Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
İsmail (Tatar Waggoner from Feriköy) article
İSMAİL (Arabacı Feriköylü Tatar) – İkinci Abdülhamid devrinde yük arabası sürücülüğü ile geçinir ayak takımından bir delikanlı, üvey baba kanadı altında yetim olarak büyümüş, bir mahalle kavgasında velinimeti üvey babasını kurtarmak için o kavgaya katılmış, fakat gözü dönmüş bir halde hasımlarına saldırır iken, kazâ eseri olarak kurtarmaya koşduğu üvey babasını vurup öldürmüşdür. Bu vak'a üzerine Muharrem adındaki üvey ağabeyi ünlü halk şâiri Üsküdarlı Vâsıf Hocaya (Vâsıf Hiç) devrin âdetince bir destan yazdırtarak bastırmışdır (B: Destan, cild, sayfa).Vâsıf Hocanın nakline göre üvey babasını kazâen vurup öldürdüğü zaman Arabacı Tatar İsmail 17 yaşında bir oğlanmış, 1908 de onsekiz senelik mahkûmiyetini doldurarak 35 yaşında hapisten çıkmış; bu yaş kayıdlarına göre cinâyet 1889-1890 arasında işlenmiş olacakdır.Tatar İsmail hüriyetine kavuşdukdan sonra çok yaşamış, olan yaşamamış müteverrim olarak ölmüş :
DESTAN
Vak'ayi dilsüzum âleme ibret
Dâgidâr eyledi kulûbi insânı
Velvkin yanılub etmeyin hayret
Bulur yerini takdîri Sübhânî
Semtim Feriköydür ismim İsmail
Neslim de Tatardır zâdi kabâil
Kardeşim Şâkir ile nîk hasâil
Fitretü tıynet de lütfi Yezdânî
Yetimlikle geçdi vakti sabâvet
Büyük babamızdan gördük himâyet
Yâr olmadı hayfâ ânı şebâbet
İrişdi bir kazâyi nâgihânî
Bana can d...
⇓ Read more...
İSMAİL (Arabacı Feriköylü Tatar) – İkinci Abdülhamid devrinde yük arabası sürücülüğü ile geçinir ayak takımından bir delikanlı, üvey baba kanadı altında yetim olarak büyümüş, bir mahalle kavgasında velinimeti üvey babasını kurtarmak için o kavgaya katılmış, fakat gözü dönmüş bir halde hasımlarına saldırır iken, kazâ eseri olarak kurtarmaya koşduğu üvey babasını vurup öldürmüşdür. Bu vak'a üzerine Muharrem adındaki üvey ağabeyi ünlü halk şâiri Üsküdarlı Vâsıf Hocaya (Vâsıf Hiç) devrin âdetince bir destan yazdırtarak bastırmışdır (B: Destan, cild, sayfa).Vâsıf Hocanın nakline göre üvey babasını kazâen vurup öldürdüğü zaman Arabacı Tatar İsmail 17 yaşında bir oğlanmış, 1908 de onsekiz senelik mahkûmiyetini doldurarak 35 yaşında hapisten çıkmış; bu yaş kayıdlarına göre cinâyet 1889-1890 arasında işlenmiş olacakdır.Tatar İsmail hüriyetine kavuşdukdan sonra çok yaşamış, olan yaşamamış müteverrim olarak ölmüş :
DESTAN
Vak'ayi dilsüzum âleme ibret
Dâgidâr eyledi kulûbi insânı
Velvkin yanılub etmeyin hayret
Bulur yerini takdîri Sübhânî
Semtim Feriköydür ismim İsmail
Neslim de Tatardır zâdi kabâil
Kardeşim Şâkir ile nîk hasâil
Fitretü tıynet de lütfi Yezdânî
Yetimlikle geçdi vakti sabâvet
Büyük babamızdan gördük himâyet
Yâr olmadı hayfâ ânı şebâbet
İrişdi bir kazâyi nâgihânî
Bana can diyeni severdim candan
Fikrim bu kendimi bildiğim andan
Haz itmem yaldızdan uydurma şandan
Meteliğe almam kuru unvânı
Arabacılıkla iderdim iştigal
Böyle taksim buyurmuş ol Lâyezal
Olacak olur hulâsai meal
Dinleyin ideyim arzu beyânı
Hiçbir ferdi tahkir ediverme
Dili nâlânı yıkıp geçirme
Bu tıfıl bu şâb deyû seçiverme
İncitmeye gelmez yatan arslanı
Bir gün zihnimde merâku endîşe
Bilmem hikmet ne idi bu teşvîşe
O gün ye'sile gitmiyerek işe
Hânemde kıldım keder mihmânı
Geldi kulağıma gürültü kavga
Didim kim olacakdır bunlar âyâ
Fırladım kapudan koşdum o yana
Sandım o demde Kerbelâ meydanı
Bakdım ki ande pederi muhterem
Almışlar ortaya vah iki acem
Nasıl dururum da araya girmem
İnkâr mı ideyim yidiğim nânı
Arz'u îtâ imiş kavgaya sebeb
Alt alta üst üste giderlerdi hep
Cemii mukaddesâta iderek seb
Ne dini bırakırlar ne îmânı
Dedim def olunuz ey nâbekârlar
Arkadaşlıkda böyle mi yaparlar
Zâten nâmerdler paraya taparlar
Kahrolunuz ey erâzil edâni
Birisinde kama birisinde bıçak
Bakdım bu işde de oldu olacak
Silâh hal edecek dâvâyı ancak
Didim muînimsin ey kerâmet kânı
Saldırdım bıçağımı bir pelîde
Savuşdu da rast gelmedi yezîde
Zavallı babam dururmuş geride
Girdi kalbgâhına basdı figaanı
Vah vuruldum dedi ne yaptın oğlum
Büküldü buynunuz kırıldı kolum
Bu Hakkın lütfudur diyemem zulum
Yıkdı bu işin hânei Vîrânı
Beni kurtarmaya uğraşan yavrum
Can ile baş ile çalışan yavrum
Helâldir hakkım ey âlişan yavrum
Mahzun olmayınız emri Mennânî
Akıyor babanın bak hûni âli
İstemezdin görmek sen de bu hâli
Müsterih ol can onların vebâli
Dedi de oldu teslimi Rabbânî
Al kanlar içinde yatarken babam
Düşmeni nan gibi seyirci durmam
Elbetki hâinlerin yanına koymam
Mıhladım hemandem iki meryanı
Tuttular beni de elemli magmum
Attılar mehbese hüzünle mesmum
Onsekiz seneye ettiler mahkûm
Çekerim sabr ile ismi Rahmânı
Düşdülerdi ama pek yeman dâre
Yaralı kaldılar lâkin ne çâre
Gülmesin dâreynde kalbleri kaare
İrişe dâim gazabi Yezdânî
Gece ve gündüz babamı anarım
Mahbusluk hiçdir hep ona yanarım
Kaadiyül Hâcâtdan affım umarım
Magfiret kânıdır zâti gufrânı
Üvey olsa da yine pederdir
Toprakda çürüyen o cismü serdir
Yolların uğrağı da hep o yerdir
Gelüb gitmemenin yokdur imkânı
Göçdiyse babam fenâdan bekaaya
Benim de gencliğim gitti hevâya
Onsekiz senelik cevrü cefâya
Tahammül kılar mı herkesin canı
Bu mihnethânede ekenlet biçer
Şarâbı eceli her bir can içer
O uzun seneler gün gibi geçer
Virirse Allah hayatdan amanı
Mâzîler yalandır hâle bakalım
Ak alınla istikbâle bakalım
Ne yıkılalım ne de yıkalım
Bilelim azizim kadri insanı
Olamaz kimse düstûri mükerrem
İhyânü ekaarib değildir hurrem
Vâsıf'a vâsıta Ağabey Muharrem
Üsküdarda yazdırmış bu destanı
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Münir Süleyman Çapanoğlu
Identifier
I15A003
Theme
Person
Subject
İsmail (Arabacı Feriköylü), Ismail (Waggoner from Feriköy), Arabacı Feriköylü İsmail, Waggoner Ismail from Feriköy, İsmail (Arabacı Feriköylü Tatar), Tatar İsmail (Waggoner from Feriköy), Abdülhamid II (Sultan), Araba, Cart, Wagon Driver, Cart driver, Cinayet, Murder, Cinayet Destanı, Murder Ballad, Vâsıf Hoca (Üsküdarlı), Vâsıf Hiç, Feriköy, Üsküdar
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the İsmail-İsmail Bey chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Pen on paper. Press notes are handwritten with pen on the document.
See Also Note
Destan
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.