Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
İbrahim (Dervish) article
İBRAHİM (Derviş) – Geçen asrın ilk yarısında yaşamış bir kalender şâir,1865 de yaşı seksene yakın ölmüş,tarîki nâzninden,bektâşi imiş ;büyükşehirde hâneberduşlar arasında serseriyâne yaşamış.Zamanımıza 14 parça manzumesi kalmışdır ki isimleri şuerâ tezkirelerine geçmiş çağdaşlarının çoğundan çok tâze dille yazdığı görülüyor.Ayak takımının uğrağı oteller,kahvehâneler,sabahcı kahvehâneleri ve hamamları,mayhâneler,ve oraların müadâvimleri,iyi ve kötü şöhretleri onun manzûmeleriyle İstanbul şehri tarihçesine mal edilmişlerdir.
1.Hasbihâli Kalenderâne
Sabahcı kahveler hayli bitlice
Yamalı Hamamda yattım dün gece
Isı taş üstünde hünkâr rüyâsı
Okurdum kitâbı aşkı gizlice
Vardım muabbire sabah irkinden
Didi ki tâbiri hayli derince
Rahmânî mie ya şeytânî midir
Tahkiki lâzımdır inceden ince
Bir gez varub ben de sorub anlayım
Sâkii şerâbı kevser o gence
Melek sûretinde zeberdest şakî
Bıçkının eşbehi bir çakırpençe
Keçe külâhından gümüş topuğa
Hüsün behâ biçmek gerekdir bence
Tâbir olur ancak çeşmi cellâdı
Tâki ebruvânı görüb bilince
●
2.Paskonun Oteli
Paskonun Hoteli temiz hem rahat
Var sen de bir gece odasında yat
Kader kısmetine duhter ya fetâ
Çekdin mi kalmaz hiç meşâkı hayât
●
3. Eleni
Kumkapunun kaldırım
Yosamasıdır Eleni
Kaptırırsın kolunu
Verir isen elini
Bir ke...
⇓ Read more...
İBRAHİM (Derviş) – Geçen asrın ilk yarısında yaşamış bir kalender şâir,1865 de yaşı seksene yakın ölmüş,tarîki nâzninden,bektâşi imiş ;büyükşehirde hâneberduşlar arasında serseriyâne yaşamış.Zamanımıza 14 parça manzumesi kalmışdır ki isimleri şuerâ tezkirelerine geçmiş çağdaşlarının çoğundan çok tâze dille yazdığı görülüyor.Ayak takımının uğrağı oteller,kahvehâneler,sabahcı kahvehâneleri ve hamamları,mayhâneler,ve oraların müadâvimleri,iyi ve kötü şöhretleri onun manzûmeleriyle İstanbul şehri tarihçesine mal edilmişlerdir.
1.Hasbihâli Kalenderâne
Sabahcı kahveler hayli bitlice
Yamalı Hamamda yattım dün gece
Isı taş üstünde hünkâr rüyâsı
Okurdum kitâbı aşkı gizlice
Vardım muabbire sabah irkinden
Didi ki tâbiri hayli derince
Rahmânî mie ya şeytânî midir
Tahkiki lâzımdır inceden ince
Bir gez varub ben de sorub anlayım
Sâkii şerâbı kevser o gence
Melek sûretinde zeberdest şakî
Bıçkının eşbehi bir çakırpençe
Keçe külâhından gümüş topuğa
Hüsün behâ biçmek gerekdir bence
Tâbir olur ancak çeşmi cellâdı
Tâki ebruvânı görüb bilince
●
2.Paskonun Oteli
Paskonun Hoteli temiz hem rahat
Var sen de bir gece odasında yat
Kader kısmetine duhter ya fetâ
Çekdin mi kalmaz hiç meşâkı hayât
●
3. Eleni
Kumkapunun kaldırım
Yosamasıdır Eleni
Kaptırırsın kolunu
Verir isen elini
Bir kere açdırırsan
Tutamazsın dilini
Şarab kupası yapmış
Kilise kandilini
Gel gör ki ondan baskın
Komşusunun gelini
Çıkarmış Eleninin
Sokakda pestilini
●
4.Tiryandafil
Tiryandafil basıldı
Bir şeb kayıkhânede
Bir yıl sürmüşdür lafı
Her gece meyhânede
Müslim imiş şehveri
Azim imiş vebâli
Aynaroza yolladı
Keşişler gül cemâli
Manastırda kız gibi
Saçın salmış ilberim
Sere tâcı katrânî
Gaayet mevsuk haberim
Kimden aldın haberi
Diye sorma Dervişden
Kayıkcı Mustafaya
Nâme gelir keşişden
●
5.Şarkı
Başı açık yalın ayak
Dervişine attır dayak
Kabahat mi sevdim ise
Senin gibi çapkın kıyak
Yakışır mı sen dilbere
İhsanın hep ipsizlere
Ayakların öpdür bire
Sonra attır bana dayak
●
6. Kayıkcı Süleymana Tarih
Kayıkcı kopuğu Kara Süleyman
Güzellikden yana Yûsufi zeman
Hem sâhibi bâzû zehir mi zehir
Şöyle yan bakana attırır duman
Benli Fatma dirler var bir aftosu
Orta malı ammâ o bir içim su
Yosmayı bir kere gören uşağın
Bekâr döşeğinde kaçar uykusu
Öyle kırıtarak yürür ki Benli
Bir çengidir oynar san çiftetelli
Süleyman yakınca Fatmaya aba
Dediler oğlanın kaderi belli
Bir şeb meygedede it dalaşında
Fatmanın yüzünden dökünce kanı
Mülhem şerârei gazebden tarih
“Boyladı Süleyman Oğlan zındanı”
1249 (M.1833-1834)
●
7.Kumkapulu Siranuş Hanıma Tarih
Siranuş Hanım o kerûbî sıfat
Gaayetle ehli ırz cemîle idi
Vaz'ı haml iderken eyledi vefat
Kumkapu halkı hep kaareler giydi
Mücevher gerekdir târihi nigâr
“Kendi göçdü oğlan kaldı yâdigâr”
1243 (M.1827-1828)
●
8.Balıkcı Petriye Tarih
“Balıkcı Petri öldü çok yandım”
1259(M.1843-1844)
●
9.Kılıçalipaşa Hamamının
Tamirine Tarih
Kaptan Kılıç Ali Paşa germâbeye vermişdi nam
Müşerrefi harâb iken tâmir görüp buldu hitam
Âhu misal çıplakları aşkiyledir tarihi tam
“Dellâki pâk hem dilküşâ gör kim küşad oldu hamam”
1239 (M.1823-1824)
●
10.Mestan Bey Vak'asına Tarih
O Mestan Beye pek pek yazık aman
Güzeller bahtı hep oluyor yaman
Reşk ider melekler nakşi hüsnüne
Cihanda güzel yok Mestan üstüne
Bir Ehremen sûret dîvi bed likaa
Etmiş bâdel ihnak deryâya ilkaa
İlâ yevmilkiyam hedefi lâ'net
Kayıkcı kopuğu İpsiz Hidâyet
Berdar oldukda ol rû siyeh şerir
Tarihine bir beyt eyledim tahrir
“Güzel Beyim dönmez ite cezâ hak
İpsiz idi mel'un ipe geldi bak ”
1252 (M.1836-1837)
●
11.Kör Vasilin Kahvehânesi
Topcuların caddesinde Kör Vasilin Kahvesi
Telli pullu rum dilberi zenâneler kafesi
Sanki esir pazarıdır hele cuma ertesi
Pazar günü alınacak azgın nefis hevesi
Koca keşiş bile koşar yelken misal cübbesi
Peylemekçün sînesine bir hoş urum beççesi
Fisku fuhuş akçesiyle dolmuş dipsiz kesesi
Kör Vasilin bir sillei te'dib ister esnesi ensesi
Dir idim ki aldım haber düşdü bir târihi tam
“Hele yâhu sürdü Molla beldemizden teresi ”
1261 (M.1845)
●
12. Tophâne Yangını
Petri dirler bir şıkırdım rum oğlanı zenâneyi
Bak ne işler açdı görün kundaklayıp meyhâneyi
Kış ağzında üç mahalle halkı çıplak sokaklarda
Ben de yazdım tarihini lâ'net ile mestâneyi
“Bir veledi zinâ eli yakdı koca Tophâneyi ”
1272 (M.1855-1856)
●
13.Kayyum Halile Tarih
Şadırvan başında gördüm bir melek
Abdest alur idi aşku şevk ile
Bir el ayak varki bir topuk bilek
Âbı revânı bak getirmiş dile
Heman destimâli olurdum bî şek
Elimde olsaydı Kayyum Halile
Hezar hezar feryad göze gelerek
İrişdi bak ecel kazâ eliyle
Kandille okusun tarihin Felek
“Cennet makam Kayyum Halil Civelek”
1276(M.1859-1860)
●
14. Eleninin Oğlu İçin
Kara sakaldır ama hem genc hem vechen melih
Saman altından suyu yürütür gaayet yaman
Takdım nazarlık diye şöyle mücevher tarih
“Doğurdu Eleni bak papaza piç toraman”
1248(M.1832-1833)
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
I1A016
Theme
Person
Subject
İbrahim (Derviş), Derviş İbrahim, Şair, Poet, Bektaşi, Haneberduş, Vagabond, Ayak takımı, Otel, Hotel, Kahvehane, Coffeehouse, Hamam, Hammam, Bathhouse, Meyhane, Gin mill, Yamalı Hamam, Yamalı Hammam, Yamalı Bathhouse, Pasko'nun Oteli, Pasko's Hotel, Kumkapı, Kayıkhane, Boathouse, Kayıkçı Süleyman, Boatman Süleyman, Benli Fatma, Siranuş Hanım, Balıkçı Petri, Fisherman Petri, Kılıç Ali Paşa Hamamı, Mestan Bey, Kör Vasil'in Kahvehanesi, Blind Vasil's Coffeehouse, Tophane yangını, Tophane fire, Yangın, Fire, Kayyum Halil
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the İa-İbrahim chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Corrections and print notes are written with pen.
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.