Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Riza (Deli) article
RİZA ( Deli ) - İkinci Abdülhamid devri sonları ile meşrutiyetin ilk yıllarında İstanbulun namlı bir yankesicisi ;“Çarıkcı” denilen kese ve cüzdan kapıcılarından,çon şirin bir vak'ası anlatılır :
Bir akşam alaca karanlıkta Galatada manav dükkânından yemiş alan bir adamın elinden para çantasını çarpıp kaçmış.. Çantanın sahibi ile vakaya şahit olanlardan beş altı kişi de serserinin peşine düşmüşler.. Deli Riza yakalanacağını anlayınca ara sokaklardan birine dalmış, çantayı açmış, içinde bulduğu beş altını yutmuş, çantayı da içindeki ufaklıklarla rast gele bir dama fırlatmış, kendisi de bir kapının önüne, sızmış sarhoş taklidi ile yatmış.. Ve yatar yatmaz da peşindekiler, kafileye katılmış olan iki polis ile beraber yetişmişler.. Çanta sahibi de vakanın şahitleri de Deli Rizayı tanımakta güçlük çekmemişler:
- İşte hırsız bu heriftir! demişler..
Riza, pek tabii inkâr edecek,evvela peltek ve yavşan sarhoş ağziyle:
- Savulun başımdan be!..
Diyerek sunturlu bir küfür savurmuş,söktüremeyince sızlanmış:
- Ben çanta manta görmedim...
Demiş ve nihayet iki tokat yiyince derlenip toplanmış, üçüncü adımında ayılmış ve karakolu boylamış..Karakolda baş komiser, Abdülhamid devrinin eşsiz nüktedanlarından Hacı Ahmed Efendidir. Deli Riza yine:
- Ben çanta falan görmedim.. Benzetyorlar beni ağabey.....
⇓ Read more...
RİZA ( Deli ) - İkinci Abdülhamid devri sonları ile meşrutiyetin ilk yıllarında İstanbulun namlı bir yankesicisi ;“Çarıkcı” denilen kese ve cüzdan kapıcılarından,çon şirin bir vak'ası anlatılır :
Bir akşam alaca karanlıkta Galatada manav dükkânından yemiş alan bir adamın elinden para çantasını çarpıp kaçmış.. Çantanın sahibi ile vakaya şahit olanlardan beş altı kişi de serserinin peşine düşmüşler.. Deli Riza yakalanacağını anlayınca ara sokaklardan birine dalmış, çantayı açmış, içinde bulduğu beş altını yutmuş, çantayı da içindeki ufaklıklarla rast gele bir dama fırlatmış, kendisi de bir kapının önüne, sızmış sarhoş taklidi ile yatmış.. Ve yatar yatmaz da peşindekiler, kafileye katılmış olan iki polis ile beraber yetişmişler.. Çanta sahibi de vakanın şahitleri de Deli Rizayı tanımakta güçlük çekmemişler:
- İşte hırsız bu heriftir! demişler..
Riza, pek tabii inkâr edecek,evvela peltek ve yavşan sarhoş ağziyle:
- Savulun başımdan be!..
Diyerek sunturlu bir küfür savurmuş,söktüremeyince sızlanmış:
- Ben çanta manta görmedim...
Demiş ve nihayet iki tokat yiyince derlenip toplanmış, üçüncü adımında ayılmış ve karakolu boylamış..Karakolda baş komiser, Abdülhamid devrinin eşsiz nüktedanlarından Hacı Ahmed Efendidir. Deli Riza yine:
- Ben çanta falan görmedim.. Benzetyorlar beni ağabey.. demiş.. Bir kapının önünde sızmış kalmışını.. Üstüme çullandılar, sille tokat buraya getirdiler. İnsanın adı çıkacağına canı çıksın ağabey.. Arayın her tarafımı.. Metelik bile yok...
Rizanın üstü didik didik aranmış, hakikaten metelik bile yok..
- Kaçarken bir yere attı, gizledi!..
- Sonra gidip alacak..
Demişler, fakat komiser tecrübeli, dalgayı derhal çakmış, eczahaneden bir bardak hind yağı aldırtarak serseriye zorla içirmiş.. Lüzumlu kap da getirilmiş.. Sahne rezalet ama Deli Rizada utanma arlanma yok, diğerlerinin de kulakları ve gözleri, devrin tuluat komiklerinin yüz kızartıcı tekerlemelelerini ve münasebetsiz el şakalarını dinleye göre en az Riza kadar pişkin..
Çok geçmemiş, Deli Riza yuttuğu beş altını tıngır tıngır düşürmüş.. Komiser:
- Ulan it! bunlar ne?
Diye sorunca Riza birden ciddileşmiş, yüzünde mâsum bir hayret:
- Meğer ben neymişim be ağabey!. Altın madeni varmış bende be!..
Demiş, Hacı Ahmed efendi kahkahayı atmış:
- Ulan kerata!. demiş.. İçinde altın madeni olduğunu haydi kabul ederim, para kesmek için darphâne de mi var?!.
Bu vak'adan sonra Deli Rizaya ayakdaşları tarafından “Tavuk Riza” denilmeye başlanmışdır.Âkibeti tesbit edilemedi ;meşrutiyet devrinde pek çok sabıkalılar arasında bir daha İstanbula dönmemek üzere Anadolunun uzak bir yerine sürülmüş olacakdır.
Servet
Theme
Person
Contributor
Type
Clipping, Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Servet
Identifier
R9A005
Theme
Person
Subject
Type
Clipping, Document
Format
Typewriting, Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Riza-Rizeliler chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Clipping is glued to paper between typewritten text.
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Clipping, Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.