676-700 / 706
Ansiklopedi
BABANA YUTTUR
Külhâni, hâneberduş, apaşlar argosunda “inanmam, kimi kandırıyorsun” yerine bir deyim; ayni mânada avam ağzında da kullanılır. Meselâ yankesici içi dolu olduğu dışından belli süzdanı aşırır, el ulağı oğlana verir, sonra buluşurlar, adam cüzdanı açar, i...
Ansiklopedi
BABA ISFAHANÎ (Hacı)
Dünya dillerine çevrilmiş hâtıraları ile meşhur iranlı bir mâcerâperest; ondokuzuncu Asrın ortalarına doğru İstanbula İran sefiri ve daha sonra Kaçar hükümdarı Fetih Ali Şâh’ın Osmanlı devleti sarayında hususî murahhası idi.
Hacı Baba Isfahanda doğmuş ...
Ansiklopedi
BABALI BAKKAL
Asıl ismi Meşhedi Caferdir. İranîdir. Asmaaltında dükkânı vardı. Tebrizde de bir dükkânları vardı. Zengin fakat cimri bir adamdı; asabî, kızdığı zaman dili açılır, zincirleme nükteler savururdu, bundan ötürü etraf fırsat buldukça takılıp söyletmeğe çal...
Ansiklopedi
BABAHİNDİ SOKAĞI
Beyoğlu İlçesinin Kasımpaşanın Bedrettin Mahallesi ile Catmamescid Mahallesi sınırında olup Bahriye Caddesi ve Çivici Sokağı ile Tâli Sokağı arasında uzanır; ancak iki araba geçer genişlikte, paket taşı döşeli, dar Söğütözü Sokağı ile bir kavşağı vardı...
Ansiklopedi
BABALIK
İstanbul halk ağzında bilhassa külhâni argosunda yaşlılara karşı kullanılan bir hitabdır; “baba” hitabı gibi saygı ifâde etmez, hattâ ekseriya bir ihtiyarı azarlama yerinde kullanılır; meselâ kahvede uyuya kalmış birini uyandırıp kaldırırken:
— Hey ba...
Ansiklopedi
BABA NAKKAŞ
Onaltıncı Asır başlarında İran stilinden kıymetli bir nakkaştır; İranda çıkan dinî karışıklıklar yüzünden Türkiyeye iltica etmiş ve İstanbuda büyük şöhret kazanmıştır. Devrinde yapılan saraylardan pek çoğunun duvar tezyinatı onun elinden çıkmıştır ve p...
Ansiklopedi
BABAHAYDAR MESCİDİ
Haliçte Defterdarın üstünde Babahaydar diye anılan semtte olup 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Düğmeciler mahallesi sınırı içinde kalmıştır.
Yine aynı rehbere göre Haydarbaba caddesiyle Babahaydarcamii Sokağı kavuşağın köşesindedir; caddeye nazaran ...
Ansiklopedi
BABAHAYDARMEKTEBİ SOKAĞI
Haliçte Defterdarın üstünde Babahaydar diye anılan semtin sokaklarından olup 1934 Belediye Şehir Rehberinin 9 numaralı paftasında Cezerikasım ve Nişancımustapaşa mahalleleri arasında gösterilmiş olup yine bu paftaya göre Düğmeciler mahallesi hududu içi...
Ansiklopedi
BABAHAYDAR MAHALLESİ
İstanbulun eski mahallelerindendir. Haliçte Dtefterdarın üzerlerine düşer, adını Babahaydar Mescidinden almıştır (B. : Babahaydar Mescidi).
1293 mebus seçiminde tanzim edilen defterde 203 hane olarak gösterilmiştir. Son teşkilâtta kaldırılmış olan bu e...
Ansiklopedi
BABAHAYDARTEKKE SOKAĞI
Haliçte Defterdarın üstünde Babahaydar diye anılan semtin sokaklarından olup 1934 Belediye Şehir Rehberinin 9 numaralı paftasında Cezerikasım ve Nişancımustafapaşa mahalleleri arasında gösterilmiştir, yine bu paftaya göre Düğmeciler mahallesi hududu iç...
Ansiklopedi
BABAHASANALEMİ MESCİDİ
Aşağıdaki notlar 1950 yılında tesbit edilmiştir:
“Atatürk Bulvarı ile Saraçhaneden Aksaraya inerken sağda yolun altında görülen ilk küçük harap mescittir. Hadikatül Cevami şu malûmatı veriyor: “Hoşkadem Camii kurbindendir. Mescidi mezburun bânisi Alemd...
Ansiklopedi
BABA GENCELİ (Hacı)
Bu satırların muharriri Ali Gencelinin büyük amcasıdır.
1275 Azerbaycanda Gencede doğmuştur. Babası Kara Hacı Mehmed idi. Bu sebepden ailenin eski soyadı “Mehmedof” veya “Mehmedzade” dir. Babası Gencenin eski bir ailesine mensup ve Gencenin Sofular ma...
Ansiklopedi
BABAHAYDARCAMİİ SOKAĞI
Haliçde Defterdarın üstünde Babahaydar diye anılan semtin sokaklarından olup 1934 Belediye Şehir Rehberinin 9 numaralı paftasında Cezerikasım ve Nişancımustafapaşa mahalleleri arasında gösterilmiş olup yine bu paftaya göre Düğmeciler Mahallesi hududu i...
Ansiklopedi
BABA HASAN ALEMİ MAHALLESİ
1934 Belediye Şehir Rehberinin 6 numaralı paftasına göre Fatih Kazası mahallelerindendir. Atatürk Bulvarı Çıngıraklıbostan Sokağı Horhor Caddesi ve Şehzadebaşı Caddesiyle çevrilmiştir. İç sokakları şunlardır: Serezli Sokağı, Kavalalı Sokağı, Şeyhali So...
Ansiklopedi
BABAHASAN SOKAĞI
Saraçhanebaşından Aksaraya inerken Atatürk Bulvarının sağına düşen Babahasanalemi Mahallesinin sokaklarından olup kaba taş döşeli ve bozuk bir yol idi. Adı mahalleyle beraber Babahasanalemi Mescidinden alınmıştı. Bu mescid ve bânisinin kabri bu sokak ü...
Ansiklopedi
BABACAFER ZİNDANI
Fetihten Yeniçeri Ocağının lâğvına kadar, Büyükşehrin başlıca mahpushanelerinden biri idi ki, es-esnaftan, avamı nâsdan ve serseri güruhundan kaatil ve hırsızlarla borç ve zina mahkûmları Galata zindanı ile buraya atılırlardı. Kadınlar için de ayrı bir...
Ansiklopedi
BABAEFENDİ (Şeyh)
Geçen asırda İstanbulun büyük şöhretlerinden bir Kaadirî şeyhidir; Haseki Caddesindeki tekkenin şeyhidir (B.: Babaefendi Dergâhı). Aşağıdaki satırlar, Reşad Mimaroğlunun İstanbul Ansiklopedisine gönderdiği notlardan alınmıştır:
“Baba Efendi aslen İstan...
Ansiklopedi
BABADAĞI YOKUŞU
Kasımpaşanın Kadımehmedefendi Mahallesi sokaklarındandır. Paşaçeşmesi Sokağı ile Bahriye Hastahanesi arkası sokağı arkasında merdivenli - düz, sağa, sola kavisli bir sokaktır. Şeyhveli Sokağı ile bir kavuşağı vardır.
Paşaçeşmesi Sokağından yürününce ev...
Ansiklopedi
BABACAN
Aslen Üsküdarlıdır; Dedesi Dağıstan muhacirlerindendir, Pendikte İstasyon karşısında kahvecidir. Kahvesini sabahları saat dörtde açar. İlk trene yeşiteceklere kahve, çay hazırlar ve uzun uzun hikâyeler anlatıp tren zamanı beklemek zahmetini bu şekilde ...
Ansiklopedi
BABAEFENDİ DERGÂHI
Haseki Caddesinde, bu caddeyi Cerrahpaşa Caddesine bağlıyan Yağhane Sokağının köşesindeki Bayrampaşa Türbesi ittisalinde bir Kaadirî Dergâhı idi, az ileride bir çıkmaz sokak içinde de tekkenin harem kısmı var idi, bu satırların yazıldığı sırada sema’ha...
Ansiklopedi
BABAÇ
Hâneberduş külhâniler argosunda iri yarı adam; kendi muhitlerinde küçüklere hürmet telkin edememiş yaşlılar; ekseriya lâkab olarak kullanılır: “Babaç Tâhir, Babaç Sâlih” gibi. Babaçda bir de tezyif vardır.
Ansiklopedi
BABA CÂFER
İstanbul, kendi adına nisbetle bir zindan bulunan Arab aslından bir yatırdır. Muammer Önur, İstanbul ve civarındaki yatırlar hakkında neşrettiği bir makalede Osman Ergin ile Naci Ayral’a atfen şu satırları yazıyor:
“Baba Câfer, şimdi İpçiler denilen Zı...
676-700 / 706