Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Clipping about Waterworks intendents
SU YOLCULARI – Terkos ve Hamidiye sularının şehre getirilişinden önce İstanbulun su ihtiyacını (kibar tabakanın içeceği hariç) Büyükdere gerisindeki Bentler temin edermiş. Oralardan künklerle Beyoğluna, İstanbul yakasına salınır, muhtelif semtlerde bulunan maksimlerdeki (yani takbim mahallerindeki) mermer hazinelerden etrafa dağılırlardı. Bunlardan biri de şimdiki Taksimde bulunması dolayısiyle meydana adını vermiş.
Her maksim'in su yolcuları vardı. Sallandırma köstekli, Trablus kuşaklı, afi tavırlı, yiğit gidişatlı adamlardı.
İşleri güçleri su terazilerine çıkıp ana musluğu açarak umumî çeşmelere, Senedi hakanî ile su masuralarına mutasarrıf evlere su dağıtmak, her ay ev sahiplerinden beş on kuruş, konak sahiplerinden mecidiye, yarım lira ceplemekti.
Zamane pehlivanlarının piri sayılan Suyolcu Mehmet Pehlivan bunlardandır. Meşhurlarından biri de Taksim su terazisine memur Suyolcu Tahsin'miş. 60 yıl evvel Beyoğlunda hovardalığı, kabadayığılı ile nam vermiş. Gayet kalplı kıyafetli ve yakışıklılardanmış. Patırtı gürültüsü, çıngar çıkarışı, vurması kesmesi yok; para kabadayısı. Züğürt ihvanları hep onun ocağına düşer, dünyalıkları uçlanıp fesi kaşa yıkarlarmış. Aftosu, Paçavracının kızı diye meşhure Şahin adlı yosmayı Ağahamamında, aşçılı, hizmetçili bir evde kapatır; her gece omuzd...
⇓ Read more...
SU YOLCULARI – Terkos ve Hamidiye sularının şehre getirilişinden önce İstanbulun su ihtiyacını (kibar tabakanın içeceği hariç) Büyükdere gerisindeki Bentler temin edermiş. Oralardan künklerle Beyoğluna, İstanbul yakasına salınır, muhtelif semtlerde bulunan maksimlerdeki (yani takbim mahallerindeki) mermer hazinelerden etrafa dağılırlardı. Bunlardan biri de şimdiki Taksimde bulunması dolayısiyle meydana adını vermiş.
Her maksim'in su yolcuları vardı. Sallandırma köstekli, Trablus kuşaklı, afi tavırlı, yiğit gidişatlı adamlardı.
İşleri güçleri su terazilerine çıkıp ana musluğu açarak umumî çeşmelere, Senedi hakanî ile su masuralarına mutasarrıf evlere su dağıtmak, her ay ev sahiplerinden beş on kuruş, konak sahiplerinden mecidiye, yarım lira ceplemekti.
Zamane pehlivanlarının piri sayılan Suyolcu Mehmet Pehlivan bunlardandır. Meşhurlarından biri de Taksim su terazisine memur Suyolcu Tahsin'miş. 60 yıl evvel Beyoğlunda hovardalığı, kabadayığılı ile nam vermiş. Gayet kalplı kıyafetli ve yakışıklılardanmış. Patırtı gürültüsü, çıngar çıkarışı, vurması kesmesi yok; para kabadayısı. Züğürt ihvanları hep onun ocağına düşer, dünyalıkları uçlanıp fesi kaşa yıkarlarmış. Aftosu, Paçavracının kızı diye meşhure Şahin adlı yosmayı Ağahamamında, aşçılı, hizmetçili bir evde kapatır; her gece omuzdaş arkadaşlarına doyasıya küfelik olasıya kadar içki ziyafetleri çekermiş.
Saraçhanebaşında, bizim eski semtin su terazisi, Atatürk bulvarı açılırken yıktırılan İbrahimpaşa hamamının kadınlar kapısı karşısındaydı. Su yolcular sık sık, akşam ezanı okunmadan Firuzağa camisi sokağına giden borunun musluğunu kapatırlar; mahalle halkını susuzluktan kart kart kazındırırlardı. Vakit gecikmiş, kırbalı sakaları ara da bul; Kırkçeşmeden kova ile taşımak zor.
Caminin az ötesindeki Hak kuran kafesinde, Gülsüm hanım denilen, kırk beşlik bir dul otururdu. Becerikli, girgin, daha ötesi var mı kâğıt kavaflığıyle geçinenlerden (Gelek yazımda kâğıt kavaflarından da bahsedeceğim).
Nihayet kadıncağız gayrete geldi. Ortalık karardı mı, eteklerini alttan beline bağlayıp şalvara döndürür, yün atkıyı başına atıp yüzünü gözünü kapar, eline de keseri alıp evden fırlardı. Hamamın bitişiğindeki kahevde su yolcuların iskambil oyununa daldıklarını gördü mü, hemen su terazisinin yanında. Hiç perva etmeden 15, 20 demir basamağı aşarak yukarıyı bulur, musluğu keser vura vura açar, mahalleyi Kerbelâlıktan kurtarırdı.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Clipping, Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
S19069
Theme
Folklore
Subject
Suyolcu (Suyolcular), Suyolcu, Waterwork, Suyolcular, Waterworks, Büyükdere Bentleri, Büyükdere Dams, Terkos Suyu, Terkos Spring, Hamidiye Suyu, Hamidiye Natural Water Spring, Maksim, Su Taksim Mahalleri, Pools for Water Distribution, Taksim, Beyoğlu, Suyolcu Mehmet Pehlivan, Suyolcu Tahsin, Firuz Ağa Camii Sokağı, Firuz Ağa Camii Street, Kırkçeşme, Atatürk Bulvarı, Atatürk Boulevard
Type
Clipping, Document
Format
Print, Handwriting
Language
Turkish, Ottoman Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Note
Article title is written with pencil on the clipping.
Transliteration
Suyolcular
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Clipping, Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.