Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Mustafa (Erenköylü Sığırtmaç) maddesi
MUSTAFA ( Erenköylü Sığırtmaç ) - 1891 ile 1892 yılları arasında,Göztepede yıllarca Kanlısokak adı ile anılmış yerde polis komiseri Hüsâmeddin Efendiyi kahbece bıçaklayarak öldürmüş bir kopuk kötü oğlan; “Keskinin Mustafa”,“Şorolo Mustafa”,“Bahriyelinin Mustafa”, “Kürdün Mustafa”,“Hayta Halilin Mustafa”,“Zehir Alinin Mustafa” gibi ona yakın lakabı daha vardı.Kanlı Sokak Cinâyetinde ,kendisinin tam benzeri Kız Halid suç ortaklığı yapmışdı.Sığırtmaç Mustafa Halidin kız kardeşini sevmiş,fakat kız da Komiser Hüsameddine gönül vermiş ve onunla evlenmişdi.Kız Halid,bütün çirkin mâceralarını bilen eniştesinden nefret ediyordu,Mustafa ile anlaşdı,bir akşam Hüsameddini Göztepe Gazinosunda bir içki âlemine dâvet ettiler.Geç vakit Erenköyüne dönerlerken iki kopuk oğlan ,o zamanlar ıssız olan o sokağa sokup bıçaklamışlardı.Sığırtmaç Mustafa cinâyetine mevcud olmayan namusunu koruma süsü vermek istemiş ise de yirmi sene ağır hapisden kurtulamamışdı.
Devrin tulumbacılık geleneğince cinâyet üzerine bir destan yazılıp basılmış,yıllarca semâi kahvehânelerinde okunmuşdur (B.:Çalgılı Kahvehâneler,cild 7 ,sayfa 3683 ;Destan,Destanlar,cild 8,sayfa 4520).Komiser Hüsameddinin destanı yazan halk şâirinin adı bilinmiyor.Şu kıt'a ile başlamakdadır :
Gûş iden anlasun zulmi feleği
Hangi ferdin olmaz ciğeri...
⇓ Devamını okuyunuz...
MUSTAFA ( Erenköylü Sığırtmaç ) - 1891 ile 1892 yılları arasında,Göztepede yıllarca Kanlısokak adı ile anılmış yerde polis komiseri Hüsâmeddin Efendiyi kahbece bıçaklayarak öldürmüş bir kopuk kötü oğlan; “Keskinin Mustafa”,“Şorolo Mustafa”,“Bahriyelinin Mustafa”, “Kürdün Mustafa”,“Hayta Halilin Mustafa”,“Zehir Alinin Mustafa” gibi ona yakın lakabı daha vardı.Kanlı Sokak Cinâyetinde ,kendisinin tam benzeri Kız Halid suç ortaklığı yapmışdı.Sığırtmaç Mustafa Halidin kız kardeşini sevmiş,fakat kız da Komiser Hüsameddine gönül vermiş ve onunla evlenmişdi.Kız Halid,bütün çirkin mâceralarını bilen eniştesinden nefret ediyordu,Mustafa ile anlaşdı,bir akşam Hüsameddini Göztepe Gazinosunda bir içki âlemine dâvet ettiler.Geç vakit Erenköyüne dönerlerken iki kopuk oğlan ,o zamanlar ıssız olan o sokağa sokup bıçaklamışlardı.Sığırtmaç Mustafa cinâyetine mevcud olmayan namusunu koruma süsü vermek istemiş ise de yirmi sene ağır hapisden kurtulamamışdı.
Devrin tulumbacılık geleneğince cinâyet üzerine bir destan yazılıp basılmış,yıllarca semâi kahvehânelerinde okunmuşdur (B.:Çalgılı Kahvehâneler,cild 7 ,sayfa 3683 ;Destan,Destanlar,cild 8,sayfa 4520).Komiser Hüsameddinin destanı yazan halk şâirinin adı bilinmiyor.Şu kıt'a ile başlamakdadır :
Gûş iden anlasun zulmi feleği
Hangi ferdin olmaz ciğeri sûzan
Ne hâle uğradı dünya meleği
Bırakdı cümlenin kalbine hicran
Son kıt'ası da şudur :
Bin üçyüz sekizde vukuu kaza
Kânuni sânî tam yirmibir keza
Elbet gelecekdir o rûzi ceza
Görülür mahşerde dâvâmız ayan
Bir uzun destan da Sığırtmaç Mustafa için yazılmışdır.Ruhsatsız basılmış ve zabıtaca toplanarak imhâ edilmişdir; kötü delikanlının Keskin,Bahriyeli,Kürd,Hayta ve Zehir lakabları ile anılmış adamlarla çir kin münâsebetleri,gaayetle müstehcen bir dil ile,açık saçık seks hikâyeleri halinde anlatılmışdır.
Osman Cemal KAYGILI
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Yazar/Üreten
Osman Cemal Kaygılı
Kod
M33A019
Tema
Kişi
Konular
Mustafa (Erenköylü Sığırtmaç), Erenköylü Sığırtmaç Mustafa, Göztepe, Hüsameddin Efendi, Bahriyeli Mustafa, Kürdün Mustafa, Kız Halid, Kanlı Sokak, Kanlı Street, Hayta Halil'in Mustafa, Zehir Ali'nin Mustafa, Kanlı Sokak cinayeti, Kanlı Street murder, Suç, Crime, Cinayet, Murder, Çalgılı kahvehaneler, Musical coffeehouses, Sığırtmaç Mustafa
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Mustafa bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo
Bakınız Notu
Çalgılı Kahvehâneler, cild 7, sayfa 3683; Destan, Destanlar, cild 8, sayfa 4520
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.