret ediyordu,Mustafa ile anlaşdı,bir akşam Hüsameddini Göztepe Gazinosunda bir içki âlemine dâvet ettiler.Geç vakit Erenköyüne dönerlerken iki kopuk oğlan ,o zamanlar ıssız olan o sokağa sokup bıçaklamışlardı.Sığırtmaç Mustafa cinâyetine mevcud olmayan namusunu koruma süsü vermek istemiş ise de yirmi sene ağır hapisden kurtulamamışdı.
Devrin tulumbacılık geleneğince cinâyet üzerine bir destan yazılıp basılmış,yıllarca semâi kahvehânelerinde okunmuşdur (B.:Çalgılı Kahvehâneler,cild 7 ,sayfa 3683 ;Destan,Destanlar,cild 8,sayfa 4520).Komiser Hüsameddinin destanı yazan halk şâirinin adı bilinmiyor.Şu kıt'a ile başlamakdadır :
Gûş iden anlasun zulmi feleği
Hangi ferdin olmaz ciğeri...
⇓ Read more...
MUSTAFA ( Erenköylü Sığırtmaç ) - 1891 ile 1892 yılları arasında,Göztepede yıllarca Kanlısokak adı ile anılmış yerde polis komiseri Hüsâmeddin Efendiyi kahbece bıçaklayarak öldürmüş bir kopuk kötü oğlan; “Keskinin Mustafa”,“Şorolo Mustafa”,“Bahriyelinin Mustafa”, “Kürdün Mustafa”,“Hayta Halilin Mustafa”,“Zehir Alinin Mustafa” gibi ona yakın lakabı daha vardı.Kanlı Sokak Cinâyetinde ,kendisinin tam benzeri Kız Halid suç ortaklığı yapmışdı.Sığırtmaç Mustafa Halidin kız kardeşini sevmiş,fakat kız da Komiser Hüsameddine gönül vermiş ve onunla evlenmişdi.Kız Halid,bütün çirkin mâceralarını bilen eniştesinden nefret ediyordu,Mustafa ile anlaşdı,bir akşam Hüsameddini Göztepe Gazinosunda bir içki âlemine dâvet ettiler.Geç vakit Erenköyüne dönerlerken iki kopuk oğlan ,o zamanlar ıssız olan o sokağa sokup bıçaklamışlardı.Sığırtmaç Mustafa cinâyetine mevcud olmayan namusunu koruma süsü vermek istemiş ise de yirmi sene ağır hapisden kurtulamamışdı.
Devrin tulumbacılık geleneğince cinâyet üzerine bir destan yazılıp basılmış,yıllarca semâi kahvehânelerinde okunmuşdur (B.:Çalgılı Kahvehâneler,cild 7 ,sayfa 3683 ;Destan,Destanlar,cild 8,sayfa 4520).Komiser Hüsameddinin destanı yazan halk şâirinin adı bilinmiyor.Şu kıt'a ile başlamakdadır :
Gûş iden anlasun zulmi feleği
Hangi ferdin olmaz ciğeri sûzan
Ne hâle uğradı dünya meleği
Bırakdı cümlenin kalbine hicran
Son kıt'ası da şudur :
Bin üçyüz sekizde vukuu kaza
Kânuni sânî tam yirmibir keza
Elbet gelecekdir o rûzi ceza
Görülür mahşerde dâvâmız ayan
Bir uzun destan da Sığırtmaç Mustafa için yazılmışdır.Ruhsatsız basılmış ve zabıtaca toplanarak imhâ edilmişdir; kötü delikanlının Keskin,Bahriyeli,Kürd,Hayta ve Zehir lakabları ile anılmış adamlarla çir kin münâsebetleri,gaayetle müstehcen bir dil ile,açık saçık seks hikâyeleri halinde anlatılmışdır.
Osman Cemal KAYGILI
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Osman Cemal Kaygılı
Identifier
M33A019
Theme
Person
Subject
Mustafa (Erenköylü Sığırtmaç), Erenköylü Sığırtmaç Mustafa, Göztepe, Hüsameddin Efendi, Bahriyeli Mustafa, Kürdün Mustafa, Kız Halid, Kanlı Sokak, Kanlı Street, Hayta Halil'in Mustafa, Zehir Ali'nin Mustafa, Kanlı Sokak cinayeti, Kanlı Street murder, Suç, Crime, Cinayet, Murder, Çalgılı kahvehaneler, Musical coffeehouses, Sığırtmaç Mustafa
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Mustafa chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Çalgılı Kahvehâneler, cild 7, sayfa 3683; Destan, Destanlar, cild 8, sayfa 4520
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.