Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Mustafa (Dellâk Kişmir) article
MUSTAFA ( Dellâk Kişmir ) - Hicrî 1098 (M.1686-1687) yılında İstanbul Hamamcılar kâhyası bulunan Derviş İsmail Efendinin “Dellâknâmei Dilkuşâ” isimli eserinde hal tercemelerini kaydettiği 11 nefer hamam uşağından biri ;aşağıdaki satırları o eserin 1323 (1905) yılında istinsah edilib A.Pidakis adında bir rum ressamına sulu boya resimlerle resimlendirilmiş nushasından kısaltarak alıyoruz:
“ Biri dahi Kişmir Mustafadır ;güzellik berâtını hamam kubbesine asmış hamamzâde,Loncada çeribaşı oğlu kıbtidir ki babası Balatşah Hamamında külhancı ve anası da orada karılar hamamında natur,göbek taşında uyumuş ve kurna başında büyümüş,çıplak oğlu çıplak,çâbikü çâlâk dellâkdir.Eyyubsultanda Hamâmı Eskiyenide uşakdır.Kâkülleri sünbül ve sünbülleri püskül püskül levendâne reftar ile hizmete teşrif idüb şûhâne edîbâne selâm virüb elpençe durdukda âdemde yürek taş olsa erir.Hem dahi ayakları kalem parmaklı müşekkel topuklu ve ince bilekli olub âlâ köçekdir.Rindan ve kalenderan eyyâmı şitâda gece ile hamamda meclis kurub âlemi âb eylediklerinde bu Kişmir Mustafanın göbek taşında raksa çıkdığı çokdur?Kıbti tâifesinden bunun gibi nâzik dellâk binde bir çıkar.Ağzında akçe,kuruş,bahşiş lafı olmayub hizmetini gördüğü müşterisi mürüvveten bahşiş virmedikde ağzını açmaz,bin şâhid ister Çingâne olduğuna.Keth...
⇓ Read more...
MUSTAFA ( Dellâk Kişmir ) - Hicrî 1098 (M.1686-1687) yılında İstanbul Hamamcılar kâhyası bulunan Derviş İsmail Efendinin “Dellâknâmei Dilkuşâ” isimli eserinde hal tercemelerini kaydettiği 11 nefer hamam uşağından biri ;aşağıdaki satırları o eserin 1323 (1905) yılında istinsah edilib A.Pidakis adında bir rum ressamına sulu boya resimlerle resimlendirilmiş nushasından kısaltarak alıyoruz:
“ Biri dahi Kişmir Mustafadır ;güzellik berâtını hamam kubbesine asmış hamamzâde,Loncada çeribaşı oğlu kıbtidir ki babası Balatşah Hamamında külhancı ve anası da orada karılar hamamında natur,göbek taşında uyumuş ve kurna başında büyümüş,çıplak oğlu çıplak,çâbikü çâlâk dellâkdir.Eyyubsultanda Hamâmı Eskiyenide uşakdır.Kâkülleri sünbül ve sünbülleri püskül püskül levendâne reftar ile hizmete teşrif idüb şûhâne edîbâne selâm virüb elpençe durdukda âdemde yürek taş olsa erir.Hem dahi ayakları kalem parmaklı müşekkel topuklu ve ince bilekli olub âlâ köçekdir.Rindan ve kalenderan eyyâmı şitâda gece ile hamamda meclis kurub âlemi âb eylediklerinde bu Kişmir Mustafanın göbek taşında raksa çıkdığı çokdur?Kıbti tâifesinden bunun gibi nâzik dellâk binde bir çıkar.Ağzında akçe,kuruş,bahşiş lafı olmayub hizmetini gördüğü müşterisi mürüvveten bahşiş virmedikde ağzını açmaz,bin şâhid ister Çingâne olduğuna.Kethüdâlığımız zamanında otuzbeş yaşında kara bıyıklı yiğit olub önceleri saçlı imiş ama kendi cinsinden gaayetle mahbub bir saçlı şâkirdi var idi..”.
Mecmuanın kenarına eserin yazıldığı tarihden çok sonra şu manzume ilâve edilmişdir :
Dirsin ki Hindistan şâhı ferzendi
Kıbtiyim dimezse oğlanın kendi
Saçlat lûle lûle kızlara dahtere taklid
Hamam köçeğidir mürâhik pelîd
Halvete cilveyle gitdikde ol mâh
Eyler zühdü takvâ ehlini gümrâh
Ta can evinedek sıcâğı işler
Yunar ken âdemi ol güzel eller
Siyah fûte ile ol siyahçerde
Hicâba çâk çâk ettirir parde
Tâlib olsa bûsi pâyine rindan
Uzatur öp deyû nahvetle handan
Disem dür dâneler hoşbû terine
Devâdır uşşâka zemzem yerine
Didikde efendim hizmetim tamam
Bâşına yıkılır sanursun hamam
Yine kenarda saçlarını kesdirdiğinin tarihi kaydedilmiştir :
“ Kişmir Mustafamın kesildi saçı ”
1088 (M. 1677)
Hicrî 1098 de 35 yaşında bulunan Mustafa saçlarını 25 yaşında kesdirmiş oluyor.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
M33A016
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Mustafa chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting and pen on paper. Typewritten text is edited with pen.
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.